Imar Hukukcusu - Adli yargının görev ret kararı üzerine ön karara gerek yok

Kararın Özeti: Eylemden doğan zararın tazmini istemiyle daha önce adli yargıya başvurulmuş ve görevsizlik kararı verilmiş ise idari yargıda dava açmadan önce davalı idareye başvurarak ön karar alınmasına gerek bulunmadığı hk.(Danıştay Altıncı Dairesinin 13.10.2005 gün ve E:2003/7592, K:2005/4719 sayılı kararı.)

Temyiz İsteminde Bulunan : ?
Vekili : Av. ?
Karşı Taraf : Gerze Belediye Başkanlığı-Gerze/SİNOP
İstemin Özeti :Samsun İdare Mahkemesinin 31.7.2003 günlü, E:2003/931, K:2003/869 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi E. Emel Çelik'in Düşüncesi : Dava hatalı aplikasyondan doğan zararın tazmini istemiyle açılmıştır.
Davacı Asliye Hukuk Mahkesinin görev ret kararı üzerine idari yargıda dava açtığını ileri sürdüğünden 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 13/2 maddesi uyarınca davacının iddiasının araştırılması suretiyle dava hakkında karar verilmesi gerekirken anılan husus araştırılmaksızın dosya ve eklerinin idari merci tecavüzü nedeniyle idareye gönderilmesine karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu nedenle, mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı M. İclal Kutucu'nun Düşüncesi : Gerze Belediye Başkanlığının, yanlış aplikasyon işlemi sonucu oluşan zararının tazmini istemiyle dava açılmış, İdare Mahkemesince, idarenin hizmet kusuru işlediğinden bahisle açılan bu davadan önce tespite ve haksız fiile yönelik olarak konunun adli yargıya intikal ettirildiği ancak ortada görevsizlik kararı bulunmadığı halde idari eylemden doğduğu ileri sürülen zararın ödenmesi konusunda, idareye başvurulmadan doğrudan doğruya tam yargı davası açıldığı görüldüğünden, idari merci tecavüzü nedeniyle dilekçe ve eklerinin Gerze Belediye Başkanlığına gönderilmesine karar verilmiştir.
Davacı, Gerze Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan dava sonucu bu mahkemece E:1999/116 esas sayılı dosyada verilen kararın, Yargıtay 15.Hukuk Dairesinin 8.7.2002 günlü kararıyla görev yönünden bozulduğunu ve mahkemeninde bu karara uyarak verdiği kararın kesinleşmesi üzerine idare mahkemesinde dava açıldığını, ortada, 2577 sayılı Yasanın 13/2.maddesinde öngörülen, idareye başvuru şartının istisnası olan görevsizlik kararı bulunduğunu ileri sürerek idare mahkemesi kararının bozulmasını istemektedir.
Bu durumda, temyiz dilekçesinde ileri sürülen bu hususların araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz konusu mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, davalı idarenin yapmış olduğu hatalı aplikasyon nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; idarenin aplikasyon eyleminden doğduğu ileri sürülen zararın tazmini konusunda davalı idareye başvurularak ön karar alınmasından sonra dava açılmasının gerektiği, her nekadar haksız fiile yönelik olarak konu adli yargıya intikal ettirilmiş ise de ortada görevsizlik kararı bulunmadığı, bu durumda doğrudan doğruya açılan tam yargı davasında idari merci tecavüzü olduğu gerekçesiyle dilekçe ve eklerinin davalı idareye gönderilmesine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 13.maddesinin 1.fıkrasında, idari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gerektiği, bu isteklerinin kısmen veya tamamen reddi halinde bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren dava süresinde dava açılabileceği hükme bağlanmış, aynı maddenin 2.fıkrasında ise, görevli olmayan adli ve askeri yargı mercilerine açılan tam yargı davasının görev yönünden reddi halinde sonradan idari yargı mercilerine açılacak davalarda birinci fıkrada öngörülen idareye başvurma şartının aranmayacağı, hükmü yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının, idarenin hatalı aplikasyonu nedeniyle doğan zararının tazmini istemiyle Gerze Asliye Hukuk Mahkemesinde E:2002/137 sayılı davayı açtığı, bu davanın Mahkemenin K:2003/30 sayılı kararıyla görev yönünden reddedilmesi üzerine idari yargıda dava açtığını ileri sürdüğü anlaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince yukarıda içeriği belirtilen 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 13/2 maddesinde öngörülen idareye başvuru şartının bir istisnası olan görevsizlik kararı bulunup bulunmadığının araştırılarak dava dosyası hakkında karar verilmesi gerekirken bu husus araştırılmaksızın dosya ve eklerinin idari merci tecavüzü nedeniyle idareye gönderilmesine karar verilmesinde mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, 2577 sayılı Yasanın 62. maddesinde, nöbetçi mahkemenin çalışmaya ara verme süresi içinde yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tesbitine ait işler ile kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işleri göreceği hükme bağlanmıştır. Dava dilekçesinde ise, yürütmenin durdurulması istemi olmamasına karşın, nöbetçi mahkeme tarafından 2577 sayılı Yasanın 14. madde hükmü uyarınca dosya üzerinde ilk inceleme yapılarak karar verildiğinden anılan maddede karara bağlanması gereken işler kapsamında yer almayan dosyanın nöbetçi mahkemece ele alınarak incelenmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Samsun İdare Mahkemesinin 31.7.2003 günlü, E:2003/931, K:2003/869 sayılı kararının BOZULMASINA, 16.09-YTL karar harcı ile fazladan yatırılan 12.01-YTL harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 13.10.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.