Dairesi
Karar Yılı
Karar No
Esas Yılı
Esas No
Karar
Tarihi
ALTINCI
DAİRE
2005
1740
2005
1682
11/05/2005
KARAR METNİ
Davacı
tarafından, bakanlığa başvuruda bulunularak plan değişikliği istenilmiş ise de
istemin reddi yolundaki işlemin değil doğrudan planın iptalinin istenmiş olması
karşısında, genel düzenleyici işlem niteliğinde bulunan dava konusu plana
doğrudan açıldığının kabulü gereken davada süreaşımı bulunduğu hk.
Davacı :TMMOB Mimarlar Odası Bodrum Temsilciliği
Vekili : Av?. -Av. ?
Davalılar : Çevre ve Orman Bakanlığı-ANKARA
İstemin
Özeti :Muğla, Milas'da 19.6.1998 günü onaylanan 1/25.000 ölçekli çevre düzeni
planının iptali istenilmektedir.
TÜRK
MİLLETİ ADINA
Karar veren
Danıştay Altıncı Dairesince Danıştay Tetkik Hakimi ?ule Tataroğlu'nun raporu ile
dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 3622 sayılı
Kanunla değişik 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra işin gereği düşünüldü:
Dava,
Muğla, Milas'da 19.6.1998 günü onaylanan 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planının
iptali istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı
İmar Kanununun, "Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlıklı 8.
maddesinin (b) bendinde, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar
Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına
uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama
imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır, belediye meclisince
onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye
başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir
aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye Başkanlığınca
belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün
içinde inceleyerek kesin karara bağlar.Onaylanmış planlarda yapılacak
değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir" hükmü yer almış, 9.
maddesinde;"Bakanlık gerekli görülen hallerde, kamu yapıları ile ilgili imar
planı ve değişikliklerinin, umumi hayata müessir afetler dolayısıyla veya toplu
konut uygulaması veya Gecekondu Kanununun uygulanması amacıyla yapılması gereken
planların ve plan değişikliklerinin, birden fazla belediyeyi ilgilendiren
metropoliten imar planlarının veya içerisinden veya civarından demiryolu veya
karayolu geçen, hava meydanı bulunan veya havayolu veya denizyolu bağlantısı
bulunan yerlerdeki imar ve yerleşme planlarının tamamını veya bir kısmını,
ilgili belediyelere veya diğer idarelere bu yolda bilgi vererek ve gerektiğinde
işbirliği sağlayarak yapmaya,yaptırmaya, değiştirmeye ve re'sen onaylamaya
yetkilidir. Kesinleşen planlar ilgili belediyelere ve valiliklere tebliğ
edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Hangi
ölçekte olursa olsun, imar planları genel düzenleyici işlemler olduklarından
ilgilileri hakkında sonuç doğurabilmeleri için ilan edilmek suretiyle
kesinleştirilmeleri zorunludur. Belediye meclisince kabul edilmekle veya
bakanlıkça onanmakla yürürlüğe giren 3194 sayılı Yasada belirtilen imar
planlarının kesinleşmeleri için aynı madde hükmü uyarınca bir ay süreyle askıya
çıkarılmak suretiyle ilan edilmeleri gerekmektedir.
Nitekim,
İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 4.
maddesinde İmar Kanunu doğrultusunda yapılan değişiklik ile; Bakanlıkça
onaylanarak yürürlüğe giren çevre düzeni planlarının plan kapsamında bulunan
ilgili idarelere ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderileceği, planların ilgili
idarelerce bir ay süre ile ilan edileceği, askı süresi içinde plan kararlarına
gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının itiraz
edebileceği,itirazların, itiraza konu alanla ilgili belediye veya valiliğe
yapılacağı,idarenin görüşü ile valilikçe Bakanlığa gönderilen itirazların
Bakanlıkça, Yönetmelik hükümleri kapsamında değerlendirileceği ve
sonuçlandırılacağı, çevre düzeni planlarında yapılacak revizyon, ilave ve
değişikliklerin de aynı usüllere tabi olduğu kuralı getirilmiştir.
2577 sayılı
İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava Açma Süresi" başlıklı 7. maddesinde, dava
açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve
İdare Mahkemelerinde altmış gün olduğu; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde
dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, aynı Yasanın
"Üst Makamlara Başvurma" başlıklı 11. maddesinde, ilgililer tarafından idari
dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi
veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış
olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun
işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde
bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı hususu kurala bağlanmış,
yine aynı Yasa'nın 10. maddesinde, "İlgililer, haklarında idari davaya konu
olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurubilirler.
Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer
altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre
Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre
içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı, istemin reddi
sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava
açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı
geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük
sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın
tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler." hükmü getirilmiştir.
Anılan
maddelerin birlikte değerlendirilmesinden, imar planlarına karşı, 2577 sayılı
Yasanın 11. maddesi kapsamında başvuru için, 3194 sayılı Yasanın 8/b maddesi ile
özel bir itiraz süresi getirildiği anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında, imar
planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Yasanın 11. maddesi
kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin
başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren 60 gün içinde cevap
verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60
günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde
cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden
itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği sonucuna
varılmaktadır. İmar Planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise
davanın, 2577 sayılı Yasanın 7. maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini
izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması, planın 10.madde kapsamında
başvuru yapılarak değiştirilmesinin istenilmesi halinde verilecek cevabın da
dava konusu edilmesi gerekmektedir.İmar planlarının ruhsat, imar durumu,
kamulaştırma vs gibi uygulama işlemlerinden birinin tesis edilmesi halinde bu
işlemle birlikte planın da iptali istemiyle dava açılması mümkündür.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu 1/25.000 ölçekli planın Boğaziçi köyünde
bulunan Tuzla Sulak alanı ve çevresinde turizm nitelikli yapılaşmaları öngören
Vitrapark projesine verilen ÇED olumlu kararı ve dayanağı 19.6.1998 onaylı
1/25000 ölçekli planın iptali istemiyle 24.9.2004 gününde açılan davada, dava
dilekçesinin Danıştay Altıncı Dairesinin 26.11.2004 günlü E:2004/5871,
K:2004/5998 sayılı kararıyla 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15.
maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca ÇED olumlu kararına ilişkin
uyuşmazlığın Danıştay'ın görev alanına girmediği gerekçesiyle 1/25000 ölçekli
plan değişikliğinin iptali istemiyle Danıştay'da, diğer işleme karşı İdare
Mahkemesinde ayrı dava açılmak üzere reddedilmesi üzerine yenilenen bu davada
1/25.000 ölçekli planın iptalinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda
anılan Vitrapark projesine verilen ÇED olumlu kararı Çevre mevzuatı gereği
başlatılan bir sürecin sonucu olup sözkonusu karar plan uygulama araçlarından
biri değildir.
Davacı
tarafından 11.6.2004 gününde 2577 sayılı Yasanın 10.maddesi kapsamında
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Çevre ve Orman Bakanlığına başvuruda
bulunularak plan değişikliği istenilmiş ise de bu istemlerin reddi yolundaki
işlemin değil doğrudan 19.6.1998 onaylı planın iptalinin istenmiş olması
karşısında yukarıda içeriği yazılı yasal düzenlemeler uyarınca genel düzenleyici
işlem niteliğinde bulunan dava konusu 1/25.000 ölçekli imar planına karşı
doğrudan açıldığının kabulü gereken bu davanın anılan planın son ilan tarihini
izleyen günden itibaren sözü edilen maddelerde öngörülen süreler içerisinde
açılması gerekmektedir.
Bu durumda
belirtilen süreler geçirildikten sonra, açılan davada süreaşımı bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu 1/25.000 ölçekli plana karşı açılan davanın
süreaşımı nedeniyle reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde
bırakılmasına, 11.5.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.