HSYK
Adayları (Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Üyeliği Adaylığı)
HSYK Adaylığı (İdari Yargı)
İdari yargıda birinci sınıf olan
hakim ve savcılar Hakimler ve Yüksek Kurulu Üyeliği için aday konumuna
geldiler. Maddenin yasalaşması halinde hakim ve savcılar arasında bir kulis
faaliyeti yaşanacaktır. Ancak bu faaliyet siyasi faaliyet olmadığı için
Danıştay ve Yargıtay seçimlerinde olduğu gibi yüksek düzeyde nezih bir
ortamda geçmesi beklenmektedir. HSYK üyeliği için en çok oy alan üç aday
asil ve bir aday yedek olarak seçilecektir. Şu an itibariyle tasarı metni
aşağıdaki şekildedir.
2010 Anayasa değişikliği,
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun oluşumu değiştiriliyor
Kurulun, dört asıl üyesi,
nitelikleri kanunda belirtilen; yüksek ögretim kurumlarının hukuk, iktisat
ve siyasal bilimler dallarında görev yapan ögretim üyeleri, üst kademe
yöneticileri ile avukatlar arasından Cumhurbaskanınca, bir asıl ve bir yedek
üyesi Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından Anayasa Mahkemesince, üç asıl
ve iki yedek üyesi Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca, bir
asıl ve bir yedek üyesi Danıstay üyeleri arasından Danıstay Genel Kurulunca,
yedi asıl ve dört yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı
gerektiren nitelikleri yitirmemis adlî yargı hâkim ve savcıları arasından
adlî yargı hâkim ve savcılarınca, üç asıl ve iki yedek üyesi birinci sınıf
olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemis idarî yargı
hâkim ve savcıları arasından idarî yargı hâkim ve savcılarınca, dört yıl
için seçilir.
MADDE 20-
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının
159 uncu maddesi asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“MADDE 159- Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu, mahkemelerin bagımsızlıgı ve hâkimlik teminatı esaslarına
göre kurulur ve görev yapar.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek
Kurulu yirmibir asıl ve on yedek üyeden olusur; üç daire halinde çalısır.
Kurulun Baskanı Adalet
Bakanıdır. Adalet Bakanlıgı Müstesarı Kurulun tabiî üyesidir.
Kurulun, dört asıl üyesi,
nitelikleri kanunda belirtilen; yüksek ögretim kurumlarının hukuk, iktisat
ve siyasal bilimler dallarında görev yapan ögretim üyeleri, üst kademe
yöneticileri ile avukatlar arasından Cumhurbaskanınca, bir asıl ve bir yedek
üyesi Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından Anayasa Mahkemesince, üç asıl
ve iki yedek üyesi Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca, bir
asıl ve bir yedek üyesi Danıstay üyeleri arasından Danıstay Genel Kurulunca,
yedi asıl ve dört yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı
gerektiren nitelikleri yitirmemis adlî yargı hâkim ve savcıları arasından
adlî yargı hâkim ve savcılarınca, üç asıl ve iki yedek üyesi birinci sınıf
olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemis idarî yargı
hâkim ve savcıları arasından idarî yargı hâkim ve savcılarınca, dört yıl
için seçilir. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilir.
Kurul üyeligi seçimi, üyelerin
görev süresinin dolmasından önceki altmıs gün içinde yapılır. Cumhurbaskanı
tarafından seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan Kurul üyeliginin
bosalması durumunda, bosalmayı takip eden altmıs gün içinde, yeni üyelerin
seçimi yapılır.
Diger üyeliklerin bosalması
halinde, asıl üyenin yedegi tarafından kalan süre tamamlanır.
Yargıtay ve Danıstay genel
kurullarından seçilecek Kurul üyeligi için her üyenin, birinci sınıf adlî ve
idarî yargı hâkim ve savcıları arasından seçilecek Kurul üyeligi için her
hâkim ve savcının; ancak bir aday için oy kullanacagı seçimlerde, en fazla
oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek üye seçilir. Bu seçimler her dönem
için bir defada ve gizli oyla yapılır.
Kurulun, Adalet Bakanı ile
Adalet Bakanlıgı Müstesarı dısındaki asıl üyeleri, görevlerinin devamı
süresince kanunda belirlenenler dısında baska bir görev alamazlar.
Kurulun yönetimi ve temsili
Kurul Baskanına aittir. Kurul Baskanı dairelerin çalısmalarına katılamaz.
Kurul, kendi üyeleri arasından daire baskanlarını seçer. Baskan,
yetkilerinden bir kısmını baskanvekili olarak belirledigi daire baskanına
devredebilir.
Kurul, adlî ve idarî yargı hâkim
ve savcılarını meslege kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme,
yükselme ve birinci sınıfa ayırma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler
hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklastırma
islemlerini yapar; Adalet Bakanlıgının, bir mahkemenin kaldırılması veya
yargı çevresinin degistirilmesi konusundaki tekliflerini karara baglar;
ayrıca, Anayasa ve kanunlarla verilen diger görevleri yerine getirir.
Hâkim ve savcıların görevlerini;
kanun, tüzük, yönetmeliklere ve genelgelere (hâkimler için idarî nitelikteki
genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetleme; görevlerinden
dolayı veya görevleri sırasında suç isleyip islemediklerini, hal ve
eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadıgını arastırma ve
gerektiginde haklarında inceleme ve sorusturma islemleri, ilgili dairenin
teklifi ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Baskanının oluru ile Kurul
müfettislerine yaptırılır. Sorusturma ve inceleme islemleri, hakkında
sorusturma ve inceleme yapılacak olandan daha kıdemli hâkim veya savcı
eliyle de yaptırılabilir.
Kurulun meslekten çıkarma
cezasına iliskin olanlar dısındaki kararlarına karsı yargı mercilerine
basvurulamaz.
Kurula baglı Genel Sekreterlik
kurulur. Genel Sekreter, birinci sınıf hâkim ve savcılardan Kurulun teklif
ettigi üç aday arasından Kurul Baskanı tarafından atanır. Kurul müfettisleri
ile Kurulda geçici veya sürekli olarak çalıstırılacak hâkim ve savcıları,
muvafakatlerini alarak atama yetkisi Kurula aittir.
Adalet Bakanlıgının merkez,
baglı ve ilgili kuruluslarında geçici veya sürekli olarak çalıstırılacak
hâkim ve savcılar ile adalet müfettislerini, muvafakatlerini alarak atama
yetkisi Adalet Bakanına aittir.
Kurul üyelerinin seçimi,
dairelerin olusumu ve isbölümü, Kurulun ve dairelerin görevleri, toplantı ve
karar yeter sayıları, çalısma usul ve esasları, dairelerin karar ve
islemlerine karsı yapılacak itirazlar ve bunların incelenmesi usulü ile
Genel Sekreterligin kurulus ve görevleri kanunla düzenlenir.”
