TAŞINMAZ MAL ZİLYEDLİ?İNE YAPILAN TECAVÜZLERİN ÖNLENMESİ HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 3091
Kabul Tarihi : 4/12/1984
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 15/12/1984 Sayı : 18606
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 24 Sayfa :
110
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç ve Kapsam
Madde 1 – Bu Kanun; gerçek veya tüzelkişilerin zilyed bulunduğu
taşınmaz mallarla kamu idareleri, kamu kurumları ve kuruluşları veya bunlar
tarafından idare olunan veya Devlete ait veya Devletin hüküm ve tasarrufu
altında bulunan sahipsiz yerlere veya menfaati umuma ait olan taşınmaz
mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerin, idari makamlar tarafından
önlenmesi suretiyle tasarrufa ilişkin güvenliği ve kamu düzenini sağlar.
Görev
Madde 2 – Taşınmaz mallara tecavüz veya müdahale edilmesi
halinde; taşınmaz mal merkez ilçe sınırları içinde ise, il valisi veya
görevlendireceği vali yardımcısı, diğer ilçelerde ise kaymakamlar tarafından
bu tecavüz veya müdahalenin önlenmesine karar verilir ve taşınmaz mal
yerinde zilyedine teslim edilir.
Başvuru
Madde 3 – Taşınmaz mala yapılan tecavüz veya müdahalenin
önlenmesi için, yetkili makamlara başvurmaya, o taşınmaz malın zilyedi,
zilyed birden fazla ise içlerinden biri yetkilidir.
Kamu idareleri, kamu kurumları ve kamu kuruluşları ile
tüzelkişilerin başvuruları, taşınmaz malın ait olduğu idare, kurum, kuruluş
ve tüzelkişinin yetkilisi tarafından yapılır.
Köye ait taşınmaz mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerde,
köy halkından herhangi biri de yetkili makama başvuruda bulunabilir.
Vali veya kaymakam görev alanları içinde bulunan kamu
idarelerine, kamu kurumlarına ve kuruluşlarına ait veya bunlar tarafından
idare olunan veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz
yerlere veya menfaati umuma ait olan taşınmaz mallara tecavüz veya
müdahalede bulunulduğunu öğrendiklerinde, soruşturmayı doğrudan doğruya
yaptırırlar ve sonucu karara bağlarlar.
Başvuruda bulunma süresi
Madde 4 – Yetkililerin; tecavüz veya müdahalenin yapıldığını
öğrendikleri tarihten altmış gün içinde, idari makama başvuruda bulunmaları
gerekir. Ancak, tecavüz veya müdahalenin oluşundan itibaren bir yıl
geçtikten sonra bu makamlara başvuruda bulunulamaz.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerle menfaati umuma ait olan
taşınmaz mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerde süre aranmaz.
Soruşturma
Madde 5 – Başvuru üzerine, karar vermeye yetkili kişiler veya
bunların görevlendireceği bir veya birkaç memur tarafından yerinde
soruşturma yapılır.
Soruşturmayı yapan kişilere gerektiğinde teknik eleman ve
yardımcı verilir.
Bu Kanun kapsamı dışında kaldığı dilekçeden açıkça ve
kesinlikle anlaşılan başvurular, yerinde soruşturma yapılmadan yazılı olarak
reddedilebilir.
Taşınmaz mal, aynı il'e bağlı ilçelerarası sınır anlaşmazlığı
bulunan bir yerde ise yetkili kaymakamlığı vali; illerarası sınır
anlaşmazlığı bulunan bir yerde ise yetkili valiliği veya kaymakamlığı
İçişleri Bakanlığı belirler.
Şahitlerin dinlenmesi ve karar
Madde 6 – Soruşturma memuru, tarafların şahitlerini dinledikten
sonra gerekli gördüğü takdirde tarafsız kişileri ve ilgisine göre hazine,
özel idare ve belediye temsilcilerini, köy muhtar ve ihtiyar kurulu
üyelerini de dinleyebilir. İfadeler, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunundaki
hükümler dairesinde yeminli olarak alınır.
Soruşturma en geç 15 gün içinde tamamlanarak karara bağlanır.
Kararların kesinliği
Madde 7 – Bu Kanuna göre verilen kararlar idari yargı yolu açık
olmak üzere kesindir. Ancak, açık olan yazı ve hesap hataları karar veren
yetkili makamca kendiliğinden düzeltilir. Taşınmaz mal üzerinde üstün
sayılabilecek bir hakkı olduğunu iddia edenlerin yargı yoluna başvurması
gerektiği kararda belirtilir.
Tebligat
Madde 8 – Soruşturmanın yapılacağı, kararın yerine getirileceği
yer, tarih ve saat taraflara tebliğ edilir. Şikayetçinin, varsa kanuni
vekilinin veya dilekçesinde ismini belirttiği temsilcisinin; başvuru, 3 üncü
maddenin üçüncü fıkrasına göre yapılmış ise köy muhtarı veya ihtiyar meclisi
üyelerinden birinin; soruşturma yapılması ve kararın yerine getirilmesi
sırasında taşınmaz malın başında bulunması zorunludur. Mütecavize tebligat
yapılamaması halinde soruşturmanın yapılacağı veya kararın yerine
getirileceği yer, tarih ve saat 3 gün önceden alışılmış usullerle taşınmaz
malın bulunduğu köy veya beldede ilan edilir. Mütecaviz gelmezse soruşturma
ve kararın yerine getirilmesi yokluğunda yapılır.
Yetkili makamların, talebin esastan veya süreden reddine
ilişkin karar ve işlemleri, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre
ilgililere duyurulur.
Kararın uygulanması ve güvenlik kuvvetlerinin görevi
Madde 9 – Tecavüz veya müdahalenin önlenmesi hakkındaki
kararlar, karar vermeye yetkili amirce görevlendirilecek infaz memuru
tarafından, taşınmaz malın yerinde ve o andaki durumu ile zilyedine,
tüzelkişiliğe veya kamu idareleri, kamu kurumları ve kuruluşlarına teslim
edilmesi suretiyle yerine getirilir.
Karar gereğinin, kararın infaz memuruna geldiği tarihten
itibaren en geç 5 gün içinde yerine getirilmesi zorunludur.
Karar vermeye yetkili makamın gerekli göreceği durumlarda,
infaz memuruna teknik yönden yardımcı olmak üzere yeteri kadar memur
görevlendirilir.
Mahallin en büyük mülki idare amirinin yazılı emri ile güvenlik
kuvvetlerince, gerek soruşturma, gerekse kararın yerine getirilmesi
sırasında mahallinde, gerekli önlemler alınır.
Taşınmaz mal üzerindeki ekim, tesis ve değişiklikler
Madde 10 – Tecavüz veya müdahalesi önlenen kişi, taşınmaz mal
üzerinde vücuda getirdiği her türlü ekim, tesis ve değişikliklerden dolayı
ancak genel hükümler dairesinde yargı yoluna başvurabilir.
Gecikmelerin üst makama bildirilmesi
Madde 11 – 6 ncı maddenin ikinci fıkrasında belirlenen 15
günlük süre içinde karar verilmezse veya verilen karar 9 uncu maddenin
ikinci fıkrasında belirlenen 5 günlük süre içinde infaz edilmezse durum,
sebepleri ile birlikte bir üst makama bildirilir.
İkinci ve daha sonraki tecavüzler
Madde 12 – Taşınmaz mala aynı mütecaviz tarafından ikinci defa
veya onun yararına başkaları tarafından bilerek ilk defa tecavüz veya
müdahalelerle ilgili başvurularda da birinci başvuruda olduğu gibi
soruşturma yapılır ve sonucu karara bağlanır.
Tecavüz veya müdahale varsa 9 uncu madde hükümlerine göre karar
uygulanır, her iki kararla ilgili dosya, karar vermeye yetkili makamlarca,
15 inci maddeye göre işlem yapılmak üzere adli mercilere gönderilir.
Yürütmenin durdurulması
Madde 13 – Bu Kanuna göre verilmiş kararlar üzerine idari
yargıya başvurmalarda yürütmenin durdurulması kararı verilmez.
İhtiyati tedbirler
Madde 14 – Başvuru sırasında, taraflar arasındaki taşınmaz mal
anlaşmazlığı hakkında mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilmiş veya
anlaşmazlık dava konusu yapılmış ise bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
Bu Kanuna göre idari makam tarafından verilmiş bir önleme
kararı varken, taraflarca taşınmaz mal anlaşmazlığına ilişkin dava açılmadan
adli mercilerce ihtiyati tedbir kararı verilemez.
İKİNCİ BÖLÜM
Ceza
Hükümleri
İkinci tecavüze ilişkin cezalar
Madde 15 – Mahkeme kararıyla kendisine teslim edilmeksizin aynı
taşınmaz mala ikinci defa yapılan tecavüz veya müdahale, ister tecavüz veya
müdahalesi önceden önlenen kimse tarafından, isterse başkaları tarafından
birinci mütecaviz yararına ilk defa yapılmış olsun, fiil daha ağır bir
cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde, bu suçu işleyenler
hakkında;
a) Taşınmaz mal, kamu kurum veya kuruluşlarına ait bulunuyorsa
veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz veya umumun
menfaatine ait yerlerden ise altı aydan iki yıla kadar; şayet taşınmaz mal
diğer tüzelkişilere veya gerçek kişilere ait ise üç aydan bir yıla kadar
hapis cezasına hükmolunur.
b) Tecavüz veya müdahale silahlı bir kişi veya silahsız olsalar
dahi birden fazla kişiler tarafından yapıldığı takdirde (a) bendindeki
cezalar bir kat artırılarak hükmolunur.
c) Tecavüz veya müdahale taşınmaz malı aralarında paylaşmak
veya ortaklaşa kullanmak amacıyla iki veya daha çok kişinin birleşmesiyle
işlenirse (b) bendi ile artırılan ceza ayrıca üçte bir oranında artırılır.
Bu amaçla birleşen kişilerden en az birisinin silahlı olması halinde ise (b)
bendi ile artırılan ceza ayrıca yarı oranında artırılarak hükmolunur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Suçüstü hükümlerinin uygulanması ve görevli mahkeme
Madde 16 – Bu Kanunda belirtilen suçları işleyenler hakkında
yapılacak soruşturma ve kovuşturmalar, yer ve zaman kaydına bakılmaksızın,
3005 sayılı Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanununa göre yapılır. Görevli
mahkeme Sulh Ceza Mahkemesidir.
Soruşturma ve infaz giderleri
Madde 17 – Soruşturma ve infaz memurları ile infaz memuruna
teknik yönden yardımcı olarak görevlendirilecek memurların yevmiye ve taşıt
giderleri, başvuruda bulunanlar tarafından maliye veznesine yatırılır.
Yukarıda belirtilen görevli memurlara, göreve gittikleri günler
için sürelerine ve görevin belediye sınırları içinde veya dışında yapılmış
olmasına bakılmaksızın Harcırah Kanununa göre verilmesi gereken yevmiyeler
tam olarak ödenir.
Üçüncü maddenin son fıkrasına göre görevlendirilecek soruşturma
ve infaz memurları ile infaz memurlarına teknik yönden yardımcı olarak
görevlendirilecek memurların yevmiye giderleri, taşınmaz malın ait olduğu
kamu idareleri, kurumları ve kuruluşlarınca karşılanır.
Birden çok iş, mümkün oldukça aynı günde yapılır. Bu durumda
görülen işler aynı yerde ise, yevmiyeler ve taşıt ücreti başvuranlar
arasında eşit olarak paylaştırılır. İşler ayrı yerlerde ise, yevmiyeler eşit
olarak paylaştırılmakla birlikte taşıt ücreti uzaklıkla orantılı olarak
bölüştürülür.
Soruşturma sonunda tecavüz veya müdahalenin önlenmesine karar
verilirse, masrafların mütecavizden tahsili de, kararda belirtilir. Bu
masrafların tahsiline ait karar fıkrası icra dairesince yerine getirilir.
Vergi, harç ve resimler
Madde 18 – Bu Kanuna göre verilen kararlar hiçbir vergi, harç
ve resme tabi değildir.
Yönetmelik
Madde 19 – Bu Kanunun uygulama şekli ve esasları İçişleri
Bakanlığınca altı ay içinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Kaldırılan Kanun
Madde 20 – 16 Nisan 1952 günlü ve 5917 sayılı Gayrimenkule
Tecavüzün Def'i Hakkında Kanun kaldırılmıştır.
Ek Madde 1 – (Ek: 5/2/2003-4807/1 md.)Tecavüz ve müdahalenin
önlenmesi hakkındaki kararın uygulanmasında, kilitli ve kapalı taşınmaz
malların açılması zorunludur.
Gerekirse bu yerler zorla açtırılır; kilit ve her türlü
tertipler kırılabilir. Üzerindeki tecavüz ve müdahale men edilen taşınmaz
mal içindeki mütecavize ait eşyanın boşaltılmasında durumun gerektirdiği
tedbirler alınır.
Ek Madde 2 – (Ek: 5/2/2003-4807/1 md.)Üzerindeki tecavüz veya
müdahale men edilen taşınmaz mal içinde bulunan mütecavize ait eşya
çıkarılarak mütecavize, vekiline veya bunlar hazır değilse mütecavizin aile
efradından veya işçilerinden reşit bir kişiye teslim edilir. Bunlardan hiç
birinin bulunmaması halinde, anılan eşya yed’i emin olarak zilyedin
uhdesinde muhafaza altına alınır ve infaz memurunca mütecavize hemen
tebligat yapılarak; eşyanın bulunduğu mahalde ise beş ve değilse otuz gün
içinde eşyayı teslim alması, aksi halde eşyanın açık artırma yolu ile
satılacağı bildirilir. Verilen süre içinde teslim alınmayan eşya;
kaymakamın, vali veya yetkili vali yardımcısının emriyle görevlendirilen en
az bir memur veya gerekirse bilirkişiler tarafından yapılacak bedel takdiri
ve ilanı takiben açık artırma yolu ile satılarak muhafaza ve satışla ilgili
bütün giderler karşılanır. Artan para, mütecaviz hesabına Ziraat Bankasına
yatırılır ve durum kendisine tebliğ edilir.
Bozulması ihtimali bulunan eşya, tebligat aranmaksızın,
miktar tespiti ve bedel takdiri yapıldıktan sonra satılır.
Yürürlük
Madde 21 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 22 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
3091 SAYILI KANUNA EK VE DE?İŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜ?E GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun
Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren
maddeler giriş tarihi
_________ _______________________________________________________
____________
4807
— 10/2/2003
