T.C.
İSTANBUL
3.İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO: 2004/321
KARAR NO:2006/434
DAVACILAR : 1-T.B.M.M.O.B. Mimarlar Odası (İstanbul
Büyükkent Şb)
2-Aysel CAN EKŞİ
3-Armağan
ÖZTUKSAVUL
VEKİLİ :Av.İlyas BULCAY
Altunizade Sırmaperde Cad. Yetimhane Sk. 4/6 Üsküdar/İSTANi
DAVALI : BEYKOZ BELEDİYE BAŞKANLİ?İ
VEKİL :Av. Selçuk Kaya
DAVALI
YANINDA MÜDAHİL: ACARLAR
İNŞ. TAAHHÜT SAN. VE TİC. A.Ş.
VEKİLİ
:Av. Alev Ulaş
Rüzgalıbahçe Mah. Cumhuriyet Cd. No:4 Kavacık- Beykoz/İstanbul
DAVANIN ÖZETİ
: Beykoz Belediye Başkanlığı sınırlarındaki Dereseki köyü 4-5 pafta, 215-216
sayılı parseller üzerinde yapı izni veren Beykoz Belediyesi'nin 10.04.2003
tarihli yapı ruhsatının; uyuşmazlık konusu inşaat
izni verilen yerlerin orman alanında kaldığı, orman alanlarında Çevre ve Orman
Bakanlığı'nın kesin izni olmadan yapı ruhsatı verilemeyeceği, bu tür yerlerde
inşaat ruhsatı verme
konusunda belediyelerin re'sen yetkili kılınmadığı, ormanların doğal servet
olarak Anayasa'da koruma altına
alındığı, dava konusu yapı ruhsatlarının hukuka aykırı olduğu iddialarıyla
iptali istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: İşlemin hukuka uygun olduğu, davanın reddi
gerektiği savunulmaktadır.
DAVALI
YANINDA MÜDAHİLİN BEYANININ ÖZETİ:
Davaya konu olan taşınmazın mülkiyetinin müvekkili şirkete ait
olduğu, öncelikle davanın süresinde açılmadığı, ayrıca davacıların bu davayı
açma konusunda ehliyetli olmadıkları, bu yerin özel orman alanı
olması nedeniyle her türlü tasarruf hakkının mülkiyet sahibine ait olduğu, 10.4.2003 tarihinde alınan yapı ruhsatlarına
göre inşaatlara başlanıldığı, orman alanında
öngörülen TAKS %6 şartına uyulduğu, davanın usulden ve esastan reddi gerektiği
belirtilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren İstanbul 3. İdare Mahkemesince dava dosyası
incelendikten sonra esas hakkında işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık; özel orman alanında yapı izni verilmesine ilişkin
Belediye Başkanlığı işleminden doğmuştur.
6831 sayılı
Orman Kanunu'nun 17/3. maddesinde " (Değişik: 22/5/1987 - 3373/7 md.) Turizm
alan ve merkezleri dışında kalan Devlet ormanlarında kamu yararına
olan her türlü bina ve tesisler için gerçek ve
tüzelkişilere, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığınca bedeli karşılığı izin
verilebilir. Bu izin süresi
kırkdokuz yılı geçemez. Devletçe yapılan tesisler dışında kalan her türlü bina
ve tesisler izin süresi sonunda
eksiksiz ve bedelsiz olarak Orman Genel Müdürlüğünün tasarrufuna geçer. Ancak
işletmenin maksadına uygun faaliyet gösterdiği Orman Genel Müdürlüğünce
belgelenen hak sahiplerinin kullanma
hakları yer, bina ve tesislerin rayiç değeri üzerinden belirlenecek yıllık
bedelle, doksan dokuz
seneye kadar uzatılabilir. Bu durumda devir işlemleri bu uzatma sonunda yapılır.
Turizm amaçlı tesisler
için
hak sahipleri adına tapuda irtifak hakkı tesis edilir. İzin ve irtifak hakları
amaç dışı kullanılamaz." Hükmü yer almakta iken , fıkranın birinci cümlesinde geçen " kamu
yararı " kavramının hangi durumları kapsadığı
hususunun yasayla belirlenmesi gerektiği, bu kavramın içeriğinin tespitinin
idareye bırakılmasının yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine aykırı
olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'nin
8.11.2003 tarih ve 25283 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 17.12.2002
tarih ve E:2000/75, K:2002/200 sayılı karan ile iptal edilmesi üzerine
yasama organınca söz konusu iptal kararında belirtilen gerekçeler
dikkate alınmak suretiyle yeni bir düzenleme yapılmış ve;
6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/3. maddesine" (17/06/2004 -
5192 S.K./1. md.) Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atik su, petrol,
doğalgaz, altyapı ve katı atık bertaraf tesislerinin; sanatoryum, baraj, gölet
ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin ve bunlarla
ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya
yapılmasında kamu yaran ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere
bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilebilir. Devletçe
yapılan ve/veya işletilenlerden bede! alınmaz. Bu izin süresi kırkdokuz yılı
geçemez. Bu alanlarda Devletçe yapılanların dışındaki her türlü bina ve tesisler
iznin sona ermesi halinde eksiksiz ve bedelsiz olarak Orman Genel Müdürlüğünün
tasarrufuna geçer. Söz konusu tesisler Orman Gene! Müdürlüğü veya Çevre ve Orman
Bakanlığı ihtiyacında kullanılabilir veya kiraya verilmek suretiyle
değerlendirilebilir. İzin amaç ve şartlarına uygun olarak faaliyet gösteren hak
sahiplerinin izin süreleri; yer, bina ve tesislerin rayiç değeri üzerinden
belirlenecek yıllık bedelle doksan dokuz yıla kadar uzatılabilir. Bu durumda
devir işlemleri uzatma süresi sonunda yapılır. Verilen izinler amaç dışında
kullanılamaz."hükmü getirilmiştir.
Aynı Yasanın 17/4. fıkrası ise "Yukarıdaki fıkrada belirtilen
bina ve tesislerin hükmi şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ormanlarda veya
hususi ormanlarda yapılmak istenmesi halinde de Çevre ve Orman Bakanlığınca izin
verilebilir. Bu takdirde kullanım bedeli, süresi, yapılan bina ve tesislerin
devri gibi hususlar genel hükümlere uygun olarak taraflarca tespit
edilir."şek!inde yeniden düzenlenmiştir.
6831 sayılı Kanunu'nun özel ormanlarda yapılacak yapılara
ilişkin 52/2. maddesinde de " Ancak,
şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu
yerlerdeki hususi orman alanlarında bu Kanunun 17 nci maddesine göre izin almak
ve yatay alanın yüzde altısını (%6) geçmemek üzere imar planlamasına uygun
inşaat yapılabilir. İnşaatların yapılmasında orman alanlarının tabii
vasıflarının korunmasına özen gösterilir." Hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki maddelerin birlikte değerlendirilmesinden; hem
devlet ormanlarında hem de özel ormanlarda,ister kamu yarına yapılsın isterse
özel kişi yararına yapılsın tüm yapı türleri için Orman Bakanlığı'ndan izin
alınması zorunludur.
Dava
dosyasının incelenmesinden: Beykoz Belediye Başkanlığı sınırlarındaki Dereseki
köyü 4-5 pafta, 215-216 sayılı parselleri kapsayan alanın "Serdaroğlu
Özel Ormanı" olarak Acarlar İnşaat Taahhüt Sanayi ve
Ticaret A.Ş. adına tapuda kayıtlı olduğu, bu alan üzerinde yapı izni almak üzere
adı geçen şirket Tarafından Orman Bakanlığı'na müracaat edildiği,
17.03.2001 tarihli Bakan oluru ile şirkete 12 ay süreyle ön izin verildiği ve bu
sürede bir kısım şartların yerine getirilmesi gerektiğinin şirkete bildirildiği,
sürenin dolmasından sonra ön iznin 26.7.2002 tarihli işlemle ile 4
ay süreyle uzatıldığı, ancak daha
sonra gerekli şartların yerine getirilmediği ve yapılaşma sınırlarının %6'dan
%60'lara varacak şekilde aşıldığı gerekçesiyle şirkete verilen ön iznin
14.11.2002 tarihli Bakan oluru ile iptal edildiği, Orman Bakanlığınca
verilmiş kesin izin olmamasına rağmen davalı Beykoz Belediye Başkanlığı
tarafından dava konusu 10.04.2003 tarihli yapı ruhsatlarının verildiği, orman
alanında izinsiz inşaat yapıldığı gerekçesiyle bakılan davanın açıldığı
anlaşılmaktadır.
Yukarıda ilgili hükümleri aktarılan 6831 sayılı Orman Kanunu
uyarınca Orman Bakanlığı'ndan alınmış kesin izin olmadıkla özel orman
alanlarında dahi inşaat yapılmasına olanak bulunmamaktadır.
Yani orman alanlarında inşaat yapmanın teme! şartı; bu konuda Orman Bakanlığı'ndan
alınacak kesin izindir. Orman Alanlarında yapılaşmaya izin verme konusunda Orman
Bakanlığına takdir yetkisi verildiği ve bu takdir çerçevesinde Acarlar İnşaat
Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılan başvuru üzerine, ön
izin verildiği, ancak adı geçen şirketin gerekli şartlan yerine getirmediğinden
bu ön iznin iptal edildiği
ortadadır.
Öte yandan Belediye Başkanlıklarının 3194 sayılı İmar
Kanunu'na göre kendi sınırları içerisinde yapılacak yapılar için ruhsat verme
yetkisi bulunmakla birlikte, orman alanlarında yapılacak yapılara yönelik farklı
bir prosedür getiren ve özel nitelikli olan Orman Kanunu'nun orman alanlarında
öncelikle uygulanması gerekmektedir.
Bu itibarla; özel orman alanında Orman Bakanlığı'nın kesin
izni olmaksızın davalı idarece verilen yapı ruhsatlarının hukuka aykırı olduğu
sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu yapı ruhsatlarının İPTALİNE,
