Bu bölümde Danıştayın imar hukuku ile ilgili karar örnekleri bulunmaktadır.
T.C
DANIŞTAY
Altıncı Daire
Esas No:1999/1673
Karar No:2000/4164
ÖZETİ : İmar planında başka amaçlarla ayrılmış
bulunan taşınmazların ilgili idarelerce toplanma amaçlı olarak kullanılmak
üzere tahsis edilmesi söz konusu olduğundan davacıya ait taşınmazın miting alam
olarak belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemde mevzuata uyarlık bulunmadığı
hk.-DD.105
Temyiz İsteminde Bulunan : ...
Vekili________ ı Av. ...
Karşı Taraf ; ... Belediye Başkanlığı
Veki 1 i_________ ı Av. ...
İstemin Özeti : Van İdare Mahkemesinin 10.12.1998
günlü, E:l996/479. K:1998/694 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne
sürülerek bozulması istenilmektedir.
I
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Özlem Şimşek'in Düşüncesi :
Toplantı yerlerinin zamanının, usul ve şartlarının düzenlendiği 2911 sayılı
Kanunun, imar planlarının yapılma ve değiştirilme amaçlan ile birlikte
değerlendirilmesinden, imar planında başka amaçlarla ayrılan yerlerin toplanma
amaçlı kullanılmak üzere 11-
gili
idarelerce tahsis edilmesinin söz konusu olduğu, bu nedenle ayrıca "miting
alanı" şeklinde bir belirlemenin yapılamayacağı sonucuna varıldığından, davacıya
ait taşınmazın miting alam olarak belirlenmesine yönelik imar planı
değişikliğine yapılan itirazın reddine ilişkin dava konusu işlemin iptaline
karar verilmesi gerektiğinden idare mahkemesinin davanın reddi yolundaki
kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Günay Erden'in Düşüncesi : Temyiz
dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun
49,maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare
mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki-ve yasal nedenler karşısında
anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle
idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren' Danıştay Altıncı Dairesince tetkik
hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra
işin gereği görüşüldü:
Dava........... Merkez. .,. Mahallesi. 25 pafta.389
ada, 70 parsel sayılı ta
şınmazın miting alanı olarak belirlenmesine ilişkin imar planı değişikliğine ya
pılan itirazın reddine yönelik 25.4.1996 günlü. 304 sayılı belediye meclisi ka
rarının iptali istemiyle açılmış: idare mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif
ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yeralan bilgi ve
belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazın bulundu
ğu alanın miting alanı olarak belirlenmesinde şehircilik ilkelerine, planlama
esaslarına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine
karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri
Kanununun '3. maddesi ile. toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı düzenlenerek. 6.
maddede, şehir ve kasabalarda ve gerekli görülen diğer yerlerde hangi meydan ve
açık yerlerde veya yollarda toplantı veya yürüyüş yapılabileceği ve bu toplantı
ve yürüyüş için toplanma ve dağılma yerleri ile izlenecek yol ve yönlerin vali
ve kaymakamı arca kararlaştırılarak alışılmış araçlarla önceden duyurulacağı.
8. maddede de toplantının yapıldığı yerin, toplantı süresince umuma açık yer
sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan İmar Plam Yapılması ve
Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelikte yer alan lejand hükümleri
arasında "Miting Alanı" şeklinde bir gös--terim bulunmamaktadır.
Dava konusu olayda, her ne kadar dosyaya ekli imar
planı paftasında davacıya ait taşınmazın "miting alam" olarak belirlendiğine
ilişkin bir gösterim bulunmamakta, ise de,, öaval;ı idarece anılan taşınmazın bu
amaca ayrıldığının belirtildiği anlaşıldığından, uyuşmazlığın dava konusu
taşınmazın miting alam olarak belirlenmesi çerçevesinde değerlendirileceği
açıktır.
. Bu bakımdan davacıya ait taşınmaza ilişkin
kullanımın miting alanına dönüştürülmesine ilişkin işlem yukarıda yeralan
düzenlemelerle birlikte irdelendiğinde,imar planında başka amaçlarla ayrılmış
bulunan yerlerin ilgili idarelerce toplanma amaçlı olarak kullanılmak üzere
tahsis edilmesi söz konusu olduğundan imar planında bu amaçla ayrıca yer
ayrılmasına ilişkin değişikliğine yapılan itirazın reddine yönelik işlemde
mevzuata uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan
nedenlerle. Van îdare Mahkemesinin 10.12.1998 günlü. E:1996/ 479. K:1998/694
sayılı kararının bozulmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine
21.6.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.
T.C
DANIŞTAY
Altıncı Daire
Esas No:1998/3559
Karar No:1999/4033
ÖZETİ : İmar planında kültür park olarak belirlenen
mülkiyeti hazineye ait taşınmazların 3194 sayılı yasanın 11. maddesi kapsamında
değerlendirilmesi mümkün olmadığından, anılan taşınmazların belediyeye devri
yolunda yapılan başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemde
mevzuata aykırılık bulunmadığı hk.-DD.103
Temyiz İsteminde Bulunan : ... Belediye Başkanlığı
Veki1i______ L Av. ...
Karşı Taraf : Maliye Bakanlığı
İstemin Özeti : İstanbul 5. İdare Mahkemesinin
7.11.1997 günlü. E:1996/ 1119, K:1997/1312 sayılı kararının usul ve yasaya
aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Temyiz edilen kararda bozma
nedenlerinden hiçbin bulunmadığından usul ve kanuna uygun olan kararın onanması
gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi Özlem Şimşek'in Düşüncesi : Temyiz
isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı Habibe Ünal'ın Düşüncesi : Dava. imar
planında kültür park alam olarak belirlenen hazineye ait taşınmazların 3194
sayılı Yasanın 11.maddesi uyarınca Belediyeye devri isteminin cevap verilmemek
suretiyle reddi yolundaki davalı idare işleminin iptali isteğiyle açılmış:
idare mahkemesince, parkın tümüy le dinlenme amaçlı yeşil alan niteliğinde
olduğu, kültür parkın ise yeşil alan dışında da fonksiyonlar içerdiği, bu
durumda davacının 3194 sayılı Yasanın 11. maddesinde yer alan "park" ibaresini
dayanak yaparak kultur park olan bir yerin kendisine bedelsiz verilmesi
isteminin reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gereçesiyle davanın
reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
... Belediye Başkanlığının başvurusu üzerine ...
Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğretim üyelerince düzenlenen raporda,
kültür parkın yeşil alanları, sergi (fuar) alanlarını, eğlence, dinlence,
gezinti ve hoşça vakit geçirme alanlarım, hayvanat ve botanik bahçelerini, spor
ve eğlence merkezlerini. doğal ya da yapma gölleri, gazino, büfe. kahve gibi
kuruluşları içerdiği, rekreasyon alanı olarak adlandırılabilecek zorunlu donatı
alanlarından olduğu ... Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğretim üyelerince
düzenlenen raporda da. kultur park alanının nazım imar planıyla belirlendiği,
yöredeki nüfusun kullanımı için' bölge parkı niteliğinde geliştirilmesi gereken
bu parkın uygulama imar planıyla daha detaylı olarak ele alındığı, açık ve yeşil
alan ihtiyacını karşılamak üzere projelendirildiği belirtilmiş: TMMOB Mimarlar
Odası tarafından da planda Kültür Park olarak belirlenen alanın işlevine uygun
ve yeşil alan ağırlıklı olması kaydıyla toplum yararım gözeterek ilgili
yasalara uygun bir şekilde uygulamanın yerel yönetim tarafından yapılması
gerektiği yolunda görüş verilmiştir.
Yukarıda sözü edilen bilimsel raporların dosyadaki
bilgi ve belgelerle birlikte değerlendirilmesinden kültür parkın, yeşil
karakterli alanlarla ilgili tüm kullanımları kapsadığı, kamuya açık genel
hizmetlere ayrılmış bir donatı alanı olduğu söz konusu yatırımın
gerçekleştirilebilmesi için imar planında kültür park alam olarak ayrılan
hazineye ait taşınmazların 3194 sayılı Yasanın 11. maddesine göre belediye'ye
bedelsiz olarak devrinin mümkün olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle temyize konu idare mahkemesi
kararında isabet görülmediğinden bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı
düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik
Hakiminin açıklamaları
dinlendikten
ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava. imar planında kültür park alam olarak
belirlenen mülkiyeti hazineye ait taşınmazların 3194 sayılı İmar Kanununun 11.
maddesi kapsamında değerlendirilerek belediyeye devri yolunda yapılan
başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle
açılmış: idare mahkemesince, uyuşmazlığın esasının. 3194 sayılı Yasanın 11.
maddesinde sadece "park" ibaresinin yer alması nedeniyle "kültür park"
ibaresinin bu madde kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceğine ilişkin
olduğu. Belediyeler Tip İmar Yönetmeliğinde parkın, kentte yaşayanların yeşil
bitki örtüsü ile dinlenme ihtiyaçlarına cevap veren alanlar olarak tanımlandığı,
imar planındaki park alanlarının içerisinde park için gerekli başka tesisler
gösterilmemişse ancak büfelerin, havuzların. pergolelerin. açık çayhanelerin ve
genel helaların yapılabileceğinin, başka tesislerin bu alanlarda yer
alamayacağının, lüzumu halinde açık spor tesislerinin yapılacağının öngörüldüğü,
kültür parkların ise eğlence ve kültür kuruluşlarını bir araya toplayan geniş
alanlar olduğu, bu durumda park ve kültür park arasındaki en temel farkı,
parkların tümüyle dinlenme amaçlı yeşil alan niteliğini taşımasına karşın
kültür parkların yeşil alan dışında fonksiyonlar içermesinin oluşturduğu.bu
nedenle 3194 sayılı Yasanın 11. maddesinde yer alan "park" ibaresinin dayanak
yapılması suretiyle imar planında "kültür park" olan bir yerin bedelsiz devri
yolundaki başvurunun reddine ilişkin işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı
gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından
temyiz edilmiştir.
Davanın yukarıda Özetlenen gerekçeyle reddi
yolundaki temyize konu İstanbul 5.İdare Mahkemesinin 7.11.1997 günlü.
E:1996/1119, K:1997/1312 sayılı kararında. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü
Kanununun 49. maddesinin 1.fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi
bulunmadığından bozma istemi yerinde gö-rülmeyerek anılan mahkeme kararının
onanmasına dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 15.9.1999 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
DANIŞTAY
Altıncı Daire
Esas No:1998/4211
Karar No:1999/5155
ÖZETİ : Ara kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar
planının örneği istenilmesine karşın 1957 onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar
planının bulunmadığı sonucuna varıldığı alt ölçekli planın üst Ölçekli plana
uygun olmasının zorunlu olması üst ölçekli nazım imar planı bulunmadan alt
ölçekli plan değişikliği yapılmasının mümkün olmaması karşısında dava konusu
işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı hk.-DD.103
Davacı______ -._ ... Belediye Başkanlığı
Vekili______ ;_ Av. ...
Davalı_______ :_ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
İstemin Özeti : Başbakanlık Sermaye Piyasası
Kurulunun 22.12.1997 tarih 13523-3793 sayılı ve 25.3.1998 tarih 586-2393 sayılı
yazılarıyla 2616 ada. 13 sayılı parselde kurumlarına ait hizmet binasının yarım
kat olan 6,7 ve 8. katlarının tam kata dönüştürülmesi yolundaki istemi üzerine
Bayındırlık ve İskan Ba-
kanlığı'nca 8.5.1998 tarihinde onaylanan 1/1000
Ölçekli plan değişikliğinin dava konusu 2616 ada. 13 sayılı parselin 1957
yılında onaylanan 1/5000 ölçekli kot rejimi Nazım İmar Plan.ında ve 37570 sayılı
kesin parselasyon planında 6 kat ticaret yolu olarak tanımlanan alanda kaldığı,
yapılan imar değişikliğiyle onaylı imar planında bölgesel olarak belirlenen
inşaat haklarına yaklaşık 5238 m2 ek inşaat alam verildiği, buna göre % 80
inşaat alanı artışı getirildiği ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Dava konusu 2616 ada. 13
parselle ilgili yapı yaklaşma mesafelerinin ve maksimum yüksekliğin uygun
olduğu, yapılan imar planı değişikliğinin nazım imar planı değişikliğini
gerektirmediği, dava konusu işlemin mevzuata uygun olduğu belirtilerek davanın
reddi savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi Nejdet Bayram'in Düşüncesi: Üst
ölçekli nazı» imar plam alt ölçekli plan değişikliği yapılması müakün
olmadığından işlemin iptalinin gerektiği düşünülmektedir.
Savcı Tülin Ozgenç'in Düşüncesi : Dava. Başbakanlık
Sermaye Piyasası Kuruluna ait ... 2616 ada. 13 sayılı parseldeki hizmet
binasının yarım kat olan 6, 7 ve a.katlarının tam kata dönüştürülmesine ilişkin
Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 8.5.1998 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli
plan değişikliğinin iptali istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı İnar Kanununun S inci maddesinde,
uygulama i«ar planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral
duruRj işlenmiş oîarafc nazı» imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli
bölgelerin yapı adalarım, bunların yoğunluk ve düzenini, yollan ve uygulama
için gerekli imar uygulan prog-raalarına esas olacak uygulama etaplarını ve
diğer bilgileri ayrıntıları i)e gösteren bir pîan olarak tanımlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı kuruma ait
hizmet binasının 6.7 ve 8. katının tam kata dönüştürülmesi istemi üzerine
Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca plan değişikliği yapıldığı ancak 1/5000
ölçekli nazın imar planının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, alt Ölçekli planların üst ölçekli
planlara uygun olması zorunlu olduğundan, nazım imar planı olmaksızın yapıldığı
anlaşılan dava konusu plan değişikliğinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 1/1000 ölçekli plan
değişikliğine ilişkin işlemin iptali gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik
Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra
işin gereği görüşüldü:
Davalı idarenin süre itirazı yerinde görülmemiştir.
Dava. Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulunun
22.12.1997 tarih 13523-3793 sayılı ve 25.3.1998 tarih 586-2393 sayılı
yazılarıyla 2616 ada. 13 sayılı parselde kurumlarına ait hizmet binasının yarım
kat olan 6.7 ve 8. katlarının tam kata dönüştürülmesi yolundaki istemi üzerine
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca 8.5.1998 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli
plan değişikliğinin, davanın özeti bölümünde belirtilen nedenlerle iptali
istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde uygulama
imar planları, tasdikli' halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu
işlenmiş olarak nazım imar
planı
esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarım, bunların yoğunluk
ve düzenini, yollan ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas
olacak uygulama etaplarım ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan;
nazım imar planı ise varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak
halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen
ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini
bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını gerektiğinde yapı yoğunluğunu,
çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkeleri, ulaşım
sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar
planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla
açıklanan ve raporuyla beraber bir bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
16.7.1956 tarihinde yayımlanarak bu tarihten 6 ay
sonra yürürlüğe giren 6785 sayılı İmar Kanununun 27. maddesinde de planların
nazım plan ve tatbikat planı olmak üzere iki türünün bulunduğu, nazım planların
halihazır haritalar üzerinde çizilen ve arazi parçalarının kullanış şekillerini
ve başlıca bölge tiplerini gösteren planlar olduğu, tatbikat planlarının da
halihazır harita üzerine çizilmekle beraber bunlara mevcutsa kadastro
vaziyetinin de işleneceği hükme bağlanmıştır.
Bütün bu hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden,
gerek 6785 sayılı İmar Kanunu gerekse 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca uygulama
imar planı yapılabilmesi için üst ölçekli nazım imar planının bulunması ve
uygulama imar planının nazım imar planına uygun olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, ... ada ... sayılı sayılı
parselde bulunan davacı kuruma ait hizmet binasının 6.7 ve 8.katının tam kata
dönüştürülmesi isteminin Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca kabul edilerek 3194
sayılı imar kanununun 9.maddesi uyarınca 1/1000 ölçekli planda değişiklik
yapıldığı, alt ölçekli planların üst ölçekli planlara uygun olması zorunlu
olduğundan dava konusu plan değişikliğinin 1/5000 ölçekli nazım imar planına
uygun olup olmadığının belirlenmesi açısından 30.9.1998 günlü ara kararı ile
davacı ... Belediyesi ve davalı Bayındırlık ve İskan Bakanlığından. 21.12.1998
günlü ara kararı ile de ... Bü-yükşehir Belediye Başkanlığından 1/5000 ölçekli
nazım imar planının Örneği istenilmesine karşın 1957 onaylı 1/5000 ölçekli kat
rejimi planı örneğinin gönderildiği anlaşıldığından 1/5000 ölçekli nazım imar
planının bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda 1/1000 ölçekli planın üst ölçekli plana
uygun olmasının zorunlu olması, üst ölçekli nazım imar planının bulunmadan alt
ölçekli plan değişikliği yapılmasının mümkün olmaması karşısında dava konusu
işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle dava konusu 1/1000 ölçekli
uygulama imar planı değişikliği işleminin iptaline. 2.11.1999 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
T.C
DANIŞTAY
Altıncı Daire
Esas No:1998/6752
Karar No:2000/4201
ÖZETİ : Plan değişikliği isteminin nüfus ve yapı
yoğunluğunu arttırıcı alt yapı ve arazinin doğal yapısını olumsuz etkileyecek
nitelikte görülerek reddedi1mesinde hukuka aykırılık bulunmadığı hk.-DD.105
Davacı______ :_ ... Konut Yapı Kooperatifi
Vekili : Av. ...
Davalılar_____ :_ 1- ... Valiliği
2- Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Davanın Özeti : ................... Köyü. 5.
6 ada, 9 parsel sayılı L/25.000
ölçekli ......................... Çevre Düzeni
Planında, kamping ve rekreasyon alanında ka
lan taşınmazın turizm ve II.konut alanına dönüştürülmesi isteminin reddi yolun
daki 22.4.1998 günlü Bayındırlık ve İskan Bakanlığı işlemi ile bu işlemin bildi
rimine yönelik 12.5.1999 günlü Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü işleminin. 30.10.
1996 gününde 1/1000 ölçekli planın belediyece onayı üzerine yeşil alan ve yola
terkler yapılarak müstakil tapu alındığı taşınmazın bulunduğu alamn. 21.7.1997
gününde ... Belediyesi mücavir alanından çıkarılması üzerine bayındırlık ve is
kan müdürlüğüne yapılan ruhsat başvurusunun üst ölçekli plan değişikliği yapıl
ması gerektiğinden bahisle reddedildiği, oysa müktesep haklarının oluştuğu, ida
relerin farklı uygulamalarından dolayı mağdur oldukları iddiasıyla iptali iste-
nı1mektedi r.
Muğla Valiliği'nin Savunmasının Özeti: Davacılara
ait taşınmaza ilişkin 1/1000 ölçekli planın 1/25.000 lik plana aykırı olması
nedeniyle belediyesince onanan bu planın iptalinin gerektiği plan değişiklik
teklifinin altyapı ve arazinin yapısını olumsuz etkileyerek nüfus ve yapı
yoğunluğunu arttıracağından davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın Savunmasının
Özeti: - 'Plan değişiklik teklifi yapılan alanda yeterince 2.konut ve turizm
alam olduğundan nüfus ve yapı yoğunluğunu arttırıcı, altyapı ve arazinin doğal
yapısını olumsuz yönde etki leyecek plan değişikliği yapılamayacağı,'davanın
reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Şule Tataroğlu'nun Düşüncesi
: Davacı kooperatif 1/25.000 ölçekli planda kamping ve rekreasyon alanında kalan
taşınmazlarında' plan değişikliği yapılarak taşınmazın turizm ve 2.konut alanına
alınması isteminin reddi işlemini dava konusu etmektedir.
Davacı 1/1000 lik plana dayalı olarak te.sis,
edflen parselasyon işlemiyle müstakil tapu almıştır. Kooperatif olarak
yapılaşmak istemektedir. Ancak davacıya yapılaşma olanağı sağlayan 1/1000
ölçekli plan üst Ölçekli plana- aykırıdır. 1/25.000 ölçekli plandaki konumu plan
alanı içindeki tüm alanlara ilişkin verilerin bütüncül bir yaklaşımla
değerlendirilmesi suretiyle kamping ve rekreasyon alam olarak belirlenen
taşınmazın bu durumunun mülkiyete dayalı yapılaşma taleplerine göre
değiştirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle davanın reddi gerektiği
düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı Aynur Şahinok'un Düşüncesi : Dava;
1/25.000 ölçekli çevre düzeni planında kamping ve rekreasyon alanında kalan 5-6
ada 9 parsel sayılı taşınmazların turizm+II.konut alanına dönüştürülmesi
isteminin reddine ilişkin davalı idare isteminin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; ... Köyü 1/25.000
ölçekli çevre düzeni
planında
kısmen kamping alam ve rekreasyon alanında kalan alanın nufüs ve yapı
yoğunluğunu artırıcı ve buna bağlı olarak alt yapı ve arazinin doğal yapısını
olumsuz yönde etkileyecek nitelik taşıması nedeniyle turizm+II.konut alanına
dönüştürülmesi isteminin 3194 sayılı Yasanın 9.maddesi uyarınca reddedilmesinde
imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca davacı tarafından ileri sürülen diğer
nedenlerde dava konusu istemin iptalini gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği
düşünülmektedir. - TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince tetkik
hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra
işin gereği görüşüldü:
Dava, ................ ... Köyü, 5, 6 ada, 9
parsel sayılı 1/25.000 ölçekli ...,
......... , Çevre Düzeni Planında, Kamping ve
Rekreasyon Alanında kalan taşınmazın
Turizm ve II.Konut Alanına dönüştürülmesi isteminin
reddi yolundaki 22-4.1998 günlü" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı işlemi ile bu
işlemin bildirimine yönelik 12.5.1999 günlü bayındırlık ve iskan müdürlüğü
işleminin iptaTi istemiyle açılmıştır.
Günümüzde plansız ve hızlı yapılaşma talepleri
sağlıklı bir çevrenin önündeki en ciddi engeldir. Kentsel ve turistik gelişmenin
yönlendirilmesinde en temel araçlardan biri olan imar planlaması ile kentsel ve
turistik gelişmenin yakın gelecekteki temel fiziksel özelliklerini ol
usturan-"yönü. şekli ve büyüklüğü" ile ilgili belirlemeler yapılmaktadır.
Planlama sürecinde zorlayıcı, kısıtlayıcı ve
yönlendirici kararların tümü birden rol oynar. Çağdaş bir kent ve çevrenin
oluşturulması ve yaşatılması- için aşın yapılaşmanın etkisinden korunması
gereken, kamuya hizmet verecek, estetik ve kaliteyi yükseltici sağlıklı bir
çevre meydana getirmek amacıyla yeşil alanlar günü birlik kullanım alanları,
piknik ve rekreasyon alanlarının oluşturulması zorunludur.
Kamu -yararını gerçekleştirmek amacıyla üretilmiş
birer belge niteliğinde olan imar planlan mevzuatta ve yargı içtihatlarında yöre
halkının sağlığım ve çevreyi korumak, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını, iyi
yaşama düzenini, çalışma koşullarını ve güvenliğini sağlamak amacıyla, ülke,
bölge ve şehir verilerine göre oturma, çalışma, dinlenme ve ulaşım gibi" kentsel
fonksiyonlar arasında mevcut ve- sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi
çözüm yollarım bulmak için varsa kadastro durumu da işlenmiş, onaylı haritaların
kopyaları üzerine nazım plan ve uygulama planı olarak düzenlenip onaylanmış
metinler olarak tanımlamaktadır.
İmar planlarının yargısal denetimi sırasında
şehircilik ilkeleri, pîanla-ma esasları ve kamu yaran kriterlerinin yamsıra
özelliği itibariyle imar planının bütünlüğü, genel yapısı, kapsadığı alanın
nitelikleri ve çevrenin korunması gibi olguların gözetilmesi zorunludur.
Olayda. 30.10.1996 günlü belediye meclisi kararıyla
onanan mevzii planda taşınmazları turizm tesis alam ve ikinci konut alanında
kalan ve bu plana göre uygulanan parselasyon işlemiyle müstakil tapusunu alan
davacı tarafından taşınmazının 1/25.000 ölçekli .... ..., ... Çevre Düzeni
Planında kısmen kamping alanında kısmen de rekreasyon alanında kalması
nedeniyle ruhsat alınamaması üzerine
1/25.000
ölçekli planda taşınmazın "Turizm tesis alam ve ikinci konut alanına" alınması
yönünde değişiklik yapılması istemiyle başvurulmuş, bu başvurunun reddi üzerine
dava açılmıştır.
idarece- plan değişikliği istemi nüfus ve yapı
yoğunluğunu arttırıcı altyapı ve arazinin doğal yapısını olumsuz etkileyecek
nitelikte görülerek reddedilmiştir.
İmar planlarının temel amaçlarından biri. kamu
yararının korunması ve bu amacın gerçekleştirilmesi doğrultusunda toplumun genel
kullanımına açık rekreasyon alanlarına olan ihtiyacım giderebilecek nitelikte
yeşil alan türünde alanların üretilmesi olduğuna ve turistik bir yörede kamu
yararına açık ve turistik kullanımın en belirginleştiği kullanımlardan biri olan
kamping alam oluşturulmasında da kamu yararı bulunduğuna göre davacı isteminin
reddine yönelik işlemde hukuka aykırılık bulunmamış davacının salt yapılaşmaya
yönelik iddialarına itibar edilmemiştir.
Açıklanan.nedenlerle davanın reddine. 22.6.2000
gününde oybirliğiyle karar verildi.
T.C
DANIŞTAY
Altıncı Daire
Esas No:1998/6752
Karar No:2000/4201
ÖZETİ : Plan değişikliği isteminin nüfus ve yapı
yoğunluğunu arttırıcı alt yapı ve arazinin doğal yapısını olumsuz etkileyecek
nitelikte görülerek reddedi1mesinde hukuka aykırılık bulunmadığı hk.-DD.105
Davacı______ :_ ... Konut Yapı Kooperatifi
Vekili : Av. ...
Davalılar_____ :_ 1- ... Valiliği
2- Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Davanın Özeti : ................... Köyü. 5.
6 ada, 9 parsel sayılı L/25.000
ölçekli ......................... Çevre Düzeni
Planında, kamping ve rekreasyon alanında ka
lan taşınmazın turizm ve II.konut alanına dönüştürülmesi isteminin reddi yolun
daki 22.4.1998 günlü Bayındırlık ve İskan Bakanlığı işlemi ile bu işlemin bildi
rimine yönelik 12.5.1999 günlü Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü işleminin. 30.10.
1996 gününde 1/1000 ölçekli planın belediyece onayı üzerine yeşil alan ve yola
terkler yapılarak müstakil tapu alındığı taşınmazın bulunduğu alamn. 21.7.1997
gününde ... Belediyesi mücavir alanından çıkarılması üzerine bayındırlık ve is
kan müdürlüğüne yapılan ruhsat başvurusunun üst ölçekli plan değişikliği yapıl
ması gerektiğinden bahisle reddedildiği, oysa müktesep haklarının oluştuğu, ida
relerin farklı uygulamalarından dolayı mağdur oldukları iddiasıyla iptali iste-
nı1mektedi r.
Muğla Valiliği'nin Savunmasının Özeti: Davacılara
ait taşınmaza ilişkin 1/1000 ölçekli planın 1/25.000 lik plana aykırı olması
nedeniyle belediyesince onanan bu planın iptalinin gerektiği plan değişiklik
teklifinin altyapı ve arazinin yapısını olumsuz etkileyerek nüfus ve yapı
yoğunluğunu arttıracağından davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın Savunmasının
Özeti: - 'Plan değişiklik teklifi yapılan alanda yeterince 2.konut ve turizm
alam olduğundan nüfus ve yapı yoğunluğunu arttırıcı, altyapı ve arazinin doğal
yapısını olumsuz yönde etki leyecek plan değişikliği yapılamayacağı,'davanın
reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Şule Tataroğlu'nun Düşüncesi
: Davacı kooperatif 1/25.000 ölçekli planda kamping ve rekreasyon alanında kalan
taşınmazlarında' plan değişikliği yapılarak taşınmazın turizm ve 2.konut alanına
alınması isteminin reddi işlemini dava konusu etmektedir.
Davacı 1/1000 lik plana dayalı olarak te.sis,
edflen parselasyon işlemiyle müstakil tapu almıştır. Kooperatif olarak
yapılaşmak istemektedir. Ancak davacıya yapılaşma olanağı sağlayan 1/1000
ölçekli plan üst Ölçekli plana- aykırıdır. 1/25.000 ölçekli plandaki konumu plan
alanı içindeki tüm alanlara ilişkin verilerin bütüncül bir yaklaşımla
değerlendirilmesi suretiyle kamping ve rekreasyon alam olarak belirlenen
taşınmazın bu durumunun mülkiyete dayalı yapılaşma taleplerine göre
değiştirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle davanın reddi gerektiği
düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı Aynur Şahinok'un Düşüncesi : Dava;
1/25.000 ölçekli çevre düzeni planında kamping ve rekreasyon alanında kalan 5-6
ada 9 parsel sayılı taşınmazların turizm+II.konut alanına dönüştürülmesi
isteminin reddine ilişkin davalı idare isteminin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; ... Köyü 1/25.000
ölçekli çevre düzeni
planında
kısmen kamping alam ve rekreasyon alanında kalan alanın nufüs ve yapı
yoğunluğunu artırıcı ve buna bağlı olarak alt yapı ve arazinin doğal yapısını
olumsuz yönde etkileyecek nitelik taşıması nedeniyle turizm+II.konut alanına
dönüştürülmesi isteminin 3194 sayılı Yasanın 9.maddesi uyarınca reddedilmesinde
imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca davacı tarafından ileri sürülen diğer
nedenlerde dava konusu istemin iptalini gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği
düşünülmektedir. - TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince tetkik
hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra
işin gereği görüşüldü:
Dava, ................ ... Köyü, 5, 6 ada, 9
parsel sayılı 1/25.000 ölçekli ...,
......... , Çevre Düzeni Planında, Kamping ve
Rekreasyon Alanında kalan taşınmazın
Turizm ve II.Konut Alanına dönüştürülmesi isteminin
reddi yolundaki 22-4.1998 günlü" Bayındırlık ve İskan Bakanlığı işlemi ile bu
işlemin bildirimine yönelik 12.5.1999 günlü bayındırlık ve iskan müdürlüğü
işleminin iptaTi istemiyle açılmıştır.
Günümüzde plansız ve hızlı yapılaşma talepleri
sağlıklı bir çevrenin önündeki en ciddi engeldir. Kentsel ve turistik gelişmenin
yönlendirilmesinde en temel araçlardan biri olan imar planlaması ile kentsel ve
turistik gelişmenin yakın gelecekteki temel fiziksel özelliklerini ol
usturan-"yönü. şekli ve büyüklüğü" ile ilgili belirlemeler yapılmaktadır.
Planlama sürecinde zorlayıcı, kısıtlayıcı ve
yönlendirici kararların tümü birden rol oynar. Çağdaş bir kent ve çevrenin
oluşturulması ve yaşatılması- için aşın yapılaşmanın etkisinden korunması
gereken, kamuya hizmet verecek, estetik ve kaliteyi yükseltici sağlıklı bir
çevre meydana getirmek amacıyla yeşil alanlar günü birlik kullanım alanları,
piknik ve rekreasyon alanlarının oluşturulması zorunludur.
Kamu -yararını gerçekleştirmek amacıyla üretilmiş
birer belge niteliğinde olan imar planlan mevzuatta ve yargı içtihatlarında yöre
halkının sağlığım ve çevreyi korumak, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını, iyi
yaşama düzenini, çalışma koşullarını ve güvenliğini sağlamak amacıyla, ülke,
bölge ve şehir verilerine göre oturma, çalışma, dinlenme ve ulaşım gibi" kentsel
fonksiyonlar arasında mevcut ve- sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi
çözüm yollarım bulmak için varsa kadastro durumu da işlenmiş, onaylı haritaların
kopyaları üzerine nazım plan ve uygulama planı olarak düzenlenip onaylanmış
metinler olarak tanımlamaktadır.
İmar planlarının yargısal denetimi sırasında
şehircilik ilkeleri, pîanla-ma esasları ve kamu yaran kriterlerinin yamsıra
özelliği itibariyle imar planının bütünlüğü, genel yapısı, kapsadığı alanın
nitelikleri ve çevrenin korunması gibi olguların gözetilmesi zorunludur.
Olayda. 30.10.1996 günlü belediye meclisi kararıyla
onanan mevzii planda taşınmazları turizm tesis alam ve ikinci konut alanında
kalan ve bu plana göre uygulanan parselasyon işlemiyle müstakil tapusunu alan
davacı tarafından taşınmazının 1/25.000 ölçekli .... ..., ... Çevre Düzeni
Planında kısmen kamping alanında kısmen de rekreasyon alanında kalması
nedeniyle ruhsat alınamaması üzerine
1/25.000
ölçekli planda taşınmazın "Turizm tesis alam ve ikinci konut alanına" alınması
yönünde değişiklik yapılması istemiyle başvurulmuş, bu başvurunun reddi üzerine
dava açılmıştır.
idarece- plan değişikliği istemi nüfus ve yapı
yoğunluğunu arttırıcı altyapı ve arazinin doğal yapısını olumsuz etkileyecek
nitelikte görülerek reddedilmiştir.
İmar planlarının temel amaçlarından biri. kamu
yararının korunması ve bu amacın gerçekleştirilmesi doğrultusunda toplumun genel
kullanımına açık rekreasyon alanlarına olan ihtiyacım giderebilecek nitelikte
yeşil alan türünde alanların üretilmesi olduğuna ve turistik bir yörede kamu
yararına açık ve turistik kullanımın en belirginleştiği kullanımlardan biri olan
kamping alam oluşturulmasında da kamu yararı bulunduğuna göre davacı isteminin
reddine yönelik işlemde hukuka aykırılık bulunmamış davacının salt yapılaşmaya
yönelik iddialarına itibar edilmemiştir.
Açıklanan.nedenlerle davanın reddine. 22.6.2000
gününde oybirliğiyle karar verildi.