3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesine göre, ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı sahibine verilecek para cezasının belediye ve mücavir alan sınırları dışında en büyük mülki amir tarafından verilmesi gerekmektedir. Dava konusu para cezasına ilişkin işlemin ise en büyük mülki amir olan Vali adına Vali Yardımcısı Nevzat Sinan tarafından tesis edildiği görülmektedir. Anılan maddede para cezasını verecek makamın en büyük mülki amir olarak belirlenmiş olması karşısında dava konusu para cezasının Afyonkarahisar Valisinin görevde olduğu dönemde Vali Yardımcısı tarafından verilmesinde yasaya uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

              T.C.

AFYONKARAHİSAR

İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO      : 2004/597

KARAR NO  : 2005/205

DAVACI                                            :Ahmet ÖNDER (İbrahim Oğlu, 1961 Doğumlu)

                                                            Karlık Köyü-?uhut/AFYONKARAHİSAR

DAVALI                                            :Afyonkarahisar Valiliği-AFYONKARAHİSAR

DAVANIN ÖZETİ                             :Afyonkarahisar İli ?uhut İlçesi Karlık Köyü Harmanaltı Mevkiinde davacıya ait kaçak konut inşaatının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca mühürlenmesine ve aynı Kanun’un 42. maddesi uyarınca 1.747.223.503 TL idari para cezası verilmesine ilişkin işlemlerin; inşaatın konut amaçlı olduğu ve 3194 sayılı Yasanın 27. maddesi ile Plansız Alanlar Yönetmeliğinin 57. maddeleri uyarınca yapı ruhsatına tabi olmayıp muhtarlık izni ile yapılabilecek yapı niteliğinde bulunduğu, inşaata 1998 yılında başlanılıp 2004 yılında tamamlandığı, inşaattan muhtarlığın bilgisinin bulunduğu iddialarıyla iptali istemidir.

 SAVUNMANIN ÖZETİ                   :Dava konusu inşaatın herhangi bir makamdan izin alınmadan yapımına başlanıldığı, imar mevzuatına aykırı yapılar hakkında 3194 sayılı Yasanın 32 ve 42. maddelerinin tatbik edildiği, dolayısıyla 3194 sayılı İmar Kanunu ve Plansız Alanlar Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

   TÜRK MİLLETİ ADINA

                        Hüküm veren Afyonkarahisar İdare Mahkemesince dava dosyası incelenerek işin gereği  görüşüldü:

                        Dava, Afyonkarahisar İli ?uhut İlçesi Karlık Köyü Harmanaltı Mevkiinde davacıya ait kaçak konut inşaatının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca mühürlenmesine ve aynı Kanun’un 42. maddesi uyarınca 1.747.223.503 TL idari para cezası verilmesine ilişkin işlemlerin; inşaatın konut amaçlı olduğu ve 3194 sayılı Yasanın 27. maddesi ile Plansız Alanlar Yönetmeliğinin 57. maddeleri uyarınca yapı ruhsatına tabi olmayıp muhtarlık izni ile yapılabilecek yapı niteliğinde bulunduğu, inşaata 1998 yılında başlanılıp 2004 yılında tamamlandığı, inşaattan muhtarlığın bilgisinin bulunduğu iddialarıyla iptali istemiyle açılmıştır.

                        3194 sayılı İmar Kanunu’nun 20. maddesinde, yapının, kuruluş veya kişilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi veya parsellerde, kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber, kamu kurum ve kuruluşlarının vermiş oldukları tahsis veya irtifak hakkı tesis belgeleri ile imar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği; 27. maddesinde belediyece ve mücavir alanlar dışında  köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatı aranmayacağı, ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerektiği hükme bağlanmıştır.

              T.C.

AFYONKARAHİSAR

İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO      : 2004/597

KARAR NO  : 2005/205

                        Aynı Kanunun 32. maddesinde, “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı  yapı  yapıldığı  ilgili  idarece    tespiti,    fenni    mesulce     tespiti  ihbarı veya  herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir” hükmüne yer verilmiş olup, 42. maddesinde de, ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı sahibine ve müteahhidine 500.000 TL’den 25.000.000 TL’ye kadar para cezası verileceği, bu cezanın ilgilisine göre doğrudan doğruya belediyeler veya en büyük mülki amir tarafından verileceği kuralı getirilmiştir.

                        Anılan para cezası tutarı, 4421 sayılı Yasa ile 1999 yılı itibariyle üçyüzdoksan üç misline çıkarılmış ve bu tarihten sonra her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

                        Plansız Alanlar Yönetmeliğinin 40. maddesinde, muhtarlık izninin köy ihtiyar heyetince verileceği; 52. maddesinde, köy ve mezraların yerleşik alanlarında 2 kat (6.50) m’den fazla katlı bina yapılamayacağı, meyilden dolayı birden fazla kat kazanılamayacağı, değişik 57’nci maddesinde, köy ve mezraların yerleşik alanlarında ve civarında sadece köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılacak konut, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılar ile müştemilat binalarının yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine tabi olmadığı, ancak, yapı projelerinin fen ve sağlık kuralların uygun olduğuna dair valilik görüşü alınmasından sonra muhtarlıkça izin verilmesi ve bu izne uygun olarak yapının yapılmasının şart olduğu, inşa edilen yapının fen ve sağlık kurallarına uygunluğunun İmar Kanunu’nun 30. maddesine göre valiliklerce belirleneceği; 58. maddesinde, 57’nci maddede sayılanlar dışında kalan yapılar ile köy nüfusuna kayıtlı olmayan, köyde sürekli oturmayanlar ve köy nüfusuna kayıtlı olmakla birlikte köyde sürekli oturmayanlar tarafından yapılacak tüm yapıların yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine tabi olduğu, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izinlerinin valiliklerce düzenleneceği; 59. maddesinde ise, imar mevzuatına aykırı yapılar hakkında 03.05.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükümlerine yer verilmiştir.

                        Dava dosyasının incelenmesinden; Afyonkarahisar İli ?uhut İlçesi Karlık Köyü Harmanaltı mevkiinde davacı tarafından yaptırılıp oturulan yapının ruhsatsız olduğundan bahisle 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca mühürlendiği, yine aynı Kanun’un 42. maddesi uyarınca 1.747.223.503 TL idari para cezası kesildiği anlaşılmaktadır.

                        Olayda, davacı tarafından sözü edilen yerde izin alınmadan 1998 yılında yapımına başlanılan inşaatın 2004 yılında tamamlanarak halen konut olarak kullanıldığının kabul edilmesi ve davalı idarece de ruhsatsız inşaatın tespit edilmesi hususları dikkate alındığında davacının muhtarlık izni almadan yahut yapı ruhsatı almadan yapı yaptığında kuşku yoktur.

              T.C.

AFYONKARAHİSAR

İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO      : 2004/597

KARAR NO  : 2005/205

                        Öte yandan, davacı tarafından uyuşmazlığa konu yapının halen inşaat olmadığı, inşaatın tamamlandığı ve artık konut (ev) durumunda olduğu ileri sürülmüşse de bu durumun 3194 sayılı Yasa’nın 32 ve 42. maddelerinde belirtilen müeyyidelerin uygulanmasına engel olmadığı açıktır. Diğer yandan, yapı tatil zaptı ile işlem dosyasında yer alan inşaata ait fotoğrafların incelenmesinden, idari tespit aşamasında yapının inşaat durumunda olduğu da görülmektedir.

                        3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27. maddesi ile Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin birlikte incelenmesinden, belediye ve mücavir alan sınırları dışında, köy ve mezraların yerleşik alanlarında ve civarında sadece köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılacak konut, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılar ile müştemilat binalarının yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine tabi olmadığı, ancak, yapı projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair Valilik görüşünün alınmasından sonra köy ihtiyar heyetince muhtarlık izni verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

                        Yapı denetimini yapan idarelerce, muhtarlık izni alınmadan ve yapı ruhsatı bulunmayan inşaatların tespit edildiği sırada mühürlenmesi gerekir. Davacıya ait konut ve hayvancılık amaçlı ahır inşaatının yapı ruhsatına tabi olmayan inşaat ya da yapı olması halinde ilgili tarafından yapı projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair Valilik görüşü alınmasından sonra Karlık Köyü İhtiyar Heyetinden muhtarlık iznini alması gerekir. Ancak, yapının yapı ruhsatına tabi yapı niteliğinde olması halinde ise 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 21 ve devam eden maddeleri uyarınca gerekli işlemlerin yapılması gerekir.

                        Bu durumda, uyuşmazlık konusu mahalde ruhsatsız ya da muhtarlık izni bulunmayan yapının tespit edilmesi üzerine 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca bu yapının mühürlenmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

                        3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesine göre, ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı sahibine verilecek para cezasının belediye ve mücavir alan sınırları dışında en büyük mülki amir tarafından verilmesi gerekmektedir. Dava konusu para cezasına ilişkin işlemin ise en büyük mülki amir olan Vali adına Vali Yardımcısı Nevzat Sinan tarafından tesis edildiği görülmektedir. Anılan maddede para cezasını verecek makamın en büyük mülki amir olarak belirlenmiş olması karşısında dava konusu para cezasının Afyonkarahisar Valisinin görevde olduğu dönemde Vali Yardımcısı tarafından verilmesinde yasaya uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

                        Açıklanan nedenlerle, dava konusu mühürleme işleminin iptaline yönelik davanın reddine, 1.747.223.503 TL para cezasına ilişkin işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 58,60 YTL yargılama giderinin haklılık oranına göre yarısı olan 29,30 YTL’nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, diğer yarısı olan 29,30 YTL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, posta giderinden artan 48,00 YTL’nin istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 ( otuz ) gün içinde Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere 12.04.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.

            Başkan                                               Üye                                                     Üye

     Itır Melis KAYA                                Cafer ERGEN                                  Sedat KOÇ

           (27043)                                         (32691)                                           (37998)