Yeni Sayfa 4
Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan
Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği
Yeni Sayfa 3
MADENCİLİK FAALİYETLERİ İLE BOZULAN ARAZİLERİN
DO?AYA YENİDEN KAZANDIRILMASI YÖNETMELİ?İ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, orman sayılan alanlar dışındaki madencilik
faaliyetleri, malzeme ve toprak temini için arazide yapılan kazılar, dökümler ve
doğaya bırakılan atıklarla bozulan doğal yapının, doğaya yeniden
kazandırılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, orman sayılan alanlar dışındaki maden işletmeleri kazı
faaliyetleri ile bozulan alanlar, araziye bırakılmış olan
dekapaj atık ve artıklarının çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en
aza indirilmesi ve bozulan arazinin doğaya yeniden kazandırılması çalışmaları
ile ilgili idari, hukuki ve teknik esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı
Çevre Kanununun Ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Arazinin yeniden düzenlenmesi:
Faaliyetler sonucu oluşan boşlukların yeniden düzenlenmesi, tesviyesi ve
faaliyet sonrası kullanım için hazırlanmasını,
b) Bakanlık: Çevre ve Orman
Bakanlığını,
c) Basamak/kademe: Büyük kot farkı
bulunan güvensiz kayaç yüzeyleri veya yüksek eğimli alanlarda yüzey güvenliği ve
ulaşım kolaylığını sağlamak amacı ile kazı yapılarak oluşturulan düzenli yatay
ve düşey yüzeyleri,
ç) Çevresel etki değerlendirmesi:
Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ya da olumsuz
etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye
zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer
ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin
uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları,
d) Doğaya yeniden kazandırma: İşletme
faaliyetleri nedeniyle bozulan sahaların geriye düzenlenmesi,
duraylılığı sağlama, düzeltme, üst toprağı serme,
tohum ekme, fidan dikme, arazi yapısı uygun yerlerde
rekreasyon alanları oluşturulması, bitkilendirme
ve ağaçlandırma işlemlerinin tümünü içeren süreci,
e) Döküm: Kazı sonucu araziden çıkan
her türlü katı atık malzemenin projesine uygun olarak araziye bırakılmasını,
f) Duraylılık:
Bir malzeme kütlesinin veya bir yapının maruz kaldığı gerilimin kalkmasıyla,
dönüşümsüz önemli bir deformasyona veya harekete maruz kalmaksızın, uygulanan
gerilime uzun süre dayanabilmesi koşulunu,
g) Erozyon: Bozulmuş, ufalanmış olan
yerkabuğu malzemelerinin su ve rüzgârın etkisiyle bir yerden başka yere
taşınmasını,
ğ) Faaliyet alanı: Faaliyete bağlı
olarak kazı, döküm veya depolama amacı ile kullanılması izne bağlanmış ve
üzerinde Doğaya Yeniden Kazandırma projesi uygulanacak alanı,
h) İşletme: Madencilik, kazı, döküm ve
düzenleme çalışmalarının yapıldığı iş yerini,
ı) İşletmeci: İşletme çalışmalarını
mal sahibi ya da yüklenici olarak yürüten, ruhsat ya da izin veren idari
merciye karşı sorumlu olan ve yapılacak düzenleme
çalışmalarını yapmakla yükümlü gerçek ya da tüzel kişiyi,
i) İzleme: İşletme faaliyetleri ile
bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılması ve iyileştirilmesi sırasında,
atık barajlarının, atık harmanlarının, çevredeki su, toprak ve hava kalitesini,
arazideki erozyon, sedimantasyon ve duraylılığın ve
bitkilerin gelişiminin niteliksel ve niceliksel olarak izlenmesi, periyodik
aralıklarla denetlenmesi ve yapılan işlerin tutanaklarla belirlenmesini,
j) Jeolojik risk: İşletme faaliyetleri
sonucu zeminde meydana gelen heyelan, kaya düşmesi, yamaç
sellenmesi, çığ düşmesi olaylarının oluşturacağı zararları,
k) Kapatma veya ocakların kapatılması:
İşletme sahasında cevherin tüketilmesi ile işletmecinin doğaya yeniden
kazandırma faaliyetlerini de sonlandırıp sahayı kapatmasını,
l) Kazı: Projelerin gerçekleştirilmesi
sırasında arazide yapılan ve doğal malzemenin yer değiştirilmesi ile sonuçlanan
çalışmaların tümünü,
m) Maden: Yerkabuğunu oluşturan
jeolojik birimlerin içerisinde bulunan ve ekonomik yönden değer taşıyan mineral
ve elementleri,
n) Madencilik ve
diğer kazı faaliyetleri: Taş ve maden ocağı kazı faaliyetleri, patlatma, kazı,
kırma, kuru veya sulu eleme ve öğütme gibi fiziksel işlemler veya bu işlemlere
ilaveten kimyasal işlemler kullanılarak yapılan cevher hazırlama ve
zenginleştirme uygulamaları sonrasında, toprak ve kayalar içindeki ekonomik
değerli malzemeleri elde etmek amacıyla yapılan çalışmalar ve büyük mühendislik
yapıları kurmak için yapılan kazı faaliyetlerini,
o) Ocak: Belirli bir projeye göre yer
üstü veya yeraltı maden işletmesinin yapıldığı yeri,
ö) Tasman: Madencilik faaliyetleri
sebebiyle yeraltında oluşan boşluklardan dolayı, üst
formasyonların oturması sonucu yeryüzünde meydana gelen çöküntüleri,
p) Taşocağı: Bina, yol ve benzeri
diğer yapı işlerinde kullanılan malzemelerin ve endüstriyel hammaddelerin
çıkarıldığı, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden
Kanununa tabi küçük çaptaki açık işletmeleri,
r) Üst toprak: Yüzeydeki veya yüzeye
yakın (0-20 cm) olan verimli toprak tabakasını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Doğaya yeniden kazandırma
yükümlülüğü
MADDE 5 –
(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren faaliyetlerde, işletmeci tarafından
çalışmalara başlanmadan önce, bozulan doğal yapının yeniden düzenlenmesi, doğal
dengenin kurulması ve alanın yeniden insanların ya da diğer canlıların güvenle
yararlanabileceği hale getirmesini sağlayacak biçimde Doğaya Yeniden Kazandırma
Planı hazırlanır.
(2) Bir faaliyet sırasında doğaya
yeniden kazandırma çalışması yapılacak alanın kullanım öncesi dönemde çorak,
verimsiz ve benzeri olumsuz nitelikler taşıyor olması, alanın doğaya yeniden
kazandırılması amacı ile yapılan proje çalışmalarını ve uygulamasını olumsuz
yönlendirici bir gerekçe olarak gösterilemez. Doğaya Yeniden Kazandırma Planı
çalışmalarında, son arazi düzenlemesi için sahanın mümkün olduğu kadar faaliyet
öncesindeki ekolojik durumuna ve eşyükseltilerine
ulaştırılması hedeflenmelidir.
(3) 16/12/2003
tarihli ve 25318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi
Yönetmeliğinin ekinde yer alan Ek-I kapsamındaki bir projeyi gerçekleştirmeyi
planlayan faaliyet sahipleri çevresel etki değerlendirmesine tabi projeler için
çevresel etki değerlendirmesi raporunun eki olarak bu Yönetmelik ekinde yer alan
Ek-I Doğaya Yeniden Kazandırma Planını ve bu planı aynen uygulayacağını gösterir
noter tasdikli taahhüdü ilgili idari mercilere sunmak ve projelerini verilen
kararlara göre gerçekleştirmekle yükümlüdürler.
(4) Çevresel Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliğinin ekinde yer alan Ek-II’ye
tabi projelerin faaliyet sahipleri için Proje Tanıtım Dosyasının eki olarak bu
Yönetmelik ekindeki Ek-I’de formatı verilen Doğaya
Yeniden Kazandırma Planını hazırlamak, bu planı aynen uygulayacağını gösterir
noter tasdikli taahhüdü ilgili idari mercilere sunmak ve projelerini verilen
plan ve taahhütlere göre gerçekleştirmekle yükümlüdürler.
(5) Çevresel Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümleri gereği değerlendirilerek Çevresel Etki
Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı verilen faaliyet sahipleri ve Çevresel
Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamı dışındaki faaliyet sahipleri bu
Yönetmelik ekinde yer alan Ek-I Doğaya Yeniden Kazandırma Planını ve bu planın
aynen uygulanacağını gösterir noter tasdikli taahhüdü ilgili il çevre ve orman
müdürlüğüne sunmak ve projelerini verilen plan ve taahhütlere göre
gerçekleştirmekle yükümlüdürler.
Doğaya yeniden kazandırma planının
incelenmesi ve onaylanması
MADDE 6 –
(1) Faaliyet sahibince hazırlatılacak Doğaya Yeniden Kazandırma Planı, Çevresel
Etki Değerlendirmesi Raporu ekinde ilgili idari mercilere sunulur. Doğaya
Yeniden Kazandırma Planı ile ilgili inceleme, değerlendirme ve onaylama süreci
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu ile birlikte Çevresel Etki Değerlendirmesi
Yönetmeliğinin hükümleri çerçevesinde yürütülür.
Doğaya yeniden kazandırma planı
hazırlayacaklarda aranacak şartlar
MADDE 7 –
(1) Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlamaya yetkili kurum ve kuruluşlar
aynı zamanda Doğaya Yeniden Kazandırma Planını da hazırlamaya yetkilidir.
Doğaya yeniden kazandırma amacı ile
projelendirme ve yapım süresi
MADDE 8 –
(1) Doğaya yeniden kazandırma çalışmaları işletme, kazı veya döküm çalışmaları
ile birlikte eş zamanlı başlatılır, faaliyet süresince devam eder ve faaliyet
alanının kapatılmasından sonra doğal hale getirilerek arazi terk edilir.
Faaliyet alanı işletmeci tarafından terk edildiğinde; Doğaya Yeniden Kazandırma
Planı doğrultusunda arazi düzenlenmiş, duraylılığı
sağlanmış, kirlilikten arındırılmış, peyzaj çalışmaları yapılmış ve
iyileştirilmiş olarak işletime kapatılır.
(2) Faaliyet sahibince faaliyet
alanının tümü işletme faaliyeti tamamlandıktan sonraki iki yıl içinde, bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-I Doğaya Yeniden Kazandırma Planı kapsamında
faaliyet sonrası kullanımına uygun hale getirilir. Faaliyet sahibince doğaya
yeniden kazandırma çalışmaları tamamen bitirildikten sonraki beş yıllık izleme
süresi sonunda, Doğaya Yeniden Kazandırma Planında belirtilen koşulların
sağlandığının ilgili il çevre ve orman müdürlüğünün denetiminde tespiti ile il
çevre ve orman müdürlüğü tarafından faaliyet sahiplerine alanı terk etmesi için
izin verilir.
Doğaya yeniden kazandırma planının
aşamaları
MADDE 9 –
(1) Doğaya Yeniden Kazandırma Planı aşağıdaki aşamalardan meydana gelir;
a) Faaliyet öncesi, faaliyet alanı ve
çevresindeki flora, fauna tespiti, toprak, su, hava,
doğal ve kültürel peyzaj değerleri, jeolojik koşulları, jeomorfolojik,
hidrojeolojik, jeolojik risk, sosyo-ekonomik ve
kültürel faktörler dikkate alınarak mevcut durumun ortaya konması,
b) Faaliyet sahasının fiziksel,
kimyasal ve jeolojik duraylılığının sağlanması,
c) Faaliyet sahasının yeniden
düzenlenmesi,
ç) Toprak, su ve hava yönetimi
çalışmalarının gerçekleştirilmesi,
d) Peyzaj çalışmalarının
gerçekleştirilmesi,
e) Faaliyet alanlarının
iyileştirilmesi,
f) Faaliyet alanlarının kapatılması ve
terk edilmesi,
g) İzleme ve denetim yöntemlerinin
gerçekleştirilmesi.
Doğaya yeniden kazandırma planına
ilişkin esaslar
MADDE 10 –
(1) Madencilik ve diğer kazı faaliyetleri sonucunda bozulan alanların doğaya
yeniden kazandırılması amacı ile yapılacak çalışmalara ilişkin esaslar:
a) Doğaya yeniden kazandırma
çalışmaları için hazırlanan veya bu amaçla seçilen projenin uygulanması
sonucunda ortaya çıkacak yapının veya oluşan yeni alanın kullanımında, yerel
yönetim ve çevre koşullarına uyum sağlanır ve tüm canlılar için güvenli bir
ortam oluşturulur.
b) Madencilik faaliyetleri sonucunda
ortaya çıkan atıkların depolandığı alanlarda; depolanan malzemenin düzenlenmesi,
duraylılığın sağlanması, peyzaj ve iyileştirme
işlemleri tamamlanır. Bu depolama alanlarında doğaya yeniden kazandırma
çalışmaları, doğal ya da gerekli tıraşlama veya dolgu ile şekillendirilmiş ortam
ve malzeme üzerinde yapılır.
c) ?ev açıları, kademe ve basamak
boyutları uzun-süreli duraylılık dikkate alınarak
hesaplanır. Tasarım hesapları, güvenlik katsayısı dikkate alınarak yapılır ve
belirlenen şev açıları ve geometrisi, teknik sınır değerlerle uyumlu olur.
Zorunlu olmadıkça bütün şev yüzeyleri, dayanma duvarı ile tutulmaksızın doğal
hali ile duraylı olacak şekilde düzenlenir.
ç) Basamaklar arası şev açısı 30
dereceden büyük olamaz.
d) İnsanların dolaşımına açılan
alanlarda 3 metreden yüksek kademe ve 5 metreden dar basamak bulunmaz. Tüm
kademeler yeterli güvenlik önlemleri ile donatılmış ve birbirleri ile yaya
olarak ulaşılır biçimde bağlantılandırılır.
e) Doğaya yeniden kazandırma
çalışmaları yapılan alanın öncelikle jeolojik-jeoteknik
etüt raporları hazırlatılarak arazi kullanım özellikleri belirlenir. Bu kapsamda
işletme sonucu oluşturulacak yeni morfolojisi göz önüne alınarak jeolojik-jeoteknik
parametrelere dayalı duraylılık ve/veya kinematik
analizleri yapılarak jeolojik risklere karşı duraylılık
sağlayıcı mühendislik önlemleri alınır.
f) Yeraltı işletmelerinin neden olduğu
ya da olması beklenen tasman etki alanlarında, herhangi bir yapılaşmaya izin
verilmez. Bu alanlarda çökmenin etkilerinin önemsenmeyecek boyutlara indiği
uzmanlarca hazırlanacak jeolojik-jeoteknik etüt
raporları ile saptandıktan sonra Afet İşleri Genel Müdürlüğünün onayı alınarak
sınırlama kaldırılır.
g) Yeraltı işlemlerinin neden
olabileceği ve jeolojik-jeoteknik etüt sonucunda
jeolojik risk oluşturmadığı belirlenen yüzey yarıkları yaban hayatına zarar
vermeyecek şekilde sürekli denetim altında bulundurulur.
ğ) Arazinin yeniden düzenlenmesi
aşamasında, faaliyet sırasında oluşan boşluklardan doldurulabilecek olanlar
jeolojik-jeoteknik etüt sonucunda uygunluğuna karar
verilen malzeme ile doldurulur; doldurulan alanlar tesviye edilir. Bu aşamadan
sonra, arazinin duraylılığı sağlanır ve peyzaj
çalışmaları gerçekleştirilerek arazi faaliyet sonrası kullanım için hazırlanır.
h) Arazinin iyileştirilmesi aşamasında
uygun olan sahalar bitkilendirilir. Kısmen ya da
tümü ile tarım alanı kazanma, ağaçlandırma veya benzeri türde bitki örtüsü ile
kaplanması öngörülen projelerde, faaliyet alanı doğal yapısına uygun olan
bitkilerin bulundurulması önerilir. Bu projelerde iyileştirilen veya taşınan
toprağın su ve rüzgârla aşınma ve dağılmaya karşı gerekli önlemler alınır.
ı) Alan sınırlaması olmaksızın,
stoklama amacı ile kullanılan alanlarda sürekli ya da geçici olarak bulundurulan
pasa veya cevherlerin tozlanmaları, su ve hava akımlarına bağlı olarak
dağılmaları nedeniyle çevreyi etkilememeleri için işletmeci tarafından alınacak
önlemler Doğaya Yeniden Kazandırma Planları kapsamında belirtilir.
i) Doğaya yeniden
kazandırma çalışmaları yapılan alanlarda yaptırılacak jeolojik-jeoteknik
etütler kapsamında jeomorfolojik öğeler olan topoğrafik
eğim, yamaç yönelimleri, yüzeysel doğal drenaj ağı, obruklar, çığ yatakları,
hidrolojik ve hidrojeolojik özellikler belirlenir ve bu veriler ışığında
faaliyet alanı çevresi yüzeyden akan veya yağışlar sonrasında akması olası su
akışı açısından yeterince güvenli hale getirilir. Yörenin en yoğun yağış
koşullarında da su yolları, çevre doğal drenaj
sistemi yeterli olacak şekilde planlanır ve alan çevresindeki su toplama ve akma
kanalları, özellikle insanların sürekli bulunacağı ortamın, doğal yüzeyin alt
kotlarında kalacak şekilde projelendirildiği düzenlemelerde, çukur alanın su
baskınına uğraması olasılığına karşı yeterli önlemler alınır. En yoğun yağış
akışı, yöre için elde edilebilen 15 dakikalık maksimum yağış üzerinden
hesaplanır. Özellikle çukur yapıda olduğu için doğal drenaj olanağı bulunmayan
alanlarda insanlar tarafından kullanılması öngörülen tesislerde yeterli su
toplama kanalı, havuz ve su tahliye sistemi kurularak atılan suyun ulaşacağı ana
su gideri ile bağlantısının sürekli açık olması sağlanır. Faaliyet sonrası arazi
kullanımı kapsamında, süs ya da yüzme havuzu, gölet, balık çiftliği ve benzeri
tesislerin planlanması durumunda ilgili yasal hükümler esas alınır. Özellikle
kil ve killi malzemenin bulunduğu alanlarda göl yapımını öngören projelerde
arazi oturma veya kaymalarına neden olmayacak gerekli teknik önlemler alınır.
j) Dik ve yüksek şevlerle çevrili
geniş ve düzgün taban yüzeyleri bulunan taşocağı ve bu yöntemle çalışmış maden
işletmesi alanlarının düzenlenmesinde, öncelikle işletme döneminden kalma
patlatmalarla oluşmuş yarıklar için gerekli çalışmalar yapılır ve gereken
önlemler alınır. Bu kapsamda gerektiğinde şev eğimlerinin azaltılması, basamak
genişliklerinin de yeterince arttırılması ile uzun süreli
duraylılık açısından güvenli ortamın sağlanması zorunludur. Kullanımı
sona ermiş ve doğaya yeniden kazandırma çalışmaları yapılmış taşocaklarının
yeniden taşocağı olarak kullanılması halinde, yeni proje için hazırlanacak olan
doğaya yeniden kazandırma çalışmaları eski sahanın etkilenen kısımlarının doğaya
yeniden kazandırma çalışmalarını da kapsar.
k) Yüzeyden alt kotlara doğru
daralarak gelişen çukur şeklindeki kazı alanlarının yeniden düzenlenmesi ve
yapısal duraylılığının sağlanması projelerinde,
oluşan çukurun şev duraylılığı kesin olarak
sağlanmadıkça doğaya yeniden kazandırmayla ilgili diğer işlemlerden hiçbiri
yapılamaz. Kayaçların türüne ve çukur derinliğine bağlı olarak ortaya çıkabilen
taban yükselmesi veya yüzey oynamalarının saptanması durumunda, bu
hareketliliğin kesin olarak durması sağlanıncaya kadar düzenli taban dolgusu
yapılması veya hareketliliği önleyici başka bir önlem alınması zorunludur. Bu
tür arazilerin düzenlenmesinde şev açıları ile kademe ve basamak
boyutlandırmaları uygulanır değerlere göre yeniden ve yerinde belirlenir. Oluşan
ocak çukurları Doğaya Yeniden Kazandırma Planı kapsamında su veya toprak ile
doldurulabilir. Tamamen geriye doldurmanın teknik ve ekonomik olarak mümkün
olmadığı durumlarda kısmen dolgu yapıldıktan sonra şevler uygun bir tasarıma
göre boyutlandırılır ve ağaçlandırılır. Hareketli veya bu yönde potansiyeli olan
araziler için ağaçlandırma öngören projeler öncelikli olarak değerlendirmeye
alınır.
l) Yığınların üst tabakaları ve maden
hafriyat yerlerinin duvarları, suyun yerçekimi ile drenajına imkân verecek eğime
sahip ve aynı zamanda su erozyonuna karşı korunmayı sağlayıcı şekilde
biçimlendirilir.
m) Zayıf zeminlerde,
monolitik ve moloz taş
formasyonlarında, kumlu ve ince taneli formasyonlarda ve yığın
harmanlarında şev açısı tasarım hesaplarıyla belirlenir. Yapılan analizler ve
sonuçları Doğaya Yeniden Kazandırma Planında ayrıntılı olarak yer alır.
n) Duvarlarda, tarımsal amaçla
yararlanılacağı düşünülen kesimlerde eğim % 15’ten fazla olmaz. 10 metreden
yüksek duvarlarda her 6-10 metre yatay aralıkta saptırma
hendeğine sahip olur. Bunlar yığınlara doğru % 5 - % 10 eğimindeki
eşyükselti çizgilerine paralel olur.
o) Cevher stok sahalarında yangına,
kundaklamaya veya kendiliğinden yanmaya karşı tedbir alınır.
Doğaya yeniden kazandırma planlarının
sonuçlandırılması
MADDE 11 –
(1) Doğaya Yeniden Kazandırma Planı faaliyet
sahibince faaliyet alanında tüm işletme faaliyetleri tamamlandıktan sonraki iki
yıl içinde son işlemler uygulanarak bitirilir. Doğaya Yeniden Kazandırma
Planının, planına uygun olarak yapıldığı ve alanın faaliyet sonrası için
öngörülen kullanım amacına uygun hale getirildiği, Mahalli Çevre Kurulunun onayı
ile kesinlik kazanır.
(2) Faaliyetin kapatma işlemleri
yerine getirildikten sonra faaliyet alanı planda öngörüldüğü şekli ile kullanıma
açılır. Planına uygun olarak doğaya yeniden kazandırılan alan beş yıl müddetle
amacına uygun olarak izlenir ve faaliyet sahibi tarafından terk edilir. Alanın
kullanımı bir işletmeciye devredilmişse kullanımı işletmecinin sorumluluğunda
olmak üzere, doğaya yeniden kazandırılmış şekli ile kullanılır ya da işletilir.
(3) Doğaya Yeniden
Kazandırma Planı çalışmaları, planında öngörülen süreden önce, yeni bir
işletmeciye devir olmaksızın herhangi bir şekilde sürekli olarak durdurulursa,
durma nedenine bağlı olmaksızın, kazı veya döküm yapılan bozulmuş arazilerin
doğaya kazandırılması işleri, işin önemi ve ivedilik durumuna göre masrafları
faaliyet sahibi tarafından karşılanmak üzere Doğaya Yeniden Kazanım Planında
belirlenen önlemler faaliyet sahibince yerine getirilir. Bu tür alanların
denetimi amacıyla yapılacak numune alma ve analiz giderleri faaliyet sahibince
karşılanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İzleme ve denetim
MADDE 12 –
(1) İşletmeci, Doğaya Yeniden Kazandırma Planı içindeki uygulama takvimine uygun
olarak hazırlayacağı yıllık raporları ilgili il çevre ve orman müdürlüğüne
sunar.
(2) İzleme raporlarında yanlış veya
eksik bildirimin saptanması durumunda, düzeltilmesi için işletmeciye bir defaya
mahsus olmak üzere en çok iki aylık ek süre verilir. Bu süre sonunda ortaya
çıkacak uyuşmazlıkların giderilmesine ilişkin Maden İşleri Genel Müdürlüğünün de
görüşü alınır. Ayrıca işletmeye ek süre verilmez.
(3) Faaliyet sahibince faaliyet
alanında tüm işletme faaliyetleri tamamlandıktan sonraki beş yıl süre ile Doğaya
Yeniden Kazandırma Planı uygulanan alanlar ilgili il çevre ve orman müdürlüğünce
izlemeye ve denetime tabi tutulur. Bu izleme ve denetim sürecinde faaliyet
alanında herhangi bir çevresel sorununun ortaya çıktığının tespiti halinde,
masrafları faaliyet sahibince karşılanmak üzere, bu sorunun giderilmesine
yönelik il çevre ve orman müdürlüğünce Doğaya Yeniden Kazandırma Planında
belirlenen önlemler faaliyet sahibince yerine getirilir. İzleme ve denetim
faaliyetleri süresince numune alma ve analiz giderleri faaliyet sahibince
karşılanır.
Yaptırım
MADDE 13 –
(1) Doğaya yeniden kazandırma çalışmasına, faaliyetin başlaması ile birlikte
başlanmaması veya doğaya yeniden kazandırma çalışmasının, faaliyet alanının
kapatılması ve arazinin terk edilmesi aşamasında planda belirtilen hükümlere
göre sonuçlandırılmaması ya da Doğaya Yeniden Kazandırma Planlarına ve
taahhütlerine uygun olarak yapılmadığının il çevre ve orman müdürlüğünce tespit
edilmesi durumunda ve bu Yönetmeliğe diğer aykırılıklar halinde 2872 sayılı
Çevre Kanununda öngörülen idari yaptırımlar uygulanır.
Ruhsatın devredilmesi
MADDE 14 –
(1) Ruhsatın devredilmesi veya aynı ruhsat ile farklı işletmecilerin çalışması
durumunda, kazı ve döküm alanının doğaya yeniden kazandırma çalışmasına ilişkin
verilen Doğaya Yeniden Kazandırma Planı yeni ruhsat veya faaliyet sahibi için de
aynen geçerlidir.
Raporlama
MADDE 15 –
(1) İl çevre ve orman müdürlüğü, faaliyet sahiplerince verilen Doğaya Yeniden
Kazandırma Planlarının koordinatları ve planın gerçekleşme durumunu gösterir
raporları her yıl Mart ayı sonuna kadar Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.
Haber verme yükümlülüğü
MADDE 16 –
(1) Faaliyet sahipleri, Doğaya Yeniden Kazandırma Planı içerisinde yer alan
taahhütlerini yerine getirememeleri veya faaliyetlerini süreli veya süresiz
olarak durdurmaları halinde, ilgili il çevre ve orman müdürlüğüne derhal haber
vermekle yükümlüdürler.
Geçiş sürecindeki yükümlülüklerin
uygulanması
GEÇİCİ MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmelik kapsamında halen faaliyette
bulunanlar bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde bu
Yönetmelik ekinde yer alan Ek-I’de formatı verilen
Doğaya Yeniden Kazandırma Planını hazırlamak, bu planı aynen uygulayacağını
gösterir noter tasdikli taahhüt ile birlikte ilgili idari mercilere sunmak ve
projelerini verilen plan ve taahhüde göre gerçekleştirmekle yükümlüdürler.
İşletme izni almış faaliyet
sahiplerinin yükümlülükleri
GEÇİCİ MADDE 2 –
(1) 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında işletme iznini almış faaliyet sahipleri
en geç bir yıl içinde, ilgili il çevre ve orman müdürlüğüne Doğaya Yeniden
Kazandırma Planını vermek zorundadır. Verilen planın uygun bulunması durumunda
en geç iki ay içinde işletmeciye bildirilir ve arazi çalışmaları sürdürülür. İl
çevre ve orman müdürlüğünce bu Yönetmelik hükümlerine göre uygun bulunmayan plan
veya diğer belgeler, en geç iki ay içinde gerekli düzenlemeler yapılarak yeniden
il çevre ve orman müdürlüğüne sunulur.
Çevresel etki değerlendirmesi
süreci devam eden faaliyet sahiplerinin yükümlülükleri
GEÇİCİ MADDE 3 –
(1) Çevresel etki değerlendirmesi süreci devam eden faaliyet sahipleri süreç
içinde bulunduğu aşamaya bakılmaksızın bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren üç ay içinde bu Yönetmelik ekinde yer alan Ek-I’de
formatı verilen Doğaya Yeniden Kazandırma Planını hazırlamak ve bu planı aynen
uygulayacağını gösterir noter tasdikli taahhüt ile planı Bakanlığa sunmakla
yükümlüdür. Bu plan ve
taahhüt çevresel etki değerlendirmesi raporuyla birlikte Bakanlıkça
değerlendirilir.
(2) Çevresel Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliğinin ekinde yer alan Ek-II’ye
tabi olup, proje tanıtım dosyası hazırlamış faaliyet sahipleri bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde proje tanıtım dosyasının eki
olarak bu Yönetmelik ekinde yer alan Ek-I’de formatı
verilen Doğaya Yeniden Kazandırma Planını hazırlamak, bu planı aynen
uygulayacağını gösterir noter tasdikli taahhüdü ilgili makamlara sunmak ve
projelerini verilen plan ve taahhütlere göre gerçekleştirmekle yükümlüdürler.
(3) Çevresel etki
değerlendirmesi olumlu kararı verilmiş faaliyet sahipleri bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde bu Yönetmelik ekinde yer alan
Ek-I’de formatı verilen Doğaya Yeniden Kazandırma
Planını hazırlamak ve bu planı aynen uygulayacağını gösterir noter tasdikli
taahhüt ile planı il çevre ve orman müdürlüğüne vermekle yükümlüdür.
Yürürlük
MADDE 17 –
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
EK-I
DO?AYA YENİDEN KAZANDIRMA PLANI FORMATI
(1) Faaliyet Öncesi Mevcut Durum:
a) Arazinin yeri.
b) Sahanın durumu.
c) Faaliyet sahası sınırlarını ve
çevresini gösteren 1:5000 ölçekli
topoğrafik harita (çevre arazi kullanımlarını da
içerecektir).
ç) Faaliyet sahasını ve doğaya yeniden
kazandırılacak alanların, faaliyet sonrası kullanım senaryolarını gösteren
1:1000 ölçekli topoğrafik
harita.
d) 1:1000
ölçekli işletme haritası.
e) Jeolojik durum.
f) Hidrolojik ve hidrojeolojik
özellikler.
g) Örtü tabakası durumu.
ğ) Üst ve alt toprak durumu.
h) Flora, fauna
ve lokal endemik türlerin belirlenmesi.
ı) Meteorolojik özellikler.
i) Arazi kullanımı ve altyapı durumu.
j) Kültürel, tarihi ve arkeolojik
varlıkların durumu.
h) Sosyo-ekonomik
durum.
l) Sahadaki ses ve gürültü seviyeleri.
m) Çevresel risk değerlendirmesi.
n) Olası asit maden drenajının
belirlenmesi.
(2) Sağlık ve Güvenlik:
a) İşletme sahasına girişin çit ve
engellerle sınırlandırılması.
b) Atık barajları ile ilgili alınacak
güvenlik önlemleri.
c) Atıkların barajda depolanmasında
alınacak güvenlik önlemleri.
ç) ?evler ve yüksek duvarlarla ilgili
alınacak güvenlik önlemleri.
d) Hendek, ocak çukurları, yeraltı
ocağı girişleri, tasman çukurları, döküm harmanları,
pasalar, atık sahaları, depolama alanları ve benzeri gibi yerlerle ilgili
alınacak güvenlik önlemleri.
e) Binalarla ilgili alınacak güvenlik
önlemleri.
(3) Faaliyet Sahasının Yeniden
Düzenlenmesi:
Madencilik işletmeciliği, arazide
yapılan diğer kazılar, dökümler ve doğaya bırakılan atıklar sonucunda bozulan
doğal yapının doğaya yeniden kazandırılması sırasında Madencilik Faaliyetleri
ile Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliğinin 9.
maddesinde belirtilen aşamalar izlenir.
a) Korunması gereken üst toprak
hakkında nitelik ve nicelik bilgileri, verimli üst toprağın kaybını en aza
indirecek sıyırma teknikleri ve seçilen sıyırma tekniği, malzemenin taşınması,
geçici olarak depolanması ve saklanması.
b) Oluşturulan boşlukların ve kazı
alanlarının yeniden doldurulması ve tesviyesi.
c) Örtü ve atık yığınları, döküm
harmanları, pasalar, atık sahaları ve depolama
alanlarının tesviyesi.
ç) Bozulan topografyanın morfolojik
özelliklerinin dikkate alınarak duraylılığının
sağlanması.
d) Yeniden düzenlenen alanlara üst
toprağın geri serilmesi.
e) Kazı boşluklarının suyla
doldurulması halinde su kirliliğinin önlenmesi ve su kalitesinin korunması.
f) Dolgu yapılan alanlarda oluşan
suyun denetimi.
g) Sahanın, habitat oluşumuna uygun
olarak hazırlanması, asit maden drenajının ölçümleri ve önlemlerinin alınması.
(4) Arazinin
Duraylılığının Sağlanması:
a) Fiziksel
Duraylılık:
1) ?ev
duraylılığı (döküm harmanlarının ve pasa yığınlarının eğimleri ile
taşocağı ve madencilik yapılmış alanlardaki şev açılarının belirlenmesi,
şevlerin ve yüksek duvarların duraylılığının
sağlanması).
2) Erozyon ve sedimantasyon kontrolü.
3) Tasman kontrolü.
b) Kimyasal
Duraylılık:
1) Asitli su drenajı olasılığının
belirlenmesi, oluşumunun önlenmesi ve kontrolü için yapılan çalışmalar.
2) Tehlikeli ve zararlı maddelerden
arıtma ve nötralizasyon çalışmaları.
c) Biyolojik
Duraylılık:
1) Minimal biyolojik iyileştirme.
2) Kapsamlı biyolojik iyileştirme.
(5) Toprak, Su ve Hava Yönetimi:
Faaliyet alanlarında;
a) Atıksuyun
arıtılması, yüzey sularının kontrolü ve yeraltı sularının drenajı.
b) Atık barajlarının yönetimi (yüklü
çözelti, ara çözelti ve aşırı yağış taşkın havuzlarının doğaya kazandırılması).
c) Dere yatak ve kıyılar ile doğal su
akıntılarının düzenlenmesi.
ç) Yüzey ve yeraltı sularının
kirliliğe karşı korunması.
d) Katı, sıvı ve gaz atıkların
bertarafının tasarımı.
(6) Peyzaj Çalışmaları:
a) Estetik görünümün, halkın yerleşim
bölgelerine ve doğal alanlara etkisinin belirlenmesi.
(7) Faaliyet Sahalarının
İyileştirilmesi:
Bozulan tüm alanların (endemik
türlerin çoğalmasını ve doğal seçimi teşvik etme amacıyla) geleceğe dönük
kullanım planlaması çerçevesinde yeniden bitkilendirilmesi:
a) Arazinin
bitkilendirme için hazırlanması.
b) Öncü bitkilerin tanımı ve türlerin
seçimi metotları ve bunların etkilerinin incelenmesi.
c) Fidelerin yetiştirilmesi.
ç) Malçlama.
d) Gübreleme.
e) Bitkilerin nakli.
Bu haberin geldigi yer: Imar Hukukcusu
http://www.imarhukukcusu.com
Bu haber icin adres:
http://www.imarhukukcusu.com/modules.php?name=News&file=article&sid=1123