Resmi Gazete Tarihi: 31.07.1998
Resmi Gazete Sayısı: 23419
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, 25/02/1998 ve 4342
sayılı Mera Kanunu ile 11/06/1998 tarihli ve 4368 sayılı Mera Kanunu'nun Bazı
Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun'un uygulanmasının usul ve esaslarını
düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, mera, yaylak ve kışlak alanları
ile umuma ait çayır ve otlak alanlarını kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik 25/02/1998 tarihli ve 4342
sayılı Mera Kanunu'nun; 31’inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Amenajman planı: Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve
otlaklardan en elverişli bir şekilde yararlanmanın sağlanması için, bakım,
ıslah, otlatma, dinlendirme, tohumlama, ilave yemleme ve yapılması gereken
benzeri işleri sıralayan uygulama planını,
b) Otlatma planı: Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve
otlakların düzenli bir şekilde otlatılması ile ilgili olarak otlatma mevsimini,
otlatma kapasitesini, otlatma sistemini, otlatılacak hayvan cins ve miktarını,
otlatmaya başlama ve son verme tarihleri gibi ayrıntıları belirleyen uygulama
planını,
c) Islah: Mera, yaylak, kışlak il umuma ait çayır ve otlakların
yem verimini ve kalite yönünden yükseltmek için sulama, gübreleme, zararlı ot
mücadelesi, tohumlama ve benzeri biyolojik tekniklerle birlikte, otlatmayı ve
kolaylaştırıcı tesislerin yapılması, toprak ve su muhafaza gibi çeşitli fiziksel
ve teknik tedbirlerin alınarak uygulanmasını,
d) Göçer: Belirli bir otlatma alanına sahip olmayan, yılın her
mevsiminde aile bireyleri ve hayvanları ile birlikte başka yerlere geçici olarak
konaklayarak hayvancılık yapan insanları,
e) Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait otlak ve çayır durum ve
sınıfları: Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlaklarda üzerinde
bulunan iyi cins mera bitkilerinin ağırlık olarak bitki örtüsündeki yüzde
miktarlarına dayanan bir sınıflandırma sistemini,
f) Çiftçi ailesi: Çiftçilik işlerini sürekli ve doğrudan
doğruya yapan aileyi,
g) Aile: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında karı-koca ve varsa
reşit olmayan çocuklar ile reşit olup evli olmayan ve aile reisi ile birlikte
oturan çocukları,
i) Fon: Mera Fonu'nu,
j) Komisyon ve Teknik Ekipler: Mera Kanunu'nun 6’nci maddesi
uyarınca oluşturulan Komisyon ve Teknik Ekipleri
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama Esasları
Komisyon ve Teknik Ekiplerin Çalışma Esas ve Usulleri
Madde 5 - Kanun'un 6’nci maddesi uyarınca oluşturulan
Komisyon ve Teknik Ekiplerde görev yapmak üzere kurumlarınca bir asil ve bir
yedeği olmak üzere iki üye ismi bildirilir.
(Değişik fıkra: 25/04/2001 - 24383 S. R.G. Yön./1. md.)
Komisyon, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile, Teknik Ekipler ise üye tam
sayısının salt çoğunluğundan az olmamak kaydıyla yapılan işin niteliğine göre
mesaisine ihtiyaç duyulan üyelerle toplanır. Yapılacak çalışmanın niteliğine
göre teknik ekip başkanı tarafından çalışmaya katılacak kuruluş temsilcileri
belirlenir. Toplantıya katılması mutlak gereken ancak katılmayan üyenin yerine
kurumunca teklif edilen yedek üye katılır.
Komisyon ve Teknik Ekipler kararları toplantıya katılan
üyelerin salt çoğunluğu ile alır.
Komisyon ve Teknik Ekipler açık oylama usulü ile karar alırlar.
Her üye bir oy hakkına sahip olup, oyların eşitliği durumunda başkanın tarafı
üstün sayılır.
Konu uzmanı ziraat mühendisinin Komisyona başkanlık ettiği
toplantılarda, yerine Komisyona üye olarak yedeği olan ziraat mühendisi katılır.
Teknik Ekiplere, il veya ilçe müdürlüğünde görev yapan ve mera
konusunda Bakanlıkça yetiştirilmiş ziraat mühendisleri başkanlık eder.
(Değişik fıkra: 25/04/2001 - 24383 S. R.G. Yön./1. md.)
Komisyonlar, her haftanın son çalışma gününde toplanarak, Kanunla öngörülen
görevlerle, tespit, tahdit ve tahsisle ilgili işlemleri görüşür ve gerekli
kararları alır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra veya iklim şartlarının çalışma
imkanı vermediği dönemlerde komisyon, Kanunla verilen görevler çerçevesinde
kararlar almak ve gerekli çalışmalar yapmak amacıyla, her ayın ortasında ve
sonunda olmak üzere iki kez toplanır. Komisyon Başkanı gerekli durumlarda
Komisyonu ayrıca toplantıya çağırabilir. Alınan kararlar, sürekli olarak tutulan
bir karar defterine işlenir.
Teknik Ekipler tespit, tahdit ve tahsis işlemleri
tamamlanıncaya kadar her gün; işlemlerin tamamlanmasından sonra, komisyonun
belirleyeceği gün ve sürelerde çalışmalarına devam ederler.
Uygulama Normları
Madde 6 - Bu Yönetmeliğe göre yapılacak uygulamalarda
dikkate alınacak normlar aşağıda gösterilmiştir.
a) (Değişik bent: 25/04/2001 - 24383 S. R.G. Yön./2. md.)(*)
Büyük baş hayvan birimi;
1 – Bir kültür ırkı süt ineği 1 Büyük Baş
Hayvan Birimidir
2 – Kültür melezi 0.75
Büyük Baş Hayvan Birimidir
3 – Yerli inek 0.50
Büyük Baş Hayvan Birimidir
4 – Dana-düve (kültür ırkı) 0.60 Büyük Baş
Hayvan Birimidir
5 – Dana-düve (kültür melezi) 0.45 Büyük Baş
Hayvan Birimidir
6 – Dana-düve (yerli) 0.30 Büyük
Baş Hayvan Birimidir
7 – Koyun 0.10
Büyük Baş Hayvan Birimidir
8 – Keçi
0.08 Büyük Baş Hayvan Birimidir
9 – Manda (erkek) 0.90 Büyük
Baş Hayvan Birimidir
10 – Manda (dişi) 0.75 Büyük
Baş Hayvan Birimidir
11 – Öküz 0.60
Büyük Baş Hayvan Birimidir
12 – Kuzu-Oğlak 0.04 Büyük
Baş Hayvan Birimidir
13 – Boğa 1.50
Büyük Baş Hayvan Birimidir
14 – At
0.50 Büyük Baş Hayvan Birimidir
15 – Katır
0.40 Büyük Baş Hayvan Birimidir
16 – Eşek
0.30 Büyük Baş Hayvan Birimidir
ile çarpılarak belirlenir.
b) Günlük yedirilecek ot miktarı
Hayvanlara günlük, canlı ağırlığının %2.5'i kuru ot veya %10'u
kadar yeşil ot yedirileceği esas alınır.
c) Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlak durumu ve
sınıfları;
1 - Çok iyi; Bitki örtüsünün ağırlık olarak
%76-100'ü kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile umuma ait
çayır ve otlakları,
2 - İyi; Bitki örtüsünün ağırlık olarak
%51-75'i kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile umuma ait
çayır ve otlakları,
3 - Orta; Bitki örtüsünün ağırlık olarak
%26-51'i kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile umuma ait
çayır ve otlakları,
4 - Zayıf; Bitki örtüsünün ağırlık olarak %0-25'i kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile
umuma ait çayır ve otlakları,
ifade eder.
d) (Değişik bent: 25/04/2001 - 24383 S. R.G. Yön./2. md.) Mera,
yaylak, kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların otlatma kapasitelerinin
belirlenmesi:
1 – Mera, yaylak ve kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların
otlatma kapasiteleri İl Müdürlüğünce görevlendirilen en az iki ziraat mühendisi
tarafından belirlenir.
2 – Mera, yaylak ve kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların
otlatma kapasitelerinin belirlenmesinde, Komisyon ve Teknik Ekiplerde görev alan
ziraat mühendisleri ile daha önce bu konu ile ilgili olarak Bakanlıkça yapılan
eğitimlere katılmış ziraat mühendislerinin görevlendirilmesine öncelik verilir.
3 – Otlatma kapasitesinin belirlenmesi için, Komisyonun ihtiyaç
duyması halinde, konu uzmanı veya Bakanlıkça yetiştirilmiş diğer ziraat
mühendislerinden faydalanılır.
4 – Otlatma kapasitesini saptamak için uygulanacak objektif
ölçme yöntemleri Bakanlıkça hazırlanacak talimatlarla belirlenir.
5 – Tespit, tahdidi ve tahsisi yapılan mera, yaylak ve kışlağın
belirli bir otlatma mevsimi içerisinde ne kadar büyük baş hayvan birimini
otlatabilecek güçte olduğu, otlatma kapasitesini bu konuda görevli kişilerce
hazırlanacak olan müşterek bir raporla Komisyona iletilir.
Mera, yaylak ve kışlakların kiralanması
Madde 7 - Mera, yaylak ve kışlakların kiralanmalarında
uyulması gereken esas ve usuller şunlardır:
a) Kadimden beri mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılan
yerler ile ayni amaçla kullanılmak üzere köy veya belediyelere tahsis ya da terk
edilen yerler, Devletin hüküm ve tasarrufunda veya hazinenin mülkiyetinde
bulunan arazilerden etüt sonucu mera, yaylak ve kışlak olarak
yararlanılabileceği anlaşılan yerler, mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılmak
amacıyla kamulaştırılacak yerlerden çalışmalar sonucu ihtiyaç fazlası olarak
belirlenen mera, yaylak, kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlak alanları,
öncelikle;
1 - En yakın köy veya belediyeye, o köy veya belediyede oturan
ve hayvancılık yapan çiftçilere veya bu amaçlı kuruluşlara,
2 - Bakanlıkça açılan hayvancılık kurslarına katılarak başarılı
olan çiftçiler basta olmak üzere, çiftçilere veya bu amaçla kurulan ortaklıklara
veya diğer talep sahiplerine,
3 - Talep olmadığı takdirde, hayvancılık yapan veya hayvancılık
isletmesi kurmak amacı ile projeleri kredi kuruluşlarınca onaylanan ziraat
mühendisi, veteriner hekim, ziraat teknisyeni ve veteriner sağlık
teknisyenlerine,
Bu alanlar ıslah etmek koşulu ile 25 yıla kadar kiralanabilir.
Ancak kiralama durumu her 5 yılda bir yeniden değerlendirilir.
b) (Değişik: RG 12/4/2005-25784) Komisyon, kayıtlarda
mera, yaylak ve kışlak olarak görülen alanlar ile umuma ait çayır ve otlak
olarak görülen, ancak ıslah etmek koşulu ile mera, yaylak, kışlak ile umuma ait
çayır ve otlak olarak kullanılacak yerleri, öncelikli olarak hayvancılık yapan
veya hayvancılık işletmesi kurmak isteyenler ile gerekli ıslah işlemlerini
taahhüt eden birden fazla başvuru olması halinde gerçek ve tüzel kişilere ihale
ve uygun görülecek proje ile yirmibeş yıla kadar kiralayabilir.
1 -(Mülga: RG 12/4/2005-25784)
2--(Mülga: RG 12/4/2005-25784
3 --(Mülga: RG 12/4/2005-25784
c) Mera, yaylak ve kışlakların kiralanmasına ilişkin esaslar,
Bakanlıkça hazırlanacak tip sözleşme esaslarına göre yapılır.
Islah projesi kapsamında yapılacak işlerin yıllara göre
dağılımı ve tahmini giderler sözleşmede özel hükümler bölümünde yer alır.
Kiralanan alan, alan üzerinde bulunan bina, koruyucu çit, duvar
ve buna benzer tesislerin fiili durumları hazırlanan bir tutanakla kiralayana
Komisyonca teslim edilir.
Kira artışları, ot verimleri ve Devlet İstatistik Enstitüsünün
Tarım Sektörü için belirlediği yıllık toptan eşya artış oranının üçte ikisi esas
alınarak Komisyonca her yıl yeniden belirlenir.
d) Kiralama ücreti her yıl en geç otlatma mevsimine başlamadan
peşin olarak fon hesabına yatırılır. Ancak ıslah faaliyetlerinde bulunanlardan,
yaptıkları masraflar çıktıktan sonra kalan miktar tahsil edilerek fon hesabına
yatırılır. Yaptıkları masrafların miktarı ayni yılın kiralama ücretini geçtiği
takdirde, kiralama ücretinin yapılan masrafları karşılama süresine kadar kira
ücreti tahsil edilmez.
e) Bu alanları kiralayanlar, Komisyonlarca belirlenen ıslah,
amenajman planları ve otlatma planlarına uymakla yükümlüdürler. Komisyonlar,
yükümlülüklerine uymayanlar hakkında Kanunun ilgili maddelerini uygulamakla
görevli ve yükümlüdürler.
Köy veya belediyede oturarak mera, yaylak ve kışlaklardan
otlatma hakkına sahip olan çiftçiler veya çiftçi aileleri bu hakkini başka
birine devredemez. Ancak Komisyon bu hakları, başka bir çiftçi ailesi veya
çiftçilere bedeli karşılığı devredebilir.
Kiracı tarafından kira bedelinin yapılan ihtara rağmen
süresinde ödenmemesi ya da sözleşmede belirtilen diğer hususlara uyulmaması
halinde, sözleşme tek taraflı olarak iptal edilir ve kiracı tarafından kiralanan
alanlara ve teslim tutanağı ile teslim edilen tesislere zarar verilmiş ise
kiracıdan bu zarar tahsil edilir. ayrıca 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun
75’inci maddesi uyarınca Komisyonun talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince
taşınmaz mal engel on beş gün içinde tahliye ettirilerek Komisyona teslim
edilir.
Kiracı tarafından kira bedelinin yapılan ihtara rağmen
süresinde ödenmemesi ya da sözleşmede belirtilen diğer hususlara uyulmaması
halinde, sözleşme tek taraflı olarak iptal edilir ve kiracı tarafından kiralanan
alanlara ve teslim tutanağı ile teslim eden tesislere zarar verilmiş ise
kiracıdan bu zarar tahsil edilir. ayrıca 2886 sayılı Devlet İhale
Kanunu'nun 75’inci maddesi uyarınca Komisyonun
talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince taşınmaz mal engel on beş gün içinde
tahliye ettirilerek Komisyona teslim edilir.
Kiracı tarafından ödenmeyen kira bedeli, 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Tahsis Amacının Değiştirilmesi
Madde 8 — (Değişik: RG 12/4/2005-25784) Mera, yaylak ve
kışlak alanları ile umuma ait çayır, otlak ve kamu orta mallarının tahsis amacı;
zaruri olan hallerde ilgili müdürlüğün Bakanlık İl Müdürlüğüne talebi,
Komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, talep edilen alanın tamamının
veya bir kısmının tahsis amacı valilikçe değiştirilebilir. Tahsis amacı
değiştirilen alanların tescilleri Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise
vakıf adına yaptırılır.
İlgili müdürlüğün tahsis amacı değişikliği başvurularında,
talebin amacını ve büyüklüğünü belirten belgelerle birlikte, istenen diğer
belgelerin, asılları veya onaylı suretleri eklenir. Komisyon ilgili müdürlükten,
gerekli gördüğü hallerde ek bilgi ve belge isteyebilir. Valiliğin kararına esas
olacak rapor Komisyonca hazırlanarak, karar defterine geçirilir ve üyelerce
imzalanır. İnceleme raporları Komisyona sunulmak üzere teknik ekipler
vasıtasıyla hazırlanır. Tahsis amacı değişikliği talep edilen alan için teknik
ekip tarafından hazırlanan rapor olumlu ise yirmi yıllık ot geliri de bir
raporla tespit edilerek Komisyona teslim edilir.
Teknik Ekip; inceleme raporunu istenen bilgi ve belgelere göre
hazırlar, talep ile ilgili kesin görüşünü de belirterek raporu imzalar ve Mera
Komisyonuna teslim eder.
Teknik ekipçe hazırlanacak inceleme raporu; bölgedeki hayvan
sayısı, hayvanın cinsi, kaba yem kaynakları, kaba yem üretimi, kaba yem açığı,
üretilen kaba yemin ihtiyacı karşılama oranı ile tahsis amacının değiştirilmesi
halinde kaba yem ihtiyacının nereden karşılanacağı, meranın vasfı, topografyası,
toprak yapısı, vejetasyonun yapısı, otlatma kapasitesi, yatırım için talep
edilen alanın dışında başka uygun alan olup olmadığı, yatırımın hangi parasal
kaynaktan yapılacağı, köyün toplam merası, teknik ekibin kesin görüşü, çiftçi
hane sayısı, çiftçi görüşü gibi bilgileri içerir.
Teknik ekip Komisyona sunmak üzere, gerekli gördüğü hallerde
ilgili kurum veya kuruluştan ek bilgi ve belge isteyebilir, inceleme raporuna
bulunmasını istediği ek bilgi ve belgeleri ekler. Raporun sonuç bölümünde
yapılacak yatırımın mera bütünlüğünü bozup bozmadığı, köyün kaba yem açığının
mevcut olup olmadığı ve miktarı, açık var ise nasıl karşılanacağı, alternatif
alanın olup olmadığı ile birlikte teknik ekibin kesin görüşü yer alır.
a) Tahsis amacı değişikliğinde istenecek bilgi ve belgeler:
1) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının talebi üzerine, 3213
sayılı Maden Kanunu ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre, arama
faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen maden ve petrol faaliyeti için zaruri
olan alanların tahsis amacı aşağıdaki şekilde değiştirilir;
Arama ruhsatı alınan alanlar için, 6326 sayılı Petrol Kanunu ve
3213 sayılı Maden Kanununa göre arama ruhsatı verilen yerlerin tamamı veya bir
kısmının mera, yaylak, kışlak alanları içerisinde kalması halinde, bu alanlarda
arama yapılabilmesi için ilgili müdürlük veya Genel Müdürlük, Bakanlık İl
Müdürlüğünden koordinat değerleri belli; varsa 1/5000, yoksa 1/25000 ölçekli
harita, vaziyet planı, arama ruhsatının onaylı örneği ile Komisyonca istenecek
diğer bilgi ve belgeleri ekleyerek talep eder.
Bu talepler İl Müdürlüğünce Komisyona gönderilir. Komisyon
teknik ekiplere talebi incelettirir, bu inceleme sonucunda bir görüş oluşturarak
karar alır ve bu kararı karar defterine işleyerek defterdarlık görüşü ile
birlikte Valinin onayına sunar. Vali Komisyonun görüşünü esas alarak talebi
değerlendirir; izin verir veya red eder.
Arama ruhsatı süresi Petrol Kanunu ile Maden Kanununa göre
belirlenen süredir. Arama ruhsatı süresi bitiminde, ruhsat sahibi aradığı yeri
terk edecekse, arama yapılan alanları eski vasıf ve kapasitesine getirmekle
yükümlüdür. Ruhsat sahibi çalışmalara başlayabilmek için Komisyonca öngörülen
teminatı yatırmış ve sözleşmeyi imzalamış olmalıdır.
Arama ruhsat sahibi bir yıl içerisinde söz konusu alanları eski
vasıf ve kapasitesine getirmediği taktirde, Komisyon alınan teminatı kullanarak
bu görevi yerine getirir. Yapılan tüm masraflarla birlikte, geçen sürede meydana
gelen ot kaybının değerini de tahsil eder.
Arama ruhsatı süresi içerisinde üretim yapılmasının planlanması
halinde, işletme ruhsatı alınan alanlar için uygulanan tahsis amacı değişikliği
işlemi gerçekleştirilir. Arama ruhsatı için alınan izin süresince gerekli
prosedür uygulanmaksızın üretim yapıldığının tespiti halinde verilen izinler
iptal edilerek, zarar verilen alanların eski vasıf ve kapasitesine getirilmesi
için 4342 sayılı Mera Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
İşletme ruhsatı alınan alanlar için, 6326 sayılı Petrol Kanunu
ve 3213 sayılı Maden Kanunu hükümlerine göre işletme ruhsatı alınan yerlerin,
mera, yaylak, kışlaklar içinde kalması halinde ilgili müdürlük veya Genel
Müdürlük tarafından; onaylı işletme projesi, işletme ruhsatı, işletme izin
alanlarını gösterir 1/1000 veya 1/2000 ölçekli imalat haritaları, rezerv durumu,
vaziyet planı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler eklenerek
Bakanlık İl Müdürlüğüne başvuru yapılır.
Ruhsat sahibi, tahsis amacı değiştirilen alanın Hazine adına
tescil edilmesi için ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) olumlu belgesini
faaliyete başlamadan vermelidir.
İşletme süresi 6326 sayılı Petrol Kanunu ve 3213 sayılı Maden
Kanununda öngörülen süre ile sınırlıdır. Ruhsat sahibi işletme süresi bitiminde,
çalışma yapılan alanlar ile zarar verdiği alanları eski vasıf ve kapasitesine
getirmekle yükümlüdür. Ruhsat sahibi çalışmalara başlayabilmek için Komisyonca
öngörülen teminatı yatırmış ve sözleşmeyi imzalamış olmalıdır. Arama ruhsatı
aşamasında üretim yapılması amacıyla tahsis amacı değiştirilmişse işletme
ruhsatı alınması halinde aynı alan için tahsis amacı değişikliği işlemi
uygulanmaz, ancak eksik olan bilgi ve belgeler tamamlanarak sözleşme Komisyonca
yenilenir.
İşletme ruhsatı sahibi üç yıl içerisinde söz konusu alanları
eski vasıf ve kapasitesine getirmediği takdirde, Komisyon alınan teminatı
kullanarak bu görevi yerine getirir, yapılan tüm masraflarla birlikte, geçen
sürede meydana gelen ot kaybının değerini de tahsil eder.
2) Kültür ve Turizm Bakanlığının talebi üzerine, turizm
yatırımları için zaruri olan yerlerin tahsis amacı değişikliği talebinde
istenecek bilgi ve belgeler;
Kültür ve Turizm Bakanlığınca talep edilen yerler hakkında ÇED
(Çevresel Etki Değerlendirme) olumlu belgesi, tahsis amacının değiştirilmesi
talep edilen yerin turizm alanı olarak ilan edildiğine dair belgeler, yatırımın
onaylı projesi ve fizibilite raporu, yatırımın 1/5000 veya 1/25000 ölçekli
harita üzerinde vaziyet planı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.
3) Kamu yatırımları yapılması için gerekli bulunan yerlerin
tahsis amacı değişikliği talebinde istenecek bilgi ve belgeler;
Kamu yatırımı olduğunu belirten belgeler, yatırımın projesi ve
Komisyonun gerekli gördüğü hallerde fizibilite raporu, finansman kaynağı, ÇED
(Çevresel Etki Değerlendirme) raporu
gerektiren yatırımlar için ÇED olumlu belgesi, yatırım için gerekiyorsa çevreye
zarar verilmeyeceğine dair taahhütname, kadastro tekniğine uygun harita,
yatırımın vaziyet planı, Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.
4) Köy yerleşim yeri ile uygulama imar planı veya uygulama
planlarına ilave imar planlarının hazırlanması, toprak muhafazası, gen
kaynaklarının korunması, millî park ve muhafaza ormanı kurulması, doğal, tarihî
ve kültürel varlıkların korunması, sel kontrolü, akarsular ve kaynakların
düzenlenmesi için ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği talebinde
istenecek bilgi ve belgeler;
Köy yerleşim yerleri yapılması için gerekli bulunan yerlerin
tahsis amacı değişikliği taleplerinde, ilgili kamu kurum ve kuruluşları
tarafından hazırlanmış olan köy yerleşim planı ve gerekçeli kararı, Valilik
oluru ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.
Uygulama imar planı veya uygulama planlarına ilave imar
plânlarının hazırlanması için gerekli bulunan yerlerin tahsis amacı değişikliği
talebinde, 3194 sayılı İmar Kanununa göre hazırlanmış olan uygulama imar
planları, belediye meclis kararları, askı ilan tutanakları, itiraz olmadığına
dair tutanak, ilave imar planı ise mevcut planla bağlantısını gösterir pafta ile
Komisyonca gerekli görülen diğer bilgi ve belgeler istenir.
İmar planları yeni hazırlanacaksa; söz konusu yer için işaretli
kadastro tekniğine uygun harita, belediye meclis kararları, ilave imar planı ise
mevcut planla bağlantısını gösterir pafta ile Komisyonca istenecek diğer bilgi
ve belgelerle başvuru yapılır. Tahsis amacı uygun görüldüğü takdirde, yirmi
yıllık ot geliri yatırıldıktan sonra ilgili müdürlüğe yeni imar planı
hazırlanması için iki yıl süre verilir. Ancak süre sonunda imar planları
hazırlanarak gönderilmezse tahsis amacı değişikliği işlemi iptal edilir. İmar
planları tahsis amacı değişikliğine uygun olarak kesinleşmiş ise Hazine adına
tescil işlemi gerçekleştirilir.
Toprak muhafazası, gen kaynaklarının korunması için gerekli
bulunan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde, toprak muhafazası için
gerekçeli rapor, kadastro tekniğine uygun harita, vaziyet planı, gen
kaynaklarının korunması için Üniversite veya Araştırma Kuruluşlarınca
hazırlanacak ve gen kaynağının korunmasının mutlak gerekli olduğunu belirtir
rapor ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.
Milli park ve muhafaza ormanı kurulması istenilen yerlerin
tahsis amacı değişikliği taleplerinde, söz konusu yerin milli park ilan
edildiğine dair belgeler, muhafaza ormanı kurulması için 17/8/1984 tarihli ve
18492 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhafaza Ormanlarının Ayrılması ve
İdaresi Hakkında Yönetmelik uyarınca gerekli belgeler, kadastro tekniğine uygun
harita, vaziyet planı ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.
Doğal, tarihi ve kültürel varlıkların korunması kapsamında
gerekli yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde, söz konusu yerlerin
nitelikleri hakkında, Üniversite veya Araştırma Kuruluşlarınca hazırlanacak
rapor ve belgelerle birlikte bu alanların sit alanı ilan edilip edilmediğini
gösteren belgeler, vaziyet planı, kadastro tekniğine uygun harita, Komisyonca
istenecek diğer bilgi ve belgeler.
Sel kontrolü, akarsular ve kaynakların düzenlenmesi için
ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde, ilgilileri
tarafından hazırlanacak olan rapor ve proje, kadastro tekniğine uygun harita,
finansman kaynağı ile ilgili belgeler, vaziyet planı ve Komisyonca istenecek
diğer bilgi ve belgeler.
5) 442 sayılı Köy Kanununun 13 ve 14’üncü maddeleri kapsamında
kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği talebinde
istenecek bilgi ve belgeler;
Konu ile ilgili alınan Köy İhtiyar Heyeti kararı, mülki idare
amiri onayı, finansman kaynağı ile ilgili belgeler, kadastro tekniğine uygun
harita, vaziyet planı ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.
6) Doğal afet bölgelerinde yerleşim yeri için ihtiyaç duyulan
yerlerin tahsis amacı değişikliği talebinde istenecek bilgi ve belgeler;
Söz konusu yerin afet bölgesi ilan edildiğine ve Doğal Afet
Sigortaları kapsamında olduğuna dair belge, vaziyet planı ve Komisyonca
istenecek diğer bilgi ve belgeler.
Komisyon, gerektiğinde 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi
Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanununun uygulanması amacıyla, uygulama
alanının Reform Bölgesi ilan edildiğine dair Bakanlar Kurulu Kararı, 1/5000
ölçekli harita, toplulaştırma yapılacak alanların eski ve yeni durumlarını
gösterir paftalar ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler ile birlikte
Bakanlıktan talep edebilir. Bakanlıkça uygun görülen talepler uygulanmak üzere
valiliğe gönderilir.
Komisyonca talep edilen veya İlgili Kurumunca uygulamaya
konulacak Toplulaştırma Projelerinin uygulanması amacıyla, Bakanlar Kurulu
Kararı, 1/5000 ölçekli harita, toplulaştırma yapılacak alanların eski ve yeni
durumlarını gösterir paftalar ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler
ile birlikte Bakanlıktan talep edebilir. Bakanlıkça uygun görülen talepler
uygulanmak üzere valiliğe gönderilir.
b) Geri dönüşüm sözleşmesi:
Talep uygun görüldüğü takdirde arama, işletme ruhsat sahipleri
ve geri dönüşümü olan kamu yatırımı kapsamında başvuranlarla, bu Yönetmeliğin
7’nci maddesinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde sözleşme yapılır.
Arama ve işletme ruhsat sahipleri ile kamu yatırımı
kapsamındaki geri dönüşümü olan yatırımlarda yatırımı yapan kişi ve kurumlar,
zarar verdiği alanları eski vasıf ve kapasitesine getirmek için Komisyonca
belirlenecek teminatı yatırır ve sözleşmeyi imzalar.
Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar yirmi yıllık ot geliri ile
öngörülen teminatları yatırmadan ve hazırlanan sözleşmeyi imzalamadan
çalışmalara başlayamaz, başladığı takdirde verilen izinler veya tahsis amacı
değişikliği iptal edilerek verdiği zararlar tazmin edilir. Tespit edilen
ücretler yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar tarafından Mera Gelirleri hesabına
yatırılarak dekont Komisyona ibraz edilir. Söz konusu işlemler Hazine adına
tescil işlemi gerçekleşmeden yerine getirilir. Ayrıca tahsis amacı değiştirilen
yerlerin Hazine adına tescilleri şerhli olarak ruhsat süresince
gerçekleştirilir. Komisyon yatırım süresi sonunda daha önce tahsis amacı
değiştirilen yerlerle birlikte söz konusu yerlerin de yeniden mera özel siciline
kaydının yapılmasını sağlar.
Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar tarafından belirtilen süre
sonunda Komisyona bilgi verilir. Ruhsatın yenilenmesi talebinde aynı işlemler
uygulanır.
Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar, talep edilen amaç için
tahsis amacı değiştirilen yeri valiliğin bilgisi olmadan başka birine
devredemez. Devrettiği zaman söz konusu alan özel sicile kaydedilmiş sayılır.
Ancak devir alan kişi ve kurumlar noterde düzenlenecek taahhütname ve
teminatlarını yatırmaları halinde devir alabilirler. Devir alan kişi ve
kuruluşlar için ruhsat süresi aynı kalır.
Süresi biten teminat mektubu veya alınan teminat her yıl
yenilenir. Alınan teminatın nakit olması durumunda teminat defterdarlıkta açılan
emanet hesabına yatırılır.
Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar, sözleşmede belirtilen süre
içinde işe başlar, aksi takdirde geçen süre ruhsat süresinden sayılır.
c) Tahsis amacının değiştirilmesi süresinin sona ermesi:
Tahsis amacı değişikliği arama izinleri, işletme ruhsatı ile
kamu yatırımı kapsamında tahsis amacı değişikliği sonunda verilen iznin iptali
ve bir ay içerisinde yenilenmemesi, sözleşme süresinin dolması, hak sahibinin
vazgeçmesi veya hak sahibinin taahhütname veya sözleşme, Kanun ve Yönetmelik
hükümlerine uymadığının tespiti halinde Komisyonun uygun görüşü ile valilikçe
iptal edilir.
Ayrıca belirlenen yirmi yıllık ot geliri ve teminat altı ay
içerisinde yatırılarak Hazine adına tescil gerçekleştirilir. Yirmi yıllık ot
geliri ve teminat altı ay içerisinde yatırılmadığı takdirde söz konusu gelir
güncelleştirilerek ek altı aylık süre verilir. Bu süre sonunda da yatırılmadığı
takdirde tahsis amacı değişikliği iptal edilir.
Tahsis amacı değişikliği talebine yönelik kullanılmayan
yerlerle birlikte iki yıl içerisinde yatırım yapılmayan yerler özel sicile
kaydedilir ve yirmi yıllık ot geliri özel gelir hesabına irat kaydedilir.
d) Yapılacak yapılar:
Ruhsat sahibi, arama ruhsatı süresince ruhsat aldığı alan
içinde kalıcı yapı yapamaz. İşletme ruhsatı alan ruhsat sahibi ile geri dönüşümü
olan kamu yatırımı kapsamında tahsis amacı değişikliği uygun görülen alanlarda,
kurum ve kuruluşlar yapılacak işin gereği olan, geçici tesis yapılarını ancak
Komisyonun uygun görüşü doğrultusunda Valilikten izin almak suretiyle yapabilir.
e) Tahsil edilecek bedeller:
Tahsis amacı değişikliği talebinde bulunan gerçek ve tüzel
kişilerden, 4342 sayılı Mera Kanununun 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının
(e), (f), (g) bentleri ve vakıf meraları ile toprak muhafaza, sel ve taşkın
kontrolü amacıyla yapılacak her türlü ağaçlandırma ve erozyon kontrolü
çalışmaları ile ilgili tahsis amacı değişiklikleri hariç, tahsis amacı
değiştirilen mera, yaylak ve kışlaklardan elde olunacak yirmi yıllık ot geliri
esas alınarak, Komisyonca tespit edilecek miktarda alınacak ücret, tahsis
amacının değiştirilmesinden sonra peşin olarak tahsil edilir.
Arazide inceleme yapacak Komisyon ve teknik ekip üyelerinin
6245 sayılı Harcırah Kanunu gereği her türlü yol gideri ve gündelikleri ile
Komisyonca uygun görülen diğer giderler talep sahiplerince karşılanır. Tahsis
amacı değişikliği işlemlerinin başlatılabilmesi için sayılan giderler tahsil
edilmelidir.
Sınırların İsletilmesi
Madde 9 - Tespit, tahdit ve tahsis edilen mera, yaylak
ve kışlakların çevrelerine teknik esaslara uygun olarak, değiştirilmeyecek bir
şekilde belirlenecek sinir işaretleri konulur. Bu sinir işaretlerinin yeri
1/5000 ölçekli haritalarda gösterilir.
Mera Araştırma Bölümlerinin Kurulması
Madde 10 - Mera, yaylak ve kışlakların bakim, ıslah,
koruma, kontrol ve uygun kullanımını sağlamak için araştırma, planlama, ıslah
projeleri, otlatma zamanı, kullanma sistemi, koruma ve kontrol tedbirlerini
tespit etmek ve yem bitkileri tarımı ile diğer yem kaynaklarını geliştirmek
üzere; Üniversitelerde, Bakanlıkça uygun görülen yerlerde veya mevcut zirai
araştırma enstitüleri bünyelerinde mera araştırma bölümleri kurulur ve mevcut
bulunanlar yukarıdaki amaçlara hizmet edebilecek şekilde yeniden düzenlenebilir.
Mera Yönetim Birliklerinin Kuruluş, Çalışma Usul ve Esasları
Madde 11 - (Değişik: RG 25/04/2001 - 24383) Mera
Yönetim Birlikleri köy veya belediyede oturan hayvancılıkla uğraşan çiftçiler
arasından, mera, yaylak ve kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların tespit,
tahdit ve tahsis işlemleri tamamlandıktan sonra, seçimle belirlenen beş asil ve
beş yedek üyeden oluşur. Ayrıca, köylerde muhtar, ziraat odası temsilcisi,
belediyelerde çiftçi mallarını koruma başkanları ve ziraat odası başkanları, köy
veya belediyede bulunan tarımsal ve çevre ile ilgili sivil toplum örgütü
temsilcilerinden en fazla üyeye sahip ilk ikisinin göstereceği iki üye Mera
Yönetim Birlikleri'nin doğal üyesidir. Üç yılda bir yapılacak olan genel kurul
ile asil ve yedek üyeler yeniden belirlenir. Seçilen beş asil üye ile doğal
üyeler kendi aralarında başkanlarını seçer. Oyların eşit olması halinde başkan
kura ile belirlenir. Mazeretsiz olarak üst üste iki kez toplantıya katılmayan
seçilmiş üyelerin üyelikleri düşer. Boşalan üyenin yerine, seçimle gelen ilk
sıradaki yedek üye görev yapar. Ekonomik arazi büyüklüğü mevcut olmayan mera,
yaylak, kışlak ve umuma ait otlak ve çayır alanları için Mera Yönetim Birlikleri
kurulması zorunlu değildir.
Mera Yönetim Birlikleri her ay sonu çoğunlukla toplanır,
yapılan çalışmaları değerlendirir. İhtiyaç duyulduğu zamanlarda üç üyenin talebi
veya başkanın çağrısı ile Mera Yönetim Birlikleri olağanüstü toplanabilir. Mera
Yönetim Birlikleri salt çoğunlukla toplanır ve katılımların salt çoğunluğu ile
karar alır.
Alınan kararlar, karar defterine islenir ve üyelerce imzalanır.
Mera Yönetim Birliklerinin Görevleri
Madde 12 - Mera Yönetim Birliklerinin görevleri aşağıda
gösterilmiştir.
a) Mera Yönetim Birlikleri, Komisyon tarafından saptanan
otlatma mevsiminin başlamasından en az on beş gün önce toplanır. Komisyonca
belirlenen otlatma planlarının uygulanması ve verilen diğer görevleri görüşerek
gerekli kararları alır ve bu kararları alışılmış araçlarla, yazılı ve sözlü
olarak ilgililere duyurulur.
b) çayır, mera, yaylak ve kışlaklar için Komisyonca yapılan
otlatma planlarının en iyi şekilde uygulanmasını sağlar.
c) çayır, mera, yaylak ve kışlakların bakim, ıslah
çalışmalarını organize eder, bu alanların otlatma planlarına uygun
otlatılmalarını kontrol eder.
d) çayır, mera, yaylak ve kışlaklardan elde edilecek ihtiyaç
fazlası ürünlerin satılmasını, gelirlerinin köy sandığına veya belediye
bütçesinde ayrı bir hesaba yatırılmasını sağlar.
e) Otlatma hakkında doğan gelirlerin yani otlatma ücretlerinin
toplanması, köy sandığına veya belediye bütçesice ayrı bir hesaba yatırılmasını
ve bunların mevzuata uygun olarak harcanmasını sağlar. Komisyonca belirlenecek
ayni ve nakdi katkıların toplanarak mera ıslah ve geliştirme işlerinde
kullanımını gerçekleştirir.
f) Köy veya belediyeye tahsis edilen mera, yaylak ve
kışlakların bu Yönetmeliğin 9’uncu maddesinde belirtilen işaretlenmiş sınırların
korunması, tecavüzlerin önlenmesi, bu tecavüzlerin ilgililere bildirilmesi ile
yükümlüdür.
g) Mera, yaylak ve kışlakların, sınırlarının muhafazası,
korunması, tecavüzlerin önlenmesi, ve benzeri hizmetler için görevlendirilen
korucuları denetler.
h) Komisyonlarca Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine göre
verilen görevlerin yerine getirilmesini sağlar.
Göçlerin Mera Yaylak ve
Kışlaklardan Yararlanma Usul ve Esasları
Madde 13 - Göçlerin mera, yaylak ve kışlaklardan
yararlanmalarının Esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Göçerler, otlatma mevsiminin başlamasından en az bir ay
önce, otlatacakları hayvan şayisi, cinsi ile otlatmak istedikleri yeri bildiren
bilgi, belgeler ve nüfus kaydı belgesiyle birlikte, kiralamak istedikleri yerin
Valiliğine başvururlar.
b) Komisyon; talepleri alarak en fazla on beş gün içinde
kararını verir ve ilgiliye bildirir. Ayni il nüfusuna kayıtlı göçerlerin
taleplerinde belirtilen ihtiyaçlar karşılandıktan sonra, başka il nüfusuna
kayıtlı göçerlerin talepleri değerlendirilir. Kiralanacak yer için ayni il
nüfusuna kayıtlı göçerlerden birden fazla talep olması halinde Komisyon,
önceliği en fazla fiyat verene, şartları uygun olması koşulu ile, otlatma izni
verir.
c) Göçerler, kendilerine tahsis edilen alanlarda Komisyonca
belirlenen otlatma planına uymakla yükümlüdürler.
d) (Değişik: RG 25/04/2001 - 24383) Otlatma bedellerinin
%25'i köy sandığına gelir olarak kaydedilir. Kalan kısmın yarısı, otlatma
izni verildiğini belirten sözleşmenin yapılması sırasında, diğer yarısı ise en
geç iki ay içerisinde Mera Fonuna yatırılır. Otlatma bedelinden Köy Sandığına
gelir olarak kaydedilen para mera ıslah ve geliştirme işleri haricinde
kullanılamaz.
e) Göçerler kendi aralarında birlik, kooperatif veya ortaklık
seklinde örgütlenmiş ise, kiralama talebi yönetim kurullarınca yapılır. sözleşme
yine ayni yönetim kurullarınca gerçekleştirilir. Ancak yönetim kurulları, bu
konuda yetkili olduklarını belirtir belgeleri Komisyona sunmakla yükümlüdürler.
f) Göçerler tarafından kira bedelinin yapılan ihtira rağmen
süresinde ödenmemesi ya da sözleşmede belirtilen diğer hususlara uyulmaması
halinde, sözleşme tek taraflı olarak iptal edilir ve kiralanan alanlara ve
teslim tutanağı ile teslim edilen tesislere zarar verilmiş ise, bu zarar
kiralayanlardan tahsil edilir. ayrıca 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun
75'inci maddesi uyarınca Komisyonun talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince
taşınmaz mal engel on beş gün içinde tahliye ettirilerek Komisyona teslim
edilir.
Kiracı tarafından ödenmeyen kira bedeli 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Aşırı Otlatmanın Önlenmesi
Madde 14 - Mera, yaylak ve kışlağa, Komisyonca tahsis
kararında belirtilen miktardan fazla hayvan sokulamaz. Köy ve belediyede bu
miktardan fazla hayvan varsa, bu hayvanların yem ihtiyacı hayvan sahiplerince
karşılanır, ayrıca Bakanlıkça, çiftçi katılımları temin edilerek, Yem Bitkileri
Üretimini Geliştirme Projeleri hazırlanarak kaba yem üretimi teşvik edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Devlet İhale Kanununun Uygulanacağı Haller
Madde 15 - Bu yönetmelik hükümlerine göre yapılacak, her
türlü alim satım, kiralama, hizmet, mülkiyetin gayri ayni hak tesis ve taşıma
işleri ile ihaleler 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre gerçekleştirilir.
Talimat hazırlanması
Madde 16 - Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanmasını
sağlamak, kolaylaştırmak, tamamlamak ya
Dönem raporları
Madde 17 — (EK: RG 12/4/2005-25784) Bakanlık
tarafından gönderilecek olan cetveller, belirlenecek tarihlerde İl
Müdürlüklerince doldurularak istatistik amaçlı olarak Bakanlığa gönderilir."
Geçici Madde 1 —(EK: RG 12/4/2005-25784) 4342 sayılı
Mera Kanununun geçici 3’üncü maddesinde belirtilen yerlerin tahsis amacı
değişikliği talepleri, bu Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayımı tarihinden
itibaren en geç iki yıl içerisinde il müdürlüklerine yapılır.
Yürürlük
Madde 17 - Sayıştay ve Maliye Bakanlığının görüşleri
alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 18 - Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyişleri
Bakanı yürütür.
