Adalet Bakanlığından İdarî Yargı Hâkim Adaylığı Sınavıyla İlgili
Olarak Bazı Basın-Yayın Organlarında Çıkan
Yazılarla İlgili Duyuru Yapıldı.

Bazı yazılı basın-yayın organlarında “Adalet Bakanlığının 2006 yılının Ekim ayında 100 idarî hâkim alınması amacıyla yazılı sınav yaptığı, bu sınava 8.000 adayın katıldığı, bu adaylardan en başarılı olan 482 adayın mülâkata çağırıldığı, 100 kişilik kadro için 482 kişinin mülâkata çağırılmasının nedeni sorulduktan sonra, Bakanlığın yazılıda kimi yandaşlarını işe alma amacıyla böyle davrandığı, bunun üzerine kimi adaylar tarafından açılan dava sonucu Danıştay’ca 150 adayın mülâkata çağırılabileceği yönünde hükme varıldığı, Bakanlığın ise ilk 150’ye giremeyen kendi adamlarını alabilmek için Danıştay’ı dinlemediği ve Yönetmeliğe bir madde ekleyerek 482 kişiyi yine mülâkata çağırdığı, bu mülâkatı kazanamayanlar tarafından tekrar Danıştay’a gidildiği, Adalet Bakanlığı’nca yargı kararlarına uyulmaması nedeniyle açılmasına neredeyse iki yıl önce karar verilen sınavın sonuçlanamadığı, bu durumun bileğinin hakkı ile yargıç olmayı düşleyen diğer gençleri de isteksizleştirdiği”, “iki yıla yakın bir süre geçmiş olmasına karşın sınav yasaların öngördüğü ve yargının da belirttiği biçimde tamamlanmadığından mülâkata öngörülen sayının üstünde kişinin çağrıldığı, yasa maddeleri ile birlikte onların uygulanması ile ilgili olan yargı kararları kendi yandaşlarını işe sokmak amacıyla devletin erkini ellerinde tutanlar tarafından çiğnendiği” ileri sürüldüğünden konu ile ilgili olarak Bakanlığımızca aşağıda yer alan açıklamaların yapılması gerektiği düşünülmüştür.

Söz konusu yazılara konu edilen 100 idarî yargı hâkim adayı alımına ilişkin yazılı yarışma sınavı, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından 15.10.2006 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Sınava toplam 8579 kişi başvurmuş olup, bunlardan 482’si yetmiş ve üzeri puan aldıklarından mülâkata çağrılmıştır.

Öncelikle şu hususu vurgulamak gerekir ki; Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun yayımlandığı 1983 yılından itibaren alınan ve halen görevde bulunan bütün Hâkim ve Cumhuriyet Savcıları aynı mevzuat çerçevesinde, Adalet Bakanlığınca tespit edilen kadro ve sınavlara tabi olarak göreve atanmışlardır. Bu dönem içerisinde yazılı yarışma sınavı ve mülâkatın usul ve esaslarının düzenlendiği yönetmelik hükümlerine karşı Danıştay’da çok sayıda dava açılmış ve bu davaların tamamına yakını Bakanlığımız lehine sonuçlanmıştır.

Yazılarda bahsedilen sınava ilişkin olarak Bakanlığımızca  yapılan  ilânda, yazılı yarışma sınavında 100 tam puan üzerinden yapılan değerlendirme sonucu en az 70 puan alan adayların mülâkata çağırılacakları belirtilmiş, ÖSYM  tarafından test usulü ile yapılan ve optik okuyucular vasıtasıyla yine anılan Kurum tarafından değerlendirilen yazılı yarışma sınavı sonucu 70 puanı aşan 482 kişi mülâkata çağırılmak üzere Bakanlığımıza bildirilmiştir. Bakanlığımızca bu adayların mülâkatları sürerken YARSAV tarafından açılan davada Danıştay İdarî Dava Daireleri Kurulu’nun 29.03.2007 gün ve YD İtiraz No: 2007/234 sayılı kararı ile Adli ve İdarî  Yargıda  Hâkim  ve  Savcı Adaylığı Yazılı  Sınav, Mülâkat ve Atama Yönetmeliğinin bazı hükümleri ile mülâkat sınavının yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş, yazılı yarışma sınavına ilişkin yürütmenin durdurulması istemi ise reddedilmiştir.

Yazılarda belirtildiğinin aksine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun söz konusu yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararında, mülâkata sadece 150 adayın çağırılabileceğine ilişkin bir ifade yer almamaktadır. Söz konusu kararda aday adaylarının yarıştırıldığı bir sınavda ilân edilen kadro sayısının en başarılıdan başlayarak kaç katı adayın mülâkata çağrılacağının önceden açıklanması gerektiği hususu ifade edilmekle yetinilmiştir. Yargı kararında bu oranın ilân edilen kadronun 4 katı ya da 5 katı şeklinde belirlenmemesi konusunda bağlayıcı bir hüküm yer almamakta iken, Bakanlığımızca mümkün olduğu kadar objektif uygulamaların yapılabilmesi amacı ile bu oran ilân edilen kadronun yüzde 50 fazlası olarak belirlenmiştir.

ÖSYM tarafından yazılı yarışma sınavını kazandığı ilân edilen 482 kişinin mülâkatının yapılması aşamasında Danıştay tarafından söz konusu mülâkatın yürütmesi durdurulduğundan, anılan yürütmeyi durdurma kararı dikkate alınarak Yönetmelik değiştirilmiş eklenen Geçici 1 inci madde ile ilgililerin kazanılmış hakları da gözetilerek ilân edilen kadronun beş katı adayın mülâkata çağırılacağı hükmü getirilmiş ve bu madde gereğince ilgililer mülâkata alınmıştır.

Nitekim kazanılmış hak kavramı ile ilişkili olarak Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesi paralelinde verilmiş pek çok yargı kararı bulunmaktadır:

Anayasa Mahkemesi’nin; 28.09.1988 gün ve E:1988/12, K:1988/32 sayılı kararında; “Kamu hukuku alanında ortaya çıkan kazanılmış haklara Anayasa’nın hukuk devleti ilkesine göre saygı gösterilmesi, bu hakların korunması ve konulacak kurallarda adalet ve hakkaniyet ölçülerinin göz önünde tutulması gerektiği… yasa koyucunun bir kamu hizmetinde görevin gerektirdiği, nitelikleri ve koşulları saptamayı ya da saptanmış olanları değiştirmeyi Anayasa çerçevesi içerisinde kalmak kaydıyla görevin ve ülkenin gereklerine ve zorunluluklarına göre serbestçe takdir edilebileceği,”

16.07.1999 gün ve E:1999/23, K:1999/18 sayılı kararında; “Geçici maddelerin genellikle geçiş dönemlerine ilişkin işlemlerin uygulama yöntemleri ve kapsamını gösteren ayrık hükümler içerdiği, bu durumun yasaların yayımlanmalarından sonraki olaylara ve durumlara uygulanması ilkesinin istisnai bir durum olduğu,”

Danıştay 10.Dairesi’nin 14.06.1989, E.1989/1, K.1989/1337 sayılı kararında, eski yönetmelik hükümlerine göre verilmiş olan iznin, yeni yönetmeliğin yürürlüğe girmesi sonrasında geçici madde uyarınca korunmasında kazanılmış hakkın varlığının kabulü gerektiği,  

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 06.10.1999, E.1999/1-678 K.1999/808 sayılı kararında, Türk Anayasal sisteminde benimsenen iptal kararının geriye yürümezliği kuralının getiriliş amacının, devlet  yaşamında kargaşaya neden olmamak ve toplumsal huzuru sağlamak olduğu, bu nedenle bir hukuk kuralının yürürlüğü sırasında bu kurala uygun biçimde tüm sonuçlarıyla birlikte elde edilmiş hakların korunması gerektiği, kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumların Anayasa’nın 2. maddesinde açıklanan hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturacağı gibi, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırarak belirsiz bir ortamın doğmasına neden olacağı, bu nedenle Anayasa Mahkemesi’nce kazanılmış hakkın vücut bulmasından sonra Yasa hükmünün yürürlüğünün durdurulması kararı verilmesi nedeniyle bu kararın geriye etkili biçimde hukuksal sonuç doğurmayacağı belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen hukuki gerekçeler göz önüne alınarak ÖSYM tarafından yazılı yarışma sınavını kazandığı açıklanan 482 kişi kazanılmış haklarının korunması amacı ile mülâkata tabi tutulmuştur. Yazılarda bahsedildiğinin aksine bu kişilerin mülâkata alınmasının Adalet Bakanlığı’nın kendi yandaşlarını işe yerleştirme niyeti ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Ayrıca, sınav ve atama sürecinin uzamasının nedeni, yargı kararının gereğini yerine getirmek olup, başka bir amaç taşınmamaktadır.

Yazılarda ileri sürülen hususlar yanlış bilgiye dayanan hususlardır. Bu çeşit yazı ve yorumlar mesleğin başında olan hâkim adayları ile birlikte aynı yöntemle adaylığa alınan ve halen görev yapan bütün Hâkim ve Cumhuriyet Savcılarını töhmet altında bırakmaktadır. Adalet dağıtmakla görevli olan ve görevini yerine getirmek için büyük bir özveri ile çalışan yargı mensuplarına olan güveni sarsıcı ve gerçekle ilgili olmayan bu tür yayınlar yapılırken azami dikkat ve hassasiyet gösterilmelidir. 

Hâkim ve Cumhuriyet Savcılarımız görevlerini Anayasa’da belirtilen bağımsızlık ve tarafsızlık anlayışı içinde ve bütün etkilerden uzak olarak yerine getirmeye ve adalet dağıtmaya devam edeceklerdir. Bundan kimsenin kuşkusu bulunmamalıdır.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.