KÖY
KANUNU [66]
Kanun Numarası : 442
Kabul Tarihi : 18/3/1924
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 7/4/1924 Sayı : 68
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 5 Sayfa :
336
BİRİNCİ FASIL
Madde 1 – Nüfusu iki binden aşağı yurtlara (köy) ve nüfusu iki
bin ile yirmi bin arasında olanlara (kasaba) ve yirmi binden çok nüfusu
olanlara (şehir) denir. Nüfusu iki binden aşağı olsa dahi belediye teşkilatı
mevcut olan nahiye, kaza ve vilayet merkezleri kasaba itibar olunur. Ve
Belediye Kanununa tabidir.
Madde 2 – Cami, mektep, otlak, yaylak, baltalık gibi orta
malları bulunan ve toplu veya dağınık evlerde oturan insanlar bağ ve bahçe
ve tarlalariyle birlikte bir köy teşkil ederler.
Madde 3 – Bu kanunun hükmü başlar başlamaz her köyün sınırı
ihtiyar meclisi tarafından bir kağıda yazılır. Sınır için komşu köyler ile
aralarında uzlaşamadıkları yerler varsa bu da gösterilir ve yazılan sınır
kağıdı ihtiyar meclisince mühürlenerek nahiye müdürüne gönderilir. Nahiye
müdürü de bu sınır kağıdını kaza veya vilayete gönderir. Oralarda idare
meclisince sınır kağıdı tetkik ve tasdik olunduktan sonra tasdikli bir
örneği tekrar köy ihtiyar meclisine verilmek üzere nahiye müdürüne
yollandığı gibi asıl sınır kağıdı da tasdikli olarak tapu idaresine verilir.
İki köy arasında uzlaşılamıyan sınırlar için idare meclisleri tahkikat ve
tetkikat yaparak sınırı beşinci maddeye göre çizip her iki köye de tasdikli
birer örneğini gönderir ve bu katidir. Kazadaki bütün köylerin tasdikli
sınır kağıtları tapuca bir deftere yazılıp defterin altı idare meclisine
tasdik ettirilir. Ayrıca bu tasdikli defterin bir sureti de tapuca çıkarılıp
idare meclisinde saklanmak üzere verilir. Köy sınırlarına ait işlerde Devlet
daireleri ve mahkemelerce bu tasdikli defterler esastır.
Madde 4 – Bir köyün sınırı aşağıda tarif edildiği şekilde
çizilir.
1 - Eskiden beri bir köyün sayılan bütün tarla, bağ, bahçe,
çayır, zeytinlik palamutluk, baltalık ve ortaklar sınır içinde kalmalı.
2 - Dağlık ve ormanlık havalide ötede beride dağınık olan
evler, tarlalar, meralar parça parça en yakın köye bağlı sayılmakla beraber
bunlar sınır haricinde bırakılmalı yalnız her birinin adı sınır kağıdının
altında yazılmalı.
3 - Sınır mümkün olduğu kadar kolay anlaşılacak surette
dereler, tepeler, yollar veya diğer değişmiyen işaretli yerlerden geçmeli ve
bu dere, tepe ve yolların veya işaretli yerlerin köylüce adları ne ise
behemehal sınırda sırasiyle yazılmalı.
4 - Eğer bir köyün sınırını derelerden, tepelerden, yollardan
veya diğer değişmiyen işaretli yerlerden geçirmek kabil olmazsa o halde
sınır mümkün olduğu kadar düz yapılmalı ve büyük taşlar dikilerek sınır
gösterilmeli.
5 - Bir köy ahalisinden bazı kimselerin başka bir köy arazisi
içinde kalan dağınık tarla, bağ, bahçe gibi yerleri sahibinin bulunduğu
köyün sınırında değil öteki köyün sınırında gösterilmeli.
6 - Bir köyün sınırı mutlaka diğer köyün sınıriyle birleşmek
lazım gelmez. İki köyün sınırları arasında eskidenberi hiçbir köyün malı
sayılmıyan boş arazi, dağlar, ormanlar, yaylaklar varsa bunlar gene sınırın
dışında bırakılmalı.
7 - Bir köyün malı olan yaylaların o köy ihtiyar meclisi
tarafından ayrıca sınırı çizilmekle beraber bu sınır kağıdı asıl köyün sınır
kağıdı ile birleştirilmeli.
Madde 5 – İki köy arasında nizalı sınırların çizilmesi için
Hükümetin emriyle iki köy heyeti ihtiyariyesi bir araya toplanarak işin
kendi aralarında düzeltilmesi için çalışılır. Gene uzlaşamadıkları halde
idare meclisi tetkikat ve tahkikat yaparak altı ay içinde doğrudan doğruya
sınırı çizer ve bu kati olur. Beş sene müddetle değiştirilemez.
Bir köy sınırı; bu kanun mucibince çizildikten beş sene sonra
hasıl olacak lüzum ve ihtiyaç üzerine ihtiyar meclisi sınırın büyültülüp
küçültülmesi için müracaatta bulunabilir. Şayet bu sınırın büyütülmesi veya
küçültülmesi başka bir köye dokunmuyorsa vilayet veya kaza idare meclisleri
karariyle sınır tashih olunur ve tasdikli deftere yazılır.
Sınırın büyültülmesi veya küçültülmesi başka bir köye
dokunuyorsa bu maddenin birinci fıkrasına göre mesele halledilir.
Madde 6 – (Değişik: 25/2/1998 - 4342/34 md.) Birkaç köy
arasında müşterek olan sıvat, sulak, pınar ve baltalık gibi yerler eğer bir
köy sınırı içinde kalıyorsa o köyün malı olmakla beraber diğer köyler de
eskisi gibi istifade ederler.
Bu gibi müşterek yerler bir köy sınırı içinde kalmıyorsa
buralardan istifade eden köylerin müştereken malı olup her köyün sınır
kağıdında bu hakları yazılır ve müştereken koruyup eskisi gibi istifade
ederler.
Madde 7 – Köy bir yerden bir yere götürülebilen veya
götürülemiyen mallara sahip olan ve işbu kanun ile kendisine verilen işleri
yapan başlı başına bir varlıktır. Buna (şahsı manevi) denir.
Madde 8 – Köyün orta malı kanun karşısında Devlet malı gibi
korunur. Bu türlü mallara el uzatanlar Devlet malına el uzatanlar gibi ceza
görürler.
Madde 9 – İşbu kanun ile köye verilen işleri görmek (Köy
muhtarının) ve (İhtiyar meclisinin) vazifesidir.
Madde 10 – Muhtar, köyün başıdır. İşbu kanuna göre köy
işlerinde söz söylemek, emir vermek ve emrini yaptırmak muhtarın hakkıdır.
Muhtar Devletin memurudur. Devlet işlerinde vazifesini (36) ncı
maddeye göre yapar.
Madde 11 – Köy muhtarının ve yapacağı işte köy muhtariyle
birlik olanlara köy işlerinde fenalıkları anlaşılırsa Devlet memuru gibi
muhakeme edilirler ve ceza görürler .
İKİNCİ FASIL
Köy
işleri
Madde 12 – Köye ait işler ikiye ayrılır:
1 - Mecburi olan işler;
2 - Köylünün isteğine bağlı olan işler.
Köylü mecburi olan işleri görmezse ceza görür. İsteğine bağlı olan
işlerde ceza yoktur. Ancak köylünün isteğine bağlı bu gibi işlerde köy
derneğinin yarısından çoğu hükmederler ve vilayete bağlı olan yerlerde vali
ve kazaya bağlı olan köylerde kaymakamın rızasını alırlarsa o iş bütün köylü
için mecburi olur.Ve yapmıyan ceza görür.
Madde 13 – Köylünün mecburi işleri şunlardır:
1 - Sıtma, sivrisinek tarafından aşılandığı ve sivrisinek de su
birikintilerinde barındığı ve ürediği için her şeyden evvel köy sınırı
dahilindeki su birikintilerini kurutmak;
2 - Köye kapalı yoldan içilecek su getirmek ve çeşme yapmak,
köyün içtiği su kapalı geliyorsa yolunda delik deşik bırakmamak ve
mezarlıktan veya süprüntülük ve gübrelikten geçiyorsa yolunu değiştirmek;
3 - Köylerdeki kuyu ağızlarına bir arşın yüksekliğinde bilezik
ve etrafını iki metre eninde harçlı döşeme ile çevirmek;
4 - Evlerde odalarla ahırları bir duvarla birbirinden ayırmak;
5 - Köyün her evinde üstü kapalı ve kuyulu veya lağımlı bir
hela yapmak ve köyün münasip bir yerinde herkes için kuyusu kapalı veya
lağımlı bir (hela) yapmak;
6 - Evlerden dökülecek pis suların kuyu, çeşme, pınar sularına
karışmıyarak ayrıca akıp gitmesi için üstü kapalı akıntı yapmak;
7 - Köyde evlerin etrafını ve köyün sokaklarını temiz tutmak,
her ev kendi önünü süpürmek;
8 - Çeşme, kuyu ve pınar başlarında gübre, süprüntü
bulundurmayıp daima temiz tutmak, ve fazla sular etrafa yayılarak bataklık
yapmaması için akıntı yapmak;
9 - Köyün süprüntü ve gübreliğini köyden uzakça yol üstü
olmıyan sapa ve rüzgaraltı yerlerde yapmak ve herkese o gübrelikten ayrı
yerler gösterilmek;
10 - Her köyün bir başından öbür başına kadar çaprazlama iki
yol yapmak (bu yollar köy meydanından geçecektir.)
11 - Köyün büyüklüğüne göre orta yerinde ve mümkün olamazsa
kenarında bir meydan açmak;
12 - Köy meydanının bir tarafında ihtiyar meclisinin toplanıp
köyün işlerini görüşmeleri için bir köy odası yapmak;
13 - Köy, yol üzerinde uğrak ve konuk ise köy odası yanında
ocaklı ve ahırlı bir konuk odası yapmak;
14 - Köyde bir mescit yapmak (yeniden yapılacak ise köy
meydanının bir tarafına yapılacaktır.);
15 - Köyde maarif idarelerinin vereceği örneğe göre bir mektep
yapmak (yeniden yapılacak ise köyün en havadar bir tarafına yapılacak ve
mektebin herhalde bir bahçesi bulunacaktır.);
16 - Köy yollarının ve meydanının etrafına ve köyün içinde ve
etrafındaki su kenarlarına ve mezarlıklara ve mezarlık ile köy arasına ağaç
dikmek. (Köylü her sene adam başına en az bir ağaç dikecek ve bu ağaç
tamamen tutup yeşilleninciye kadar ağaca bakacak va yeni dikilmişlere
hayvanların sürünerek ve kemirerek zarar vermesinin önünü almak için
etrafına çalı çırpı sarıp muhkemce bağlıyacaktır.);
17 - Köy korusunu muhafaza etmek;
18 -
Köyden Hükümet merkezine veya komşu köylere giden yolların kendi sınırı
içindeki kısmını yapmak ve onarmak ve yollar üzerindeki küçük hendek ve
derelerin üstlerine köprü yapmak ve yol üzerinden gelip gitmeğe zorluk
verecek şeyleri kırmak, kaldırmak. (Bir yol üzerindeki işlerin köyden köy
sınırının bittiği yere kadar olanı o köyündür.);
19 - Köy halkından askerde bulunanların ve bakacağı olmıyan
öksüzlerin tarlalarını, bağ ve bahçelerini (imece) yoliyle sürüp ekmek,
harmanlarını kaldırmak;
20 - Köy namına nalbant, bakkal, arabacı dükkanları yaptırmak;
21 - Köye ortaklama korucu, sığırtmaç, danacı ve çoban tutmak;
22 - Köyde insanlarda salgın ve bulaşık bir hastalık çıkarsa
veya firengili adam görülürse o gün bir adam yollıyarak Hükümete haber
vermek. (Bu haber üzerine kazadan memur gelinciye kadar hastanın yanına
bakacaklardan başkalarını sokmamak lazımdır.);
23 - Köy hayvanlarında salgın ve bulaşık bir hastalık görülürse
o gün bir adam yollıyarak Hükümete haber vermek; bu haber üzerine kazadan
bir memur gelinciye kadar hasta olan hayvanı diğerlerinden ayırmak ve hasta
hayvan ile beraber bulunmuş olan hayvanları köyün hasta olmıyan hayvanları
ile karıştırmamak;
24 - Köyde su basması olursa birleşerek selin yolunu
değiştirmek;
25 - Ekine, mahsule, yemişli, yemişsiz ağaçlara, bağlara,
bahçelere zarar veren kuşları, böcekleri, tırtılları öldürmek. (Bunun için
hangi türlü kuşların ve böceklerin hangi zamanlarda ve nasıl öldürülmesi
lazım geldiği Hükümetten sorulacak ve nasıl öğretilirse öyle yapılacaktır.);
26 - Köy halkının ekilmiş ve dikilmiş mahsullerini, ağaçlarını
her türlü zarar ve ziyandan muhafaza etmek;
27 - Mecbur olmadıkça yol üzerine halkın kolaylıkla gelip
geçmesine dokunacak şeyler koymamak;
28 - Birdenbire yıkılarak altında adam ve hayvanat kalacak
derecede çürümüş veya eğilmiş duvar veya damları bir sakatlık çıkarmaması
için yıktırmak veya tamir ettirmek;
29 - (Değişik: 2/12/1925 - 684/1. md.) (Köy içinde bila
zaruretin hayvan koşturmamak).
30 - Muhafazasına mecbur oldukları yırtıcı ve azgın hayvanları
başı boş salıvermemek;
31 - Devlet parasını kıymetinden aşağı aldırtmamak;
32 - Bir adamın suda veya başka suretle başına bir felaket
gelince onu kurtarmak elinde iken yardım etmek;
33 - Köyde çürümüş ve kokmuş meyva vesair sıhhate muzır şeyler
köyden dışarıya götürülür ve gömülür;
34 - Bir hayvana götüremiyecek kadar yük yüklettirmemek;
35 - Yaylımlara başlı başına hayvan salmamak ve ortaklama
çayırları biçmemek;
36 - Bir yeri kazarak başkalarının hayvan ve davarlarının düşüp
ölmesine ve sakatlanmasına sebep olmasına meydan vermemek;
37 - İhtiyar meclisleri tarafından şahitlik için çağrılınca
herhalde gelmek ve eğer gelmiyecek kadar mazereti varsa bildirmek.
Madde 14 – Yapılması köylünün isteğine bağlı olan şeyler
şunlardır:
1 - Köyün evlerinde ahırları odalardan ayrı bir yere yapmak;
2 - Ev, ahır, hela duvarlarının iç ve dışları senede bir defa
badanalanmak;
3 - Her köyün bir başından öbür başına kadar olan yolları taş
kaldırma ile döşemek;
4 - Köy mezarlığının köyden ve caddeden uzak bir yerde, suların
geldiği tarafta değil, akıp gittiği tarafta olmasına çalışmak ve etrafını
duvarla çevirerek içersine hayvan girmesinin önünü almak ve mezarlığa gübre
süprüntü dökmemek, herkes mezarlarına iyi bakmak;
5 - Köyde bir çamaşırlık yapmak;
6 - Köyde bir hamam yapmak;
7 - Pazar ve çarşı yerleri yapmak;
8 - Köyün sınırı içinde münasip yerlerde ve tepelerde orman
yetiştirmek;
9 - Köyü, kasaba ve komşu köylere bitiştiren yolların iki
kenarına ağaç dikmek ve köy sınırı içindeki yabani ağaçları aşılamak;
10 - Köyde ekilip biçilen ve toplanan mahsulatın veya yapılan
eşyanın değeriyle satılabilmesi için köy namına alıcı adam aramak;
11 - Köy tarla ve bahçelerini sulamak için bütün köye ortaklama
ark yapmak;
12 - Köye ortaklama her türlü ziraat, pulluk, orak, harman
makineleri almak;
13 - Köyde peynir ve yağ yapmak için makine almak;
14 - Köye ortaklama değirmen yapmak veya getirtmek;
15 - Köylülerin giydiği esvapları köyde dokutmağa çalışmak;
16 - Köylüden berber yetiştirmek;
17 - Köylüden ayakkabıcı yetiştirmek;
18 - Köylüden nalbant, demirci, arabacı, kalaycı yetiştirmek;
19 - Ekinden çok gelir almak için yapma gübre getirtmek;
20 - Köylünün bilgisini artıracak kitap getirtmek;
21 - Yemeklik ve para ile köy fıkarasına ve öksüzlere yardım
etmek, kimsesiz çocukları sünnet ettirmek ve kızları evlendirmek için yardım
etmek ve fukara cenazelerinin kefen vesairesinin tedarikine çalışmak;
22 - Kazaen yanan veya yıkılan fukara evlerini bütün köy
yardımı ile yapmak;
23 - Bütün köy için bankadan para kaldırmak ve tarla, bahçe,
çift ve tohum almak isteyenlere vermek ve bu paranın her sene borçlarını
toplıyarak bankaya yatırmak;
24 - Köyde güreş, cirit, nişan talimleri gibi köy oyunlarını
yaptırmak;
25 - Kağnıları dört veya iki tekerlekli arabaya çevirmek ve köy
parasiyle araba yapacak ve onaracak bir tezgah açtırıp köy namına idare
etmek;
26 - Her köyde köy sandığından bir ambar yaptırıp bunun bir
bölmesine harman zamanında herkesten köy namına mahsullerine göre birer
miktar zahire ödünç alınarak konulmak ve bu zahireyi muhtaç köylülere gene
köy namına yemeklik veya tohumluk olarak ödünç vermek ve her sene ambarda
artan zahireyi yeni mahsul ile değiştirmek;
27 - Her sene köy namına bir veya daha ziyade tarla ektirerek
mahsulünü imece yoliyle biçip elde ettikten ve gelecek sene için tohumu
ayırdıktan sonra artanını satarak parasını köy sandığına yatırmak;
28 - Köy namına iyi cinsten boğa, aygır, teke, koç satın almak;
29 - Köy korusu olmıyan yerlerde koru yetiştirmek;
30 - Köyde sağlık işlerine bakmak üzere bir sağlık korucusu
bulundurmak, yok ise vilayet veya kaza merkezinde açılacak sağlık derslerine
adam göndererek yetiştirmek suretiyle köyde istihdam etmek;
31 - Hükümet tarafından sağlık işlerinde kullanılmak üzere
verilecek ilaçları korumak.
32 - (Ek: 12/2/1954 - 6250/1. md.) Köye elektrik tesisatı
vücuda getirmek.
ÜÇÜNCÜ FASIL
İmece ve köy parası
Madde 15 – Köy işlerinin bir çoğu bütün köylü birleşerek imece
ile yapılır.
Madde 16 – (Değişik: 5/7/1939 - 3664/1 md.)
Köy gelirleri, köy işlerini gören köyün aylıklı adamlarının
aylık ve yıllıklariyle köy sınırları içinde yapılacak mecburi köy işlerine
yetmezse:
En yüksek haddi yirmi lirayı aşmamak üzere herkesin hal ve
vaktine göre köy ihtiyar meclisi karariyle köyde oturanlara ve köyde maddi
alakası bulunanlara salma salınır .[67]
Madde 17 – Köy parası şunlardır:
1 - İhtiyar meclisi tarafından köylüye salınacak para;
2 - İşbu kanuna göre alınacak ceza paraları;
3 - Köy namına yazılı emlak ve arazi geliri;
4 - Yoliyle vakfedilen arazi ve emlak geliri;
5 - Avarrız gelirleri (ağaç, arazi, emlak, para);
6 - Hediye ve bağışlanmış paralar ve mallar, (ianat ve
teberruat);
7 - Köy namına ekilen tarla geliri;
8 - Köy tezgah ve ambar ve dükkanları geliri;
9 - Mühürlenecek ilmühaberlerden alınacak para, (bu para
ihtiyar meclisince yapılıp kaymakam veya vali tarafından tasdik olunan
cetvele göre alınır);
10 - Köy sınırı içindeki taş, kireç, tuğla, kiremit, çorak, kil
gibi ocaklardan alınacak para (nısıf kutru elliden yüz metreye kadar
olanlardan);
11 - Çay ve nehirler üzerindeki kayık ve sallardan alınacak
para, (senenin altı ayı işliyenlere mahsustur. Bundan fazla işliyenler
vilayet idarelerinindir);
12 - Köy sınırı içindeki otlaklardan ve meralardan fazlasının
kira paraları;
13 - Köyde satılmak için kesilen hayvanlardan alınacak para,
(zephiye resmi);
14 -
Köy sınırı içinde satılan hayvanlardan alınacak ihtisap resmi;
15 - Köy sınırı içinde sahipsiz ağaçların ve yemişlerin geliri;
16 - Köy sınırı içindeki kaplıcalar, maden suları, (şimdiye
kadar belediye, idarei hususiye, maliye, evkaf ve eşhas tarafından yoliyle
elde edilenler hariç);
17 - Geliri yetişmiyen köylerde muhtar, imam, katip, korucu,
sığırtmaç, danacı gibi köy adamlarının aylıkları veya senelikleri için
salınacak para veya mahsuller. [68]
Madde 18 – Köy namına harcanacak para iki türlüdür. Biri
köylünün isteğine bağlı olmıyan, diğeri köylünün isteğine bağlı olandır.
Madde 19 – (Değişik: 2/6/1934 - 2491/2 md.)
Köylünün isteğine bağlı olmıyarak harcanacak paralar şunlardır
:
1 - Köy muhtarının köy derneğince kesilen aylık veya seneliği,
[69]
2 - Varsa katip aylığı,
3 - Köy namına yazılı veya vakıf emlak ve arazinin vergi ve
başka masrafı,
4 - Köyün mecburi işlerine lazım olacak paralar,
5 - 12 nci madde mucibince isteğe bağlı iken mecburi yapılan
işlere lazım olacak paralar,
6 - Köy işine bakacak adamların aylığı.
DÖRDÜNCÜ FASIL
Köy
Muhtarının ve ihtiyar meclisi azalarının seçilme yolu
Madde 20 – (Değişik: 26/10/1933 - 2329/1 md.)
Her köyde bir köy derneği, bir köy muhtarı, bir de ihtiyar
meclisi bulunur. Köyde 24 üncü maddeye göre köy muhtarını ve ihtiyar meclisi
azalarını seçmeğe hakkı olan kadın ve erkek köylülerin toplanmasına köy
derneği derler. Köy muhtarı ve ihtiyar meclisi azaları doğrudan doğruya köy
derneği tarafından ve köylü kadın ve erkekler arasından seçilir. Köy muhtarı
ihtiyar meclisinin başıdır.
Madde 21 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.)
Madde 22 – (Mülga: 18/1/1984 - 2972/37 md.)
Madde 23 – Köyün imamı ile muallimi veya başmuallimi ihtiyar
meclisinin her zaman azasıdırlar.
Madde 24 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.)
Madde 25 – (Mülga: 18/1/1984 - 2972/37 md.)
Madde 26 – 27 - (Mülga: 17/7/1950 - 5672/3 md.)
Madde 28 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.)
Madde 29 – (Mülga: 17/7/1950 - 5672/3 md.)
Madde 30 – (Değişik: 26/10/1983 - 2329/2 md.)
Karı, koca, ana, baba, kız, oğul, gelin, güvey ve kardeşlerin
ihtiyar meclisinde aza olarak bir arada bulunmaları yasaktır. Bunların
seçilmiş olduğu görülür ise içlerinden en çok sayı kazanmış olan kadın veya
erkek azalıkta bırakılır. Sayıları beraber olur ise evli olan, ikisi de evli
ise yaşı büyük olan, yaşları da beraber ise çocuğu çok olan tercih olunur.
Çocuk adedi de beraber olur ise kur'a çekilerek kur'ada adı önce çıkan
azalığa alınır.
Madde 31 – 32 - (Mülga: 7/7/1950 - 5672/3 md.)
Madde 33 – (Değişik: 18/7/1963 - 286/2 md.)
a) Köy muhtarlığına ve ihtiyar meclisi üyeliğine seçildikten
sonra:
1. Kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olanlar,
2. İzinsiz olarak yabancı Devlet resmi hizmetlerinde
bulunanlar,
3. Ağır hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı kesin
olarak hüküm giyenler,
4. Taksirli suçlar hariç olmak üzere 5 yıldan fazla hapis
cezasiyle kesin olarak hüküm giyenler,
5. Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanmak, dolanlı iflas gibi yüz
kızartıcı suçlardan biri ile kesin olarak hüküm giymiş olanlar,
6. Devletin, katma bütçeli idarelerin, özel idare ve
belediyelerin, köylerin, İktisadi Devlet Teşekküllerinin veya bunlara bağlı
daire ve müesseselerle ortaklarının ve imtiyazlı şirketlerin memur ve
müstahdemi olanlar,
7. Cumhuriyet Senatosu üyesi, milletvekili, il genel meclisi
üyesi, belediye meclisi üyesi, belediye başkanı olanlar,
8. Köy içlerinin mütaahhidi, bu işlerle ilgili kimselerin
kefili veya ortağı olanlar ve bu cihetlerden köye borçlu bulunanlar,
Muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliğinden, il veya ilçe idare
kurulunca çıkarılırlar.
b) Köy tüzel kişiliği ile davacı ve davalı olan muhtar ve
ihtiyar meclisi üyeleri bu davalarda köy tüzel kişiliğini temsil edemezler.
Yetkili temsilciyi köy derneği seçer.
BEŞİNCİ FASIL
Muhtarın göreceği işler
Madde 34 – Köyün sınırı içinde köylüye ait işleri yapmak ve
yaptırmak muhtarla onun başında bulunduğu ihtiyar meclisinin vazifesidir.
Madde 35 – Muhtarın göreceği işler ikiye ayrılır:
1 - Devlet işleri;
2 - Köy işleri.
Madde 36 – Muhtarın göreceği Devlet işleri şunlardır:
1 - Hükümet tarafından bildirilecek kanunları, nizamları köy
içinde ilan etmek ve halka anlatmak ve kanunlar, nizamlar, talimatlar,
emirler ile kendisine verilecek işleri görmek;
2 - Köyün sınırı içinde dirlik ve düzenliği korumak (asayişi
korumak);
3 - Salgın ve bulaşık hastalıkları günü gününe Hükümete haber
vermek;
4 - Hekim olmıyanların ve üfürükçülerin hastalara ilaç
yapmasını menetmek ve Hükümete haber vermek;
5 - Köylünün çiçek ve bulaşık hastalıklar aşısı ile aşılanıp
hastalıktan kurtulmasına çalışmak;
6 - Köye gelip gidenlerin niçin gelip gitmekte olduklarını
anlamak ve bunlar içinde şüpheli adamlar veyahut ecnebiler görülürse hemen
yakın karakola haber vermek;
7 - Her ay içinde köyde doğan, ölen, nikahlanan ve boşananların
defterini yapıp ertesi ayın onuncu gününden evvel nüfus memuruna vermek ve
köyün nüfus defterini birlikte götürerek vukuatı yürüttürmek;
8 - Vergi toplamak için gelen tahsildarlara yol göstermek,
yardım etmek ve tahsildarların yolsuzluğunu görürse Hükümete haber vermek.
9 - Asker toplamak ve bakaya ve kaçakları Hükümete haber
vermek;
10 - Köy civarında eşkıya görürse Hükümete haber vermek ve
elinden gelirse tutturmak;
11 - Köylünün ırzına ve canına ve malına el uzatan ve Hükümet
kanunlarını dinlemiyen kimseleri köy korucuları ve gönüllü korucularla
yakalattırarak Hükümete göndermek;
12 - Köy sınırı içinde yangın ve sel olursa köylüleri toplayıp
söndürmeğe ve çevirmeğe çalışmak, (orman yangınlarında sınırdan dışarı olsa
dahi yardıma mecburdurlar.);
13 - Mahkemelerden gönderilen celpname ve her türlü tezkere ve
hükümleri lazım gelenlere bildirerek istenilen işleri yapmak ve mahkeme
mubaşirine ve jandarmaya vazifesinde kolaylık göstermek;
14 - İhzar ve tevkif müzekkereleri (bazı adamların kanun namına
tutulmasını emreden mahkeme kağıdı) gösterildikte aranılan kimseleri kağıdı
getirenlere tutturmak;
15 - Zarar görenlerin şikayeti ve bilip işidenlerin haber
vermesi üzerine sorup araştırmak;
16 - Bu kanunda ismi geçen davaları ihtiyar meclisine söyleyip
hükmünü almak.
Madde 37 – Muhtarın göreceği köy işleri şunlardır:
1 - 13 üncü maddede sayılan işleri ihtiyar meclisi ile
görüşerek yapmak ve yaptırmak;
2 - 14 üncü maddede sayılan işlerin yapılabilmesi için
köylülere öğüt vermek;
3 - İhtiyar meclisi ile görüştükten sonra köylüyü işe çağırmak;
4 - İhtiyar meclisi kararı ile köy işlerine harcanacak parayı
toplamak;
5 - Köy işlerine harcanacak parayı topladıktan sonra harcamak
için emir vermek;
6 - Bir ay içinde nerelere ve ne kadar para harcamış ise
gelecek ay başında hesabatını ihtiyar meclisine vermek;
7 - Köy işlerinde hem davacı, hem hasım olarak mahkemede
bulunmak ve isterse mahkemeye diğer birini yerine (vekil) göndermektedir.
Madde 38 – Köy muhtarına köy işlerini gördükleri zaman karşı
gelen ve kötü söyliyenler Devlet memuruna karşı koyanlar gibi ceza görürler.
Madde 39 – Muhtar yazılarını köy katibine yazdırır. Köyde katip
bulunmazsa bu işi köyün muallimine ve yoksa imamına yaptırır.
Madde 40 – Köy muhtarının köylü faydasına olmıyan kararlarını
kaymakam bozabilir. Fakat, onun yerine kaymakam kendiliğinden karar veremez.
Karar, gene köylü tarafından verilir.
Madde 41 – (Değişik: 18/7/1963 - 286/2 md.)
İl merkezine bağlı köylerde vali, ilçelere bağlı köylerde
kaymakamlar, muhtarın köy işlerini ve kanunlarla verilen diğer görevlerini
yapmadığını görürlerse muhtara yazılı ihtarda bulunurlar. Buna rağmen iş
görmiyen muhtar, yetkili idare kurulu karariyle görevinden uzaklaştırılır.
İhtiyar meclisinin göreceği işler
Madde 42 – İhtiyar meclisi en az haftada bir defa toplanıp
konuşur. İhtiyar meclisini muhtar toplanmağa çağırır. İhtiyar meclisi köy
muhtarının çağırmadığı ve meclisin toplanma günü olmadığı vakitlerde dahi
köy muhtarına haber vererek kendi isteği ile toplanabilir.
Madde 43 – İhtiyar meclisi köy işlerini en ziyade lazım olandan
başlıyarak bir sıraya koyar ve biri yapılıp bittikten sonra sırasiyle
hepsini köylüye gördürmeğe çalışır. Evvel yapılması lazım gelen sağlık, yol,
mektep işlerinin geri bırakıldığı haber alınır veya şikayet edilirse köyün
bağlı olduğu kaymakam veya vali tarafından gösterilen yolda yapılır.
Madde 44 – İhtiyar meclisinin göreceği işler şunlardır:
1 - İhtiyar meclisi köylüye ait işleri konuşur ve hangi işleri
köylü tarafından kendileri çalışarak doğrudan doğruya ve hangi işlerin para
ile veya ırgat ile görülebileceğine karar verir. "Köy işlerinden köy
ahalisinin imece ile çalışarak yapacakları işi, köylünün çift ve çubuğu ile
uğraşmadıkları boş zamanlara bırakır."
2 - (Değişik: 12/2/1954 - 6250/2 md.) İhtiyar Meclisi bu
Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerinde yazılı mecburi ve ihtiyari işleri yapmak
için lüzumu halinde köy sınırı içindeki gayrimenkulleri değer pahasiyle
satın alır. Mal sahibi razı olmazsa köyün bağlı bulunduğu kaza veya vilayet
idare heyeti işi gözden geçirir. İdare heyetinin kararına söz yoktur.
3 - Tarlası olmıyan veya yetişmiyen köylüye köyün sınırı
içinden boz haliden bir parça ayırıp vermek ve tasarrufu malsandığına veya
sair dairelere geçmiş olan araziyi köy namına satın alıp arazisi olmıyanlara
vermek ve bedelini taksitle köy sandığına ödetmek mecburidir.
4 - İhtiyar meclisi köylünün kaçar gün çalışacağını kestirir.
5 - Köy işi için beher köylüye haline göre salınacak paranın ne
olacağını keser.
Madde 45 – Paranın harcanmasında hiçbir fenalık olmamasına ve
faydasız yere para verilmemesine köy muhtarı ve ihtiyar meclisi azaları göz
kulak olurlar ve paranın harcanmasında fenalık ve yolsuzluk olduğu Hükümetçe
anlaşılırsa kaza idare meclisinin hükmü ile Tahsili Emval Kanununa göre köy
muhtarı ve ihtiyar meclisi azasının malları satılarak köylünün parası
ödenir.
Madde 46 – (Değişik: 7/7/1950 - 5672/2 md.)
Mecburi işleri gördürmiyen ve toplanması isteğe bağlı olmayan
paraları toplamayan ve toplattırmayan köy muhtarı ve ihtiyar meclisi
üyelerine köyün bağlı bulunduğu idare kurulunca 10 liradan 50 liraya kadar
para cezası hükmolunur. Bu ceza Maliyece Tahsili Emval Kanununa tevfikan
tahsil ve köy sandığına teslim olunur.
İki
ve daha ziyade köylere düşen işler
Madde 47 – İki ve daha ziyade köyler arasındaki işler için o
köylerin muhtar ve ihtiyar meclisleri kendi aralarında kararlaştıracakları
bir köyde toplanarak konuşurlar ve ne türlü yapılacağını ve her köyün o işte
ne türlü yardım edeceğini kararlaştırırlar ve ondan sonra Hükümete haber
vererek alacakları izne göre işe başlarlar.
Madde 48 – İki veya daha ziyade köylere düşen işler için
köylerin ihtiyar meclisleri kendi aralarında anlaşamazlarsa bunlardan bir
tarafın dilemesi üzerine köyün bağlı olduğu Hükümet reisi işe karışır ve o
köylerin ihtiyar meclislerini toplıyarak işi bitirir.
ALTINCI FASIL
İhtiyar meclislerinin göreceği davalar
Madde 49 – 52 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.)
Madde 53 – İhtiyar meclisleri köylünün iki tarafın uzlaşmasiyle
bitirilebilen her türlü işlerini görürler. (Sulh).
Madde 54 – 55 – (Mülga: 2/7/1941 - 4081/36 md.)
Madde 56 – 13 üncü maddede yazılan mecburi işleri yapmıyan
köylüden ihtiyar meclisinin karariyle haline göre bir kuruştan yüz kuruşa
kadar ceza alınır. Ceza parasını vermiyenler hakkında (66) ncı maddeye göre
muamele yapılır. Cezaya mahküm olan adam o işten gene kaçarsa evvelki ceza
iki kat olarak alınır.
İhtiyar meclisince salınan parayı ödemiyenlerden iki katı (66)
ncı maddeye göre tahsil olunur.
YEDİNCİ FASIL
Davaların nasıl görüleceği
Madde 57 -– 65 – (Mülga: 18/7/1963-286/3 md.)
imar hukukçusu
Yeni Sayfa 2
belediyelerin "imar", "ımar" ve "imar hukuku", "ımar hukuku", "kaçak yapı",
imar planı", "arazi ve arsa düzenlemesi", "imar para cezaları", "imar kirliliği
suçları", ve her türlü imar sorunlarına çözüm getirecek olan "imar hukukcusu" ve
"ımar hukukçusu".
Copyright © Imar Hukukcusu Tüm hakları saklıdır.
Yayınlanma:: 2007-07-03 (1636 okuma)
[ Geri Dön ]
 |
 |
 |
 |
