DANIŞTAY

Altıncı Daire

Esas  No:1999/185

Karar No:2000/514

ÖZETİ : Kadastro görmemiş yerlerdeki ta­şınmazların 2942 sayılı kanunun 9. madde­de belirtildiği şekilde durumunun tespit ettirilmesi ve tapuda kayıtlı olmayan ta­şınmaz malların tescili ve zilyedinin tespitinin 19. maddede belirtilen usule uygun olarak asliye hukuk mahkemesince yaptırılmasından sonra kamulaştırma yapı­labileceği hk.-DD.104

Temyiz İsteminde Bulunan: ... Köyü Muhtarlığı

Diğer Davalı İdare: ... Kaymakamlığı

Karşı Taraf  :: ...

Vekili______ ı Av. ...

İstemin Özeti : Bursa 2.İdare Mahkemesinin 9.7.1998 günlü.E:1997/721. K:1998/643 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti:Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bulun­madığından usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

Tetkik Hakimi E.Emel Çelik'in Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile mah-

keme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Savcı Tülin Özgenç'ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen husus­lar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında be­lirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın da­yandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerekti­rir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı _ Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava, davacının zilyetliğinde bulunan ... İli, ... İlçesi. ... Köyündeki ev ve arsanın köy meydanına-park yapılmak üzere kamulaştırılmasına ilişkin 1.5. 1997 günlü işlemin iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesince, 2942 sayılı Ka­mulaştırma Kanununda belirtilen kamulaştırmayı yapacak idarenin kamulaştırılacak taşınmazların sınırım, yüzölçümünü ve cinsini gösteren ölçekli planım yapacağı veya yaptıracağı, ayrıca kadastro görmemiş yerlerin durumunu 9.maddede belirtil­diği şekilde tespit ettireceği, tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların tescili ve zilyedinin tespitinin 19.maddede belirtilen usule uygun olarak taşınmaz malın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesince yaptırılacağı hükümlerine uyulmaksızın tesis edilen kamulaştırma işleminin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiş: bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.

Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki temyize konu Bursa 2.İdare Mahkemesinin 9.7.1998 günlü.E:1997/721,K:1998/643 sa­yılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından bozma istemi yerinde görülmeyerek anılan mahkeme kararının onanmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 3.2.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.

DANIŞTAY

Altıncı Daire

Esas No : 2002/4906

Karar No : 2002/5794

Özeti: Planda park alanında kalan taşınmazın kamulaştırılması İsteminin reddine ilişkin işlemi dava konusu olduğun­dan, AYM' nin iptal kararından söz edilerek idarelerin kamulaştırmaya zorlanamayacağı hk.-DKD.1

İstemin Özeti                                 -    :   İstanbul   1.İdare   Mahkemesinin   5.6.2002

günlü, E:2001/1726, K:2002/784 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir

Savunmanın Özeti                              : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden

hiçbiri   bulunmadığından,   usul   ve   kanuna   uygun   olan   kararın   nanması   gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Selçuk Topal'ın Düşüncesi        :Davacıya                            ait

taşınmazın imar planında park alanında kalması nedeniyle kamulaştırılması isteminin reddine ilişkin işlemin ipdali ve taşınmaz üzerinde bulunan sınırlamanın kaldırılması istemiyle dava

açılmış olmasına karşın; idare mahkemesince, taşınmazın kamulaştırılması veya kamulaştırılmadığı takdirde üzerindeki sınırlamanın kaldırılması isteminin reddine ilişkin işlem ve bu işlemin dayanağı olan taşınmazın yeşil alana tahsisine ilişkin kararın dava konusu işlem olarak kabul edilerek iptaline karar verildiği; davacının taşınmazının kamulaştırılması istemiyle idareye başvurduğu, taşınmazı üstündeki kısıtlılığın kadırılmasını mahkemeden İstediği dikkate alındığında, idareleri kamulaştırmaya zorlayıcı ve idari işîem niteliğinde yargı karan verilemeyeceğinden, bu husular göz önünde bulundurulmaksızın dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Turan Karakaya'nın Düşüncesi                                        :         Dava,

davacıların imar planında çocuk parkı alanında kalan taşınmazlarının kamulaştırılması isteminin reddine ilişkin işlemin iptali ile taşınmaz üzerindeki sınırlamanın kaldırılmasına karar verilmesi istemi ile açılmış, İdare Mahkemesince dava konusu işlem iptal edilmiştir.

2942 sayılı kamulaştırma kanunu hükümleri uyarınca bir taşınmazın kamulaştırılması konusunda, idareleri zorlayıcı nitelikte yargı kararı verilmesi olanağı bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, davacı tarafından, taşınmazı'üzerindeki sınırlamanın kaldırılmasına karar verilmesi istenilmiş ise de, mahkemece idari işlem niteliğinde karar verilmesi mümkün değildir.

Bu durumda, istemin reddine karar verilmesi gerekirken, aksine verilen İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra İşin gereği görüşüldü:

Dava, 1/1000 ölçekli imar planında park atanında kalan ...; ..., ... pafta, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılması isteminin reddine ilişkin 1.11,2001 günlü, 12557 sayılı işlemin iptali ile taşınmaz üzerinde bulunan sınırlamanın kaldırılmasına karar verilmesi istemiyle açılmış; idare mahkemesince, davanın konusunun taşınmazın imar planında park alanında kalması nedeniyle kamulaştırılması isteminin reddine ilişkin işlemin iptali ve taşınmaz üzerinde bulunan sınırlamanın kaldırılması istemiyle dava açılmış olmasına karşın;davanın konusunun taşınmazın kamulaştırılması veya kamulaştırılmadığı takdirde üzerindeki sınırlamanın kaldırılması isteminin reddine ilişkin işlem ve bu işlemin dayanağı olan taşınmazın yeşil alana tahsisine ilişkin kararın iptali istemi olduğu kabul edilerek, 3194 sayılı İmar Kanununun 13. maddesinin 1 ve 3. fıkralarının Anayasa Mahkemesince iptal edildiği, davacılara ait taşınmazın tasarrufunu kısıtlayıcı herhangi bir hüküm bulunmadığı, aradan geçen süre içinde de kamulaştırma işlemlerine de başlanılmadığı dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş; karar davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu taşınmazın planda park olarak ayrıldığı; ancak bugüne kadar parsel üzerinde herhangi bir uygulama yapılmadığı ve taşınmaza ilişkin kamulaştırma işleminin de tesis edilmediği; davacının taşınmazının kamulaştırması istemiyle idareye başvurduğu, isteminin reddi üzerine bu işlemin iptaliyle birlikte taşınmaz üzerinde bulunan sınırlamanın kaldırılmasına karar verilmesi

istemiyle bakılmakta olan davayı açtığı; idare mahkemesinin ise davanın konusu olarak taşınmazın kamulaştırılması veya kamufaştırılmadığı takdirde üzerindeki sınırlamanın kaldırılması isteminin reddine ilişkin işlem ve bu işlemin dayanağı olan taşınmazın yeşil alana tahsisine ilişkin kararın iptali istemi olduğu kabul edilerek iptal kararı verildiği anlaşılmaktadır.

İdarelerin kamu hizmetlerini yerine getirebilmeleri için hizmetin ihtiyacı olan özel kişilere ait taşınmazları 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre kamulaştırabilecekleri; ancak bu kamulaştırma işlemlerini de program ve Ödeneklerinin yeterliliği çerçevesinde yapabilecekleri açık olduğundan, idareleri kamulaştırmaya zorlayıcı nitelikte yargı kararı verilmesi mümkün değildir.

Diğer taraftan, davacı taşınmazı üzerinde bulunan kısıtlılığın kaldırılmasını idare mahkemesinden istemiş olduğundan, mahkemenin idarenin yerine geçerek idari işlem niteliğinde karar verebilmesi de olanaksızdır.

Bu durumda, idare mahkemesince yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurulmaksızın karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle İstanbul 1. İdare Mahkemesinin 5.6.2002 günlü, E:2001/1726, K:2002/784 sayılı kararının BOZULMASINA, ..., dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 10.12.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.

DANIŞTAY

Altıncı Daire

Esas No : 2001/6417

Karar No : 2002/6314

Özeti : Hazineye ait taşınmazın 2942 sayılı Yasanın genel hükümleri uyarınca kamulaştırılması yönünde kurulan işlemin yok hükmünde olduğu hk.-DKD.1

Temyiz isteminde Bulunan       :... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili                                                    : Av. ...

Karşı Taraf      .                                   :.., Defterdarlığı

İstemin Özeti                                      :  Ankara  1.  İdare  Mahkemesinin  28.6.2001

günlü, E:2000/1569, K:2001/808 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir

Savunmanın Özeti                             : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Selçuk Topal'ın Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Turan Kara kaya'nın Düşüncesi                        : Temyiz dilekçesinde

öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine.uymayıp İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle İdare Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava, ..., ..., ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı hazineye ait Sağlık Bakanlığına tahsisli ve sağlık ocağı olarak kullanılan taşınmazın imar planında yolda kalması nedeniyle kamulaştırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesince, kamu tüzel kişileri ve kurumlarına ait taşınmazların diğer bir kamu tüzel kişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılmasının mümkün olmadığı, bu tür taşınmazlara gereksinim olması durumunda 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30. maddesi hükmüne göre işlem tesis edilmesi gerektiğinden, hazineye ait taşınmazın davalı idarece 2942 sayılı Yasanın genel hükümleri uyarınca kamulaştırılması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş; karar davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.

2942 sayılı Yasanın 30. maddesine göre işlem tesis edilmesi gerekirken anılan Yasanın genel hükümleri uyarınca hazineye ait taşınmazın kamulaştırılması yolunda tesis edilen işlem yok hükmündedir.

Bu durumda, idare mahkemesince dava konusu işlemin yok hükmünde olduğu

belirtilmeden iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle Ankara i. İdare Mahkemesinin 28.6.2001 günlü, E:2000/1569, K:2001/808 sayılı kararının BOZULMASINA, ..., dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 23.12.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.

DANIŞTAY Altıncı Daire

Esas No   : 2002/1715 Karar No   : 2003/4409

özeti: Davacının yapısına enkaz bedeli yerine bina bedeli ödenmesi gerektiği iddiası dikkate alındığında, bulunduğu yerde korunamayan gecekonduya enkaz bedeli ödenerek kamulaştırılması yolundaki işlemin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünün, enkaz bedeli ödenmesinin bir idari işlem olan belediye encümeni kararına ve yapıya bina ya da enkaz bedeli mi ödeneceği konusuna dayandığından idari yargının görev alanına girdiği hakkında.-DKD.3

Temyiz İsteminde Bulunan: ...

Vekili                     : Av. ...

Karşı Taraf        : ... Belediye Başkanlığı

Vekili                     : Av. ...

İstemin Özeti : Ankara 5. İdare Mahkemesinin 12.11.2001 günlü, E:2001/102, K:2001/1365 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Selçuk Topal'm Düşüncesi: Davacının yapısına enkaz bedeli yerine bina bedeli ödenmesi gerektiği iddiası dikkate alındığında, enkaz bedeli ödenmesi bir idari işlem olan belediye encümeni kararına dayandığından, yapıya bina ya da enkaz bedeli mi ödeneceği konusunda çıkan uyuşmazlıkta idari yargının görev alanına girmektedir. Bu nedenle, aksi yöndeki temyize konu idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Turan Karakaya'nın Düşüncesi: Dava, davacıya ait gecekondunun kısmen kamulaştırılmasına ilişkin İşlemin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince, bedelin düşük olduğu gerekçesiyle açılan davanın 2942 sayılı Kanunun 14. maddesinin 1. fıkrası uyarınca görev yönünden reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden dava konusu işlem ile davacıya ait gecekondunun enkaz bedeli ödenmek suretiyle kaldırılmasına karar verildiği, Takdir Komisyonu raporunda ise 1.783.188.000 TL gecekondu ve müştemilatın maliyet bedeli, takdir edildiği, 178.319.000 TL. enkaz bedeli takdir edildiği davacının ise bina bedelinin Ödenmesini istediği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, davacının İstemi 2942 sayılı Kanunun 14.maddesinin 1.fıkrası kapsamında olmadığından, uyuşmazlığın görüm ve çözümü idari yargının görev alanına girdiğinden İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava,..., ..., ... Mahallesinde İmar yolu üzerinde bulunan gecekonduların enkazlarının ve diğer tesislerin 1.2.2000 günlü, 166/192 sayılı belediye encümeni kararıyla kamulaştırılmasına karar verilmesi nedeniyle ve davacının gecekondusunun imar yolunda kalan bölümünün 178.319.000.-lira enkaz bedeli ile kamulaştırılmasına ilişkin ....Noterliği aracılığıyla    tebliğ    edilen    27.7.2000    günlü    işlemin    iptali    istemiyle    açılmış;    idare

mahkemesince, davacının enkaz bedelini düşük bularak...... Asliye Hukuk Mahkemesinde

dava açtığı ve kamulaştırma işleminde enkaz bedeli yerine bina bedelinin ödenmesi gerektiğini ileri sürdüğü, enkaz bedeli takdirinin de idari işlem olan belediye encümeni kararına dayalı olduğu, bu nedenle bina bedelinin Ödenmesi gerektiği yolunda idare mahkemesi kararı olmaksızın adli mahkemeden bina bedelinin tahsililne karar verilmesinin İsten ilemeyeceği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı; binanın değerinin tespitinde enkaz olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunun ileri sürüldüğü, İleri sürülen bu iddiaların ise bedele ilişkin olduğu, kamulaştırma bedeline ilişkin uyuşmazlıkların da 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 14.maddesi uyarınca adli yargının görev alanına girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiş; karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Dosyanın İncelenmesinden, davacının yapısının yolda kalan bölümüne takdir edilen enkaz bedelinin yapının geri kalan kısmının onarımına bile yetmeyeceği, bina bedelinin takdir edilerek kendisine ödenmesi gerektiğini ileri sürerek bakılmakta olan davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Davacıya ait yapının kısmen yolda kalması nedeniyle yapıya enkaz bedeli ödenerek yolda kalan kısmının kamulaştırılmasına karar verilmiş olup, davacının iddiaları dikkate alındığında yapıya enkaz bedeli ödenmesi bir idari işlem olan belediye encümeni kararına dayalı olduğu için, yapıya enkaz bedelinin mi yoksa bina bedelinin mi Ödenmesi gerektiği hususu idari yargının görev alanına giren bir uyuşmazlıktır.

Bu durumda, idare mahkemesince davanın görev yönünden reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle Ankara 5. İdare Mahkemesinin 12.11.2001 günlü, E:2001/102, K:200l/1365 sayılı kararının bozulmasina, 10.120.000.-lira karar harcı ile fazladan yatırılan 7.530.000.-lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 22.9.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

imar hukukcusu

Copyright © Imar Hukukcusu Tüm hakları saklıdır.

Yayınlanma:: 2007-06-05 (3475 okuma)