Düzenleme ortaklık payı XE “Düzenleme Ortaklık Payı" (DOP) ile
ilgili uyulması zorunlu olan ilkeler
Cafer ERGEN
1.
DOP, düzenlemeye giren tüm parsellerden belediye, maliye hazinesi, özel
ve tüzel kişi, yoldan ihdas XE “Yoldan İhdas" vb. eşit oranda (yüzde olarak)
alınmalıdır.
2. DOP,
imar plânı yapılmasıyla doğrudan alınmaz, ancak imar uygulaması XE “İmar
Uygulaması" sırasında alınabilir.
3. DOP
oranı, taşınmazın düzenlemeden önceki kısmına (alanına) uygulanır.
4. DOP
ile elde edilen alanlar, umumi hizmetlerin dışında belediyelere parsel
oluşturulması gibi başka maksatlarla kullanılamaz.
5. DOP
ile oluşturulacak umumi hizmet alanları, 3194 sayılı Yasanın 18. maddesinde
sayılan alanlarla sınırlı değildir. Örneğin, pazar yeri de bu kapsamdadır.
6. DOP
ile karşılanacak alanlara tahsisli yerlerden DOP alınmaz. Örneğin, imar
plânında ve mülkiyet olarak karakol ve cami gibi alanlara tahsisli yerlerden
DOP alınmaz.
7.
Bir uygulama alanı (sınırı) tespit edildikten sonra bu alan içinde imar
plânıyla umumi hizmetlere ayrılan alanlar sabit olduğundan, kural olarak DOP
miktarı da uygulama yapan kişilere göre değişmez ve sabittir. Ancak,
düzenleme alanının değiştirilmesi halinde umumi hizmetlere ayrılan sahaların
alanları değişebileceğinden DOP oranı da değişebilir.
8.
Kamulaştırma yapılması halinde, DOP, kamulaştırmadan sonra kalan kısma
uygulanır.
9.
Bir uygulama alanında kapanan kadastral yollar XE “Kapanan Kadastral
Yollar" ve yeşil sahalar var ise bu alanlar önce umumi hizmetlere aktarılır
ve geriye kalan ihtiyaç için DOP oranı belirlenir.
10.
DOP bir kere alınır. Yeniden yapılan imar plânı üzerine yapılacak
uygulamalarda, DOP oranı daha yüksek olması halinde fark kadar DOP alınabilir.
Aksi halde, daha önce yapılan imar uygulaması XE “İmar Uygulaması" sırasında
DOP alınan taşınmazın tekrar DOP hesabına alınmaması gerekir.
11.
DOP ile kazanılıp ancak daha sonra imar plânı tadilatıyla konut alanında
kalan yol fazlalıklarının eski maliklerine bedelsiz iadesi mümkün değildir. Bu
olayın belediyelerce kötüye kullanılarak dolaylı olarak belediye adına taşınmaz
kazanılması yöntemine başvurulmaması gerekir.
12.
Önceden tespit edilen DOP oranına göre uygulama alanı sınır belirlemek
yerine, usulüne göre uygulama alanı tespit edildikten sonra DOP oranı
belirlenmelidir. Ancak önce uygulama alanı tespit edildikten sonra DOP oranının
%40’tan yüksek çıkması halinde AAD Yönetmeliğinin 32. maddesine göre uygulama
alanı sınırında değişiklik yapılabilir.
13.
İçinde konut alanı bulunmayan uygulama sahası tespit edilerek, bu alanda
sadece imar plânıyla umumi hizmetlere ayrılan yerleri DOP ile karşılamak
amacıyla imar uygulaması XE “İmar Uygulaması" yapılamaz.
14.
Düzenleme nedeniyle DOP alınan alanlardan ayrıca değerlendirme resmi
alınmaz.
15.
DOP zorunlu hallerde malikin muvafakatı ile fazlalık yönünde farklı
tespit edilebilir.
16.
Taşınmaz sahiplerinin talepleri üzerin, mülga 6785-1605 sayılı İmar
Kanununun 39. maddesine göre daha önce ifraz XE “İfraz"
edilerek tescil edilen parsellerden düzenlemeye dahil edilenlerin, ilk parselin
ifrazında alınan terk XE “Terk"
oranını %40’a tamamlayan fark kadar Düzenleme Ortaklık Payı XE "Düzenleme
Ortaklık Payı" alınabilir.
17.
Düzenlemeye tabi tutulan parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının
özelliği itibariyle düzenleme ortaklık payının XE “Düzenleme Ortaklık Payı"
alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortaklık payı
miktarı bedele dönüştürülebilir.
18.
Kadastral parselin bir kısmı ifraz XE “İfraz" edilerek taşınmazın geriye
kalan kısmının uygulamaya alınması halinde, düzenleme ortaklık payın XE
“Düzenleme Ortaklık Payı" ın sadece uygulamaya alınan kısmın yüzölçümünden
kesilmesi gerekir.
19.
Bir parselden DOP alındıktan sonra geriye kalan alanın konut alanı olan
parsele tahsis XE “Tahsis" edilmesi gerekir. Bunun aksine taşınmazdan DOP
kesildikten sonra geriye kalan kısmın AAD Yönetmeliğinin 12. maddesine göre
oluşturulabilecek alanlara, ya da DOP ile elde edilebilecek alanlara tahsis
edilmemesi gerekir.