Imar Hukukcusu - Planlı bir bölgede arazi ve arsa düzenlemesi yapılmadan kamulaştırma yapılması

Planlı bir bölgede arazi ve arsa düzenlemesi (imar uygulaması) yapılmadan kamulaştırma yapılamayacağına yönelik bir sınırlama bulunmadığından, kanunlarla sınırlanmayan bir hususun yorum yoluyla sınırlandırılmasında ve kamulaştırma yetkisinin daraltılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı hk.

Dairesi

Karar Yılı

Karar No

Esas Yılı

Esas No

Karar Tarihi

ALTINCI DAİRE

2008

1760

2006

720

14/03/2008

KARAR METNİ

Temyiz İsteminde Bulunan : Burdur Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. ?
Karşı Taraf : ?
Vekili : Av. ?

İstemin Özeti : Antalya 1. İdare Mahkemesinin 29.6.2005 günlü, E:2003/280, K:2005/1052 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Ahmet Berberoğlu'nun Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Ekrem Atıcı'nın Düşüncesi : Burdur, Yenimahalle, ? pafta, ? ada, ? parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda dava konusu işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması davalı idare tarafından istenmiştir.

Temyize konu kararla, kamulaştırma işlemi, İmar Kanununun 18.maddesi uyarınca parselasyon işlemi yapılmadan tesis edilmesi nedeniyle hukuka aykırı bulunarak iptal edilmiş ise de, parselasyon yapılmadan idarelerin kamulaştırma yapamayacaklarına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığından verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.

Kaldıki, davalı idarenin temyiz dilekçesinde kamulaştırılması gereken alan tutarı, civarın oluşumuna göre alanda 3194 sayılı Kanunun 18.maddesi uygulamasının teknik nedenlerle imkansız olduğu öne sürüldüğünden bu husus araştırılmamıştır.

Açıklanan nedenle temyize konu kararın bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava, davacıya ait taşınmazın imar planında şehirlerarası otobüs terminali kompleksi (otogar) alanında kaldığından bahisle kamulaştırılmasına ilişkin 22.6.2000 günlü, 2000/360 sayılı belediye encümeni kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, dosyanın incelenmesinden, kamulaştırma işleminin dayanağı imar planından sonra bölgede imar uygulaması yapılmadığı anlaşıldığından, umumi hizmet tesisleri için gerek kamulaştırma yoluyla, gerekse DOP yoluyla alınan yerlerin külfetinin bölgedeki tüm parsel maliklerine eşit oranda yansıması gerektiğinden, imar planı uyarınca imar uygulaması yapılmadan umumi tesis niteliğindeki otogar alanının tüm külfetinin davacı üzerinde bırakılması sonucunu doğuran dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu uyarınca, Kamu yararı kararına dayalı olarak veya imar planı uyarınca kamulaştırma yapılabilir. Onaylı imar planı veya ilgili bakanlıklarca onaylı özel plan ve projesine göre yapılacak kamulaştırmalarda ayrıca kamu yararı kararı alınmasına gerek yoktur.
İmar planlarının uygulanması, planlanan bölgede arazi ve arsa düzenlemesi yapılmak suretiyle olabileceği gibi kamu hizmetlerini veya teşebbüslerini yapmakla yükümlü bulunan idareler, kamulaştırma yapmak suretiyle de imar planının uygulanmasını sağlayabilirler.

3194 sayıl Kanunun 18.maddesi uyarınca kural olarak arazi ve arsa düzenlemesi yapmak konusunda belediye ve mücavir alan sınırları içinde sadece belediyeler dışında ise valilikler yetkili olmakla birlikte bunların dışında pek çok idare kanunlarla yapmak yükümlülüğünde bulundukları kamu hizmetlerinin ve teşebbüslerinin yürütmek için kamulaştırma yapabilmektedir.

Dolayısıyla imar uygulaması yapma yetkisi olmayan pek çok idarenin kamulaştırma yetkisi vardır ve bu idareler imar uygulaması yapılmasını beklemeden kamulaştırma yapabilmektedirler.

Öte yandan, hiçbir yasal düzenlemede, planlı bir bölgede arazi ve arsa düzenlemesi (imar uygulaması) yapılmadan kamulaştırma yapılamayacağına yönelik bir sınırlama da bulunmamaktadır.
Kanunlarla sınırlanmayan bir hususun yorum yoluyla sınırlandırılmasında ve kamulaştırma yetkisinin daraltılmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Ayrıca, davalı idarece kamulaştırmaya konu taşınmazın bulunduğu alanda 3194 sayılı Kanun'un 18.maddesi uyarınca uygulama yapmanın teknik olarak imkansız olduğu belirtilmiş olmasına rağmen bu husus kararda irdelenmemiştir.

Bu durumda, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınmadan, planlı bir bölgede imar uygulaması yapılmadan kamulaştırma da yapılamayacağı yorumundan hareketle dava konusu işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Antalya 1. İdare Mahkemesinin 29.6.2005 günlü, E:2003/280, K:2005/1052 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 14.3.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.