DANIŞTAY
Altıncı Daire
Esas No:1999/2940
Karar No:2000/4089
ÖZETİ : ,..'mn özel bir konumu ve inşaat alam tanımının bu kent için
değiştirilmesini zorunlu kılan bir nedenin varlığından söz edilemeyeceğinden
... İmar Yönetmeliğinde inşaat alanı tanımının, degiştiri1mesine ilişkin
işlemde hukuka uyarlık bulanmadığı hk.-DD.105
Temyiz İsteminde Bulunan: ... Belediye Başkanlığı
Vekili______ ___± Av, ■ ■ ■
Karşı Taraf .: ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili :
Av....
. :
İstemin Özeti : Ankara 6.İdare Mahkemesinin 4.2.1999 günlü. E:1938/466.
K:1999/47
sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması
istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir..
Danıştay Tetkik Hakimi Ömer Kproğlu'nun Düşüncesi : Dava konusu' işlemle
inşaat alanında artış ve yoğunluk getirildiği, inşaat alanı tanımının
______________ için
değiştirilmesine gerefc bulunmadığı anlaşıldığından, davanın reddi yolundaki
idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Celalettin Yüksel'in Düşüncesi : ... Büyükşehir Belediyesi
İmar Yönetmeliğinin 17. maddesinin 5. fıkrasında değişiklik yapılmasına ilişkin
büyükşehir belediye meclisinin 19.3.1998 günlü 208 sayılı kararının iptali
isteği ile açılan davanın reddine ilişkin idare mahkemesi kararının bozulması
istenilmektedir.
T.C. Anayasası 124. maddesinde. "Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel
kişilerinin kendi görev alanlarım ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin
uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler
çıkarabilecekleri" kuralı yer almıştır.
Dava konusu işlemle ... Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin 17.
maddesinin 5. fıkrasında değişiklik yapılarak" inşaat atam" yeniden tanımlan
mıştır.
' - ■
3194 sayılı İmar Kanununun 44. maddesinin l/f fıkrasında, imar planı yapımı ve
değişiklikleri1, ilgili kriterlerin tesiriti ve imarla ilgili diğer hususların
Bayındırlık ve îskan Bakanlığınca çıkartılacak yönetmelikle belirleneceği
öngörülmüştür.
Öte yandan büyükşehir belediyelerinin görevleri 3030 sayılı Yasanın 6.
maddesinin (A) fıkrasında ayrıntılı olarak sayılmış, aynj maddenin (B)
fıkrasında da. (A) fıkrası dışında kalan ve yürürlükteki mevzuatla belediyelere
verilen bütün görevlerin ilçe belediyelerince yürütüleceği hükme bağlanmıştır.
3194 sayılı Kanununun 44. maddesi l/f fıkrası uyarınca bu konuda yönetmelik
çıkarma yetkisi Bayındırlık ve İskan Bakanlığına verildiğinden ve büyükşehir
belediyelerine düzenleme yapma konusunda yasa ile bir yetki verilmemiş
olduğundan, yapılmış olan düzenlemenin iptali gerekirken davanın reddine karar
verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davacı idare temyiz isteminin kabulü ile idare mahkemesi
kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MÎLLETİ ADINA
Karar veren- Danıştay Altıncı Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları
dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra: işin gereği görüşüldü:
Dava. 13.5.1986 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe konulan ... Büyükşehir
Belediyesi İmar Yönetmeliğinin 17.maddesinin "inşaat alanı"m tanımlayan
5.fıkrasının değiştirilerek yeniden düzenlenmesine ilişkin büyükşehir belediye
meclisinin 19.3.1998 günlü. 208 sayılı kararının iptali istemiyle açılmış,
idare mahkemesince. ... Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin
17/5.maddesinde; İnşaat alam; .iskanı mümkün olan bodrum katlar ve çatı araları
dahil asma kat, çekme kat ve diğer bütün katların alanları toplamıdır. Kapalı
çıkmalar, açık ve kapalı merdivenler veya katlara mahreç veren zemin kat
dışındaki açık koridorlar bina inşaat alanına dahildir. Işıklıklar. dubleks
bağımsız bölümlerde katlar arasında
boşluklar,
açık çıkmalar, iç yüksekliği. (1.80) metreyi geçmeyen yalmz tesisatın
geçirildiği tesisat galerileri ve katlan ve yangın merdivenleri, ile zorunlu
müştemilat (garaj, kalorifer dairesi, kapacı. kaloriferci daireleri, sığınak
v.b.) bu alana dahil değildir. İskanı mümkün katlar ifadesi ile konut, işyeri.
eğlence ve dinlenme yerleri gibi ikamet, çalışmaya ve eğlenmeye tahsis edilmek
üzere yapılan katlar kasdedilmektedir." tanımlarına yer verilmekte iken
uyuşmazlık konusu belediye meclisi karan ile yeniden düzenlenerek yürürlüğe
konulan değişik 5.fıkrasında inşaat alanı; iskanı "mümkün olan bodrum katlar ve
çatı araları dahil asma kat ve diğer bütün kararların alanları toplamıdır.
Kapalı çıkmalar, açık ve kapalı merdivenler veya katlara mahreç veren zemin kat
dışındaki koridorlar bina inşaat alanına dahildir. Işıklıklar hava bacaları,
dubleks bağımsız bölümlerde katlar arasındaki boşluklar, açık çıkmalar, iç
yüksekliği C1.8Û) metreyi geçmeyen yalmz tesisatın geçirildiği tesisat
galerileri ve katları, yangın merdivenleri, garajlar asansör boşluğu (zemin kat
hariç) ve zorunlu müştemilat (kalorifer dairesi, kapacı kaloriferci daireleri,
sığmak, otellerde inşaat alanının 25'ini geçmemek üzere bodrum katlarda
yapılabilecek sauna, hamam, aletli jimnastik salonu, mesaj odası, sguash salonu
gibi spor ve sağlık tesisleri) bu alana dahil değildir. İskam mümkün katlar
ifadesi ile konut işyeri, eğlence ve dinlenme yerleri gibi ikamete, çalışmaya ve
eğlenmeye tahsis edilmek üzere yapılan katlar (bağımsız bölüm ve yapılan tesisin
sosyal eklentisi olmamak kaydıyla) kasdedilmektedir." biçimde tanımlandığı,
yönetmelik değişikliği ile getirilen yeni düzenleme ile otellerde inşaat
alanının X5'ini geçmemek üzere bodrum katlarda yapılabilecek sauna hamam,
jimnastik salonu, mesaj odası. squash salonu gibi spor ve sağlık tesislerinin
inşaat alanı dışında bırakılması, ıskam mümkün katlar ıfadesinınde; konut
işyeri, eğlence ve dinlenme yerleri gibi ikamete çalışmaya ve eğlenceye tahsis
edilmek üzere yapılan tesisin eklentisinin kasdedildıği. "inşaat alam
katsayısı"nın sabit bir yeri olduğu dikkate alındığında imar planlanndaki
yapılanma ilkeleriyle birlikte imar parseline oranlanması sonucunda inşaat
alanının saptanacağı, bu şekilde saptanan inşaat alanının ise parsel büyüklüğü
değişmediği sürece artış veya azalışının söz konusu olamayacağı, parselde
yapılacak yapıların inşaat alanının sabit kalacağı, otellerin sabit inşaat
alanının #5'inı aşmayacak şekilde bodrum katlarında yapılacak tesislerin ise
inşaat alanının artışına yol açmayacağı, otellerde inşaat alanına dahil
edilemeyeceği belirlenen, bağımsız bölüm olmamak ve yapılan tesisin eklentisi
olmak kaydıyla gerçekleştirilecek tesislerin hazırlanacak projeleri ile
ruhsat!andın İmal arı aşamasında imar mevzuatına uygun olup olmadıklarının
belirlenmesinin mümkün olduğu, söz konusu tesislerin yapılmasına izin veren
yönetmelik hükümlerinin bu aşamada imar mevzuatına ve hukuka aykırılığından söz
edilmemesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş: bu
karar davacı idare tarafından temyiz edilmiştir.
3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği' nin
15.maddesinin 3.fıkrasında "yapı inşaat alam (brüt inşaat alam) bodrum kat, asma
kat ve çatı arasındaki piyesler dahil yapının inşa edilen tüm katlarının toplam
alanıdır, ışıkTıklar, hava bacaları., saçaklar, btna dışında tertiplenen yangın
merdivenleri hariç ortak alanlar, lav alana dahildir" hükmü yer almaktadır.
... Büyükşehlr Belediyesi İmar Yönetmeliğinin 17,maddesinin inşaat âlâm-tîı
tîammlayan .5.fıkrasında "inşaat alam: iskanı mümkün olan bodrum katlar ve
<$£tn ansalları -dâtııl <asraa ilcat. çekme kat ve diğer bütün katların aflan^an
toplamı-Utt. 'Kapalı çıkmalar, açık ■ ve kapalı merdivenler veya katlara mahreç
veren zemin i'tert dışındaki açık koridorlar bina inşaat alanına dahildir.
Işıklıklar, dubleks Eğimsiz bölümlerde katlar arasında boşluklar, açık
çıkmalar, iç yüksekliği, îÇiitSO) metreyi geçmeyen yalnız'tesisatın
geçirildiği tesisat-.gaİBrıiteni ve:fcat-Uarn ve yangın merdivenleri iTe
"zorunlu müştemilat (garaj, kalorifer "dairesi, :.kapâGi, kaloriferci
:daireleri. sığınak vb.) bu alana dahil değildir. İskam mümkün katlar
"ifadesi ı-rlekomît. işyeri, -Ejğlenee ^ve dinlenme yenleni cgtbi ikamette,
^çalışmaya ve eğlenmeye tahsis edilmek üzere yapılan katlar kasdedilmekte-■:5dtr."
şşeklinde tanımlanmış iken uyuşmazlık konusu 19.3.1998 günlü, 208 sayılı
belediye mecTisi karan ile'yeniden düzenlenerek yürürlüğe konulan değişik
5. fıkrasında inşaat alam; iskanı mümkün olan bodrum katlar ve çatı araları
dahil asma kat çekme kat ve diğer bütün katların alanları toplamıdır. Kapalı
çıkmalar. ?3çtkwe:.lcapalı -merdivenler veya katlapa :raahreç veren zemin
kat dışındaki açık koridorlar bina inşaat alanına dahildir. Işıklıklar
hava bacaları, dubleks bakımsız bölümlerde katlar arasındaki boşluklar,
açık çıkmalar, iç yüksekliği (1.80) metreyi gşçıneyen yalnız tesisatın
geçirildiği tesisat galerileri ve katları, yangın merdivenleri, garajlar,
asansör boşluğu (zemin kat hariç) ve zorunlu Tniiştenrilat (kalorifer dairesi,
kapıcı kaloriferci daireleri, sığınak, otel-İtetide; .iinşaat alammn;*5'ini
geçmemek üzere bodrum katlarda yapılabilecek sau-;na. hamam', aletli jimnastik
salonu, mesaj odası, sguash salenu gibi spor ve sağ-îik.testsleri) bu alana
dahil değildir. İskam mümkün katlar ifadesi ile konut 'işyeri, eğlence ve
dinlenme yerleri gibi ikamete, çalışmaya ve eğlenmeye tahsis edilmek üzere yapı
lan'kati ar (bağımsız bölüm v€,yapılan'tesı.sin sogyal eklenttsi olmak.kaydıyla)
kasdedilmektedir." şeklinde değiştirilmiştir.
Yukarıda belirtilen Tip İmar Yönetmeliği .getirilen inşaat alanı tanımının
.genel jöldüğu. ^bfrıbölgenin farklı LbtroözetHği -^rsa. lüzum'-ve ihtiyaca
göre belediyelerin çıkaracakları imar yönetmeliğinde^kimi^değişik
düzenlemeler yapılabileceği açıktır.
Uyuşmazlık konusu olajsla öldüğü:gibi ...imn özel bir konumu ve inşaat alam
tanımının bu kent için değiştirilmesini -gerektiren zorunlu bir nedenin
varlığından söz edilebilmesi mümkün değildir.
Dosyanın incelenmesinden. ..davıaikenusu ,yönetmelikımaiddesi ile otellerde;
inşaat alanının $5'im' geçmemek üzere bodrum katlarda yapılabilecek sauna,
ha-, mam, ...aletli jimnastik salonu, masaj odası, sguash salonu gibi spor ve
sağlık te--stsleı^nîn'fnşaat.aiamna'k'atılmadan yapılmasıyla otellerin inşaat
alanında #5 oranında artış ve dolayısıyla aynı oranlarda da bölgeye yeni nüfus
yoğunluğu getirileceği ve ayrıca kentteki yapılaşma sürecinde bir dengesizlik
ve eşitsizlik /XaE<!tılaeağı anlaşıldığından, yönetmelik maddesinin
değiştirilmesine ilişkin da-,tys._konuşu işlemde hukuka .uyarlık; davanın
resldiyalundaki lidare^mahkemesi kara-rvncla ise hukyki isabet
bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle. Ankara 6. İdare Mahkemesinin 4.2.1999 günlü, iE?t998/466,K:1999/47
sayılı kararının bozulmasına, dosyanın adı geçen ımahkemeye
,kar_ar .vertldi.